არქიეპისკოპოსი პავლე (ხორავა)
გზა - მართლად სავალი
გზა -
ნაწილი II
გრანდიოზული დივერსია
გრანდიოზული დივერსია
17-ე საუკუნის რუსეთის საეკლესიო რეფორმის მიზეზები და შედეგები მსოფლიო მართლმადიდებლობისთვის. ძველმართლმადიდებლობის დოგმატურ-კანონიკური და ისტორიულ-ლიტურგიკული გამართლება
მკითხველო, წინამდებარე წიგნი, რომლის ინტერნეტ-ვერსიასაც ჩვენს ოფიციალურ საიტზე გთავაზობთ, მართლმადიდებლური სარწმუნოების საძირკვლის გამაგრების, შენთვის ჭეშმარიტი ქრისტეანული გზის ჩვენებას ისახავს მიზნად. აქ თავმოყრილია დიდძალი კვლევითი მასალა, რომელიც ეხება დოგმატიკის, ლიტურგიკის, ეკლესიის ისტორიის და ესქატოლოგიის სფეროებს. წიგნი მდიდარია ფაქტობრივი და დოკუმენტური მასალით და მოიცავს პერიოდს I საუკუნიდან ვიდრე XXI საუკუნემდე. ავტორი გვაძლევს ნათლისღების საიდუმლოს, სხვადასხვა ლიტურგიკული წეს-ჩვეულების, 17-ე საუკუნის საეკლესიო რეფორმისა და მისი შედეგების შემჭიდროებულ, მაგრამ ამავე დროს ღრმა ანალიზს.
წიგნში მხილებულია ძველმართლმადიდებლური ეკლესიის წინააღმდეგ მიმართული ცილისწამებებისა და ბრალდებების უსაფუძვლობა; ავტორის მიზანია, ჭეშმარიტების ერთგულ ყოველ ქრისტეანს მიუთითოს გზა მართლად სავალი. იმის გასარკვევად, რომ ეს გზა სწორედ ძველმართლმადიდებლურ ქრისტეანობასთან მიდის, არა მარტო აქ მოტანილი საეკლესიო წესებისა და სხვადასხვა მოვლენის განმარტება დაგეხმარება, არამედ კრებულში თავმოყრილი სადისკუსიო მასალებიც დიდად წაგადგებგა და ორ მოპაექრე მხარეს შორის მტყუან-მართლის გარჩევაც არ გაგიჭირდება.
წიგნის პირველი ნაწილი ეძღვნება ნათლისღების საიდუმლოს, მისი შესრულების კანონიკურ და არაკანონიკურ ფორმებს; მეორე ნაწილი - 17-ე საუკუნის რუსეთის საეკლესიო რეფორმას და მის შედეგებს როგორც საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიისთვის, ასევე მსოფლიო მართლმადიდებლობისთვის; მესამე ნაწილი კი მთლიანად ეძღვნება ეკლესიის უძლეველობას.
ჭეშმარიტი ქრისტიანული სიყვარულით უძღვნის ამ წიგნს ძველმართლმადიდებლური ეკლესიის არქიეპისკოპოსი პავლე (ხორავა) წმიდა სარწმუნოების გზაზე შემდგარ ყოველ მართლმადიდებელს.
წიგნი გამოიცა ძველმართლმადიდებელ ქრისტეანთა შემოწირულობით.
თავი IX
___________________________________________________________________________________________________________________________________
ქება, მხილება და საყვედური - აპოკალიფსური გაფრთხილება
ყოველივე იქიდან, რაც განვიხილეთ ზ. ნოდიას ანტიძველმართლმადიდებლური გამოხდომებიდან, რომლებიც მას შეუტანია თავის წიგნში "ფიქრები ბოლო ჟამის საქართველოზე" (გვ. 189-245), შეიძლება გავაკეთოთ დასკვნა, რომ თავისი უმეცრებითა და კადნიერებით ზ. ნოდია ღმერთს და მის ეკლესიას მრავალგზის შეურაცხყოფს. კერძოდ:
1) ქადაგებს, რომ ქრისტე კი არ არის ეკლესიის თავი, არამედ ეპისკოპატი;
ყოველივე იქიდან, რაც განვიხილეთ ზ. ნოდიას ანტიძველმართლმადიდებლური გამოხდომებიდან, რომლებიც მას შეუტანია თავის წიგნში "ფიქრები ბოლო ჟამის საქართველოზე" (გვ. 189-
1) ქადაგებს, რომ ქრისტე კი არ არის ეკლესიის თავი, არამედ ეპისკოპატი;
2) ეკლესიას გამოაცალა საძირკველი - რწმენა ქრისტეს ღმერთკაცობისადმი, რის გამოც ეწოდა პეტრე მოციქულს "კლდე", და ამის სანაცვლოდ ეპისკოპატით ჩაანაცვლა, რის გამოც გახდა "კოლექტიური პაპიზმის" მქადაგებელი;
3) დაქვრივებული ეკლესია გამოაცხადა მკვდრად და ფაქტობრივად, ერთი, პრივილეგირებული დასის (ეპისკოპატის) სხეულად შერაცხა იგი.
4) გარდა ამისა, ზ. ნოდიას ქადაგებაში მოცემული გვაქვს გამაოგნებელი მკრეხელობა, როდესაც მას ეჭვი შეაქვს ღმრთის ყოვლისშემძლეობაში და ამბობს, რომ ღმერთს არ შეუძლია, ეკლესია დაქვრივებულ მდგომარეობაში შეინახოს მცირე ჟამზე მეტხანს, რაც რამდენიმე წელს გულისხმობს და არა "სტაროვერულ სამას წელიწადს".
მაგრამ ეს კიდევ არაფერი, ზ. ნოდია ღმრთის განგებულებას სხვა მხრივაც გმობს. ის ძველმართლმადიდებლურ ეკლესიას დასცინის და ამცირებს მის ღირსებას უფლის მიერ ასიის ეკლესიებისთვის ნაუწყები მცნებების დაცვისთვის და ამაყობს იმით, რაშიც ქრისტემ ეს ეკლესიები ამხილა და სასჯელთა მოვლინებით დაემუქრა.
ზ. ნოდიას არ ესმის უმთავრესი - ღმერთი ეკლესიის სიძლიერეს მისი განგებულებისდა მიხედვით წარმოაჩენს და არა ცოდვილი ადამიანის ხუშტურებისა და შეზღუდული წარმოდგენების შესაბამისად. მოდი, დავრწმუნდეთ ამაში იოანე ღვთისმეტყველის "გამოცხადებიდან".
იოანეს გამოცხადების მეორე თავიდან იწყება იმ მიმართვათა გადმოცემა, რომელიც იოანეს უნდა მიეწერა და გაეგზავნა მცირე აზიის შვიდი ეკლესიისთვის ცალ-ცალკე.
"თავისი ფორმით ყველა მიმართვა ერთმანეთს ჰგავს. ყველა მათგანი შეიცავს სათაურს, შესავალს, მთავარ ნაწილს, მოწოდებას, როგორც ქებას ქრისტეანული ცხოვრებისთვისა და სარწმუნოებისთვის, ასევე კიცხევას ნაკლოვანებათათვის; ასევე, დარიგებებსა და ჯილდოს. სათაურში მოცემულია ეკლესიის სახელწოდება, რომელსაც ეგზავნება მიმართვა; შესავალში ვხედავთ უფალს, რომელიც იოანეს ეცხადება მოცემული ეკლესიის მდგომარეობისთვის შესაბამის ატრიბუტში; მთავარ ნაწილში ლაპარაკია ეკლესიის ღირსებებსა და ნაკლოვანებებზე; მოწოდებაში კი - მოწოდება სრულყოფილი ცხოვრებისკენ, რომლისთვისაც აღთქმულია ჯილდო" (Священник Николай Орлов. Апокалипсис. Опыт православного толкования. Санкт-Петербург. 1999 г., стр. 57).
ქრისტიანულ ლიტერატურაში გვხვდება სხვადასხვა შეხედულება იმაზე, თუ როგორ უნდა გავიგოთ მიმართვა შვიდი ეკლესიისადმი. ვთქვათ, ანდრია კესარიელი (VI-VII სს.) ამ მიმართვებს წინასწარმეტყველური აზრითაც განმარტავდა. ასე მაგალითად: ფილადელფიის ეკლესიისადმი მიმართვაში იოანე ღვთისმეტყველი წერს: "რაკიღა დაიცავი სიტყვა ჩემი მოთმინებისა, მეც დაგიცავ განსაცდელის ჟამს, რომელიც მოიწევა მთელს ქვეყანაზე მიწის მკვიდრთა გამოსაცდელად" (გამოცხ. 3:10).
ამ სიტყვების განმარტებაში ანდრია კესარიელი ბრძანებს: "განსაცდელის ჟამად" უწოდა ან მოახლოებულ დევნულებას, რომელიც რომის უკეთურ იმპერატორთაგან იყო მოსალოდნელი და რომელთაგან ამ ქალაქის გათავისუფლებას ჰპირდება; ან კიდევ სამყაროს აღსასრულის ჟამს, ანტიქრისტეს მიერ მსოფლიოში მართლმორწმუნეთა დევნას" (Комментарий на Откровение, Mთშ 1, შუპ 1:40. https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-3/stih-10/andrej-kesarijskij-svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
"შვიდი ეკლესია" აქ გამოყენებულია ერთი, საყოველთაო ეკლესიის ნაცვლად, ყველა ქრისტეანთა ნაცვლად, რადგან წმ. იოანეს გამოცხადება ჰქონდა იმისთვის, რათა "ეჩვენებინა თავისი მონებისათვის, რაც უნდა მოხდეს მალე" (გამოცხ. 1:1). ქრისტეანები, როგორც ყველა მათგანი (ანუ მთელი ეკლესია), ასევე თითოეული ცალ-ცალკე, უნდა იყვნენ ღმრთის ჭეშმარიტების ლამპარნი, რადგან ყოველ მათგანს უთხრა ქრისტემ: "დაე, ასევე ნათობდეს თქვენი ნათელი კაცთა წინაშე, რათა ისინი ხედავდნენ თქვენს კეთილ საქმეებს და ადიდებდნენ მამას თქვენსას ზეციერს" (მათე 5:16). მაგრამ, უბრალო სასანთლეებზე აღმატებულნი არიან ეკლესიის ეპისკოპოსნი, როგორც მისი წარმომადგენლები და მისი იდეალების მატარებელნი. სწორედ მათზეა ნათქვამი, რომ ვარსკვლავები არიან "ანგელოზნი შKდთა ეკლესიათანი".
საეკლესიო მწერალი აპრინგი (ლათ.: Apringius) (VI ს.), ასიის შვიდი ეკლესიისადმი მიმართვაში სიმბოლურ მინიშნებას ხედავს არა მარტო რიცხვ შვიდში, არამედ თვით ასიის სახელწოდებაშიც, რამეთუ "რას წარმოადგენდა ასეთს ასიის ხალხი, რომ მხოლოდ მას ეღირსა მიეღო მოციქულის გამოცხადება? მაგრამ ეს არის საიდუმლო რიცხვში და საიდუმლო პროვინციის სახელწოდებაში".
აპრინგის თქმით რიცხვი "შვიდი" აქ აღნიშნავს წუთისოფლის მდგომარეობას. "ამიტომაცო, ბრძანებს იგი, როგორც ვფიქრობ, მოციქულმა ეს მიმართვა გაუგზავნა არა მარტო შვიდ ეკლესიას ან იმ სამყაროს, რომელშიც ცხოვრობდა, არამედ ყველა მომავალ საუკუნეს ვიდრე სამყაროს აღსასრულამდე. ამიტომაც გამოიყენა მან წმიდა რიცხვი და ახსენა ასია, რაც ნიშნავს "მავალს" ან "ამაღლებულს", რითაც, რა თქმა უნდა, მიანიშნა ჩვენს კათოლიკე ეკლესიაზე, ღმერთმა რომ აამაღლა და ყოველთვის მიემართება უზენაესისკენ. იღვწის რა სულიერად, ის განუწვეტლივ ზეციერს მიელტვის" (Апрингий. Трактат на Откровение, CCSL 107:34-35. ).
ტერმინ "ასიაში" სიმბოლურ მინიშნებას ხედავს მიტროპოლიტი კესარი არელატელი (არლელი) (470-543), რომელიც ამბობს: "ასია" გაიგება როგორც ამაღლებული ადგილი, რომლის მიერაც გამოიხატება კაცთა მოდგმა" (რუს. თარგმ.: "Азия понимается как возвышение, посредством которого изображается человеческий род"); და კიდევ: "… აზიაში, ანუ ამაღლებულ სამყაროში, სადაც უფალმა შვიდხატოვანი მადლი გადმოსცა ჩვენს ეკლესიას თავისი მონის იოანეს მეშვეობით" (რუს. თარგმ.: "в Азии - то есть в возвышенном мире, где Господь и передал нашим церквям через раба Своего Иоанна семиобразную благодать"). (митр. Кесарий Арльский. Изложение Откровения, Изложение Откровения, Cl. 1016 а, 210.14.) (https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-1/stih-4/kesarij-arlskij-mitropolit ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
წმ. მღვდელმოწამე ვიქტორინე პეტაველი (ლათ.: Vიცტორინუს) († 304 წ.) წერს, რომ "მოციქულმა შვიდი ეკლესია სახელებით ახსენა და მათ მიმართა არა იმიტომ, რომ მარტო ისინი არიან ეკლესიები და პირველნი დანარჩენთა შორის, არამედ იმიტომ, რომ ერთის მეშვეობით ყველას ელაპარაკა… და ბოლოს, როგორც პავლე ასწავლის, აზიაში თუ მთელს მსოფლიოში, ყველა შვიდი ეკლესია ერთ კათოლიკე (საყოველთაო) ეკლესიას წარმოადგენს" (Сщмч. Викторин Петавский. Комментарий на Откровение, Комментарий на Откровение, CSEL 49:26-30 https://ekzeget.ru/bible/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-1/tolkovatel-viktorin-petavskij-svasennomucenik ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
აქვე უნდა აღინიშნოს ის, რომ როდესაც მოციქულები იოანე და პავლე ლაპარაკობენ შვიდ ეკლესიაზე, ერთ კათოლიკე ეკლესიას გულისხმობდნენ და ეს საერთო იდეაა აპრინგიუსისთვის, პრიმაზიუსისთვის, ბედასთვის და სხვა დანარჩენი ქრისტეანი მწერლებისთვის თუ მამებისთვის (იქვე).
ზოგიერთი თანამედროვე ღვთისმეტყველის აზრით, არასწორია შეხედულება, რომლის მიხედვითაც მიწიერი ეკლესიის მთელი ცხოვრება ქრისტეს მეორედ მოსვლამდე იყოფა ისეთ შვიდ პერიოდად, რომლებიც დროის მკაცრი ჩარჩოებით არის განსაზღვრული და ცვლის ერთიმეორეს. ასე მაგალითად, დეკ. სერგი ბულგაკოვი წერდა: "ზოგიერთი კომენტატორი ამ ეკლესიებში ხედავს თანმიმდევრულ და შესაბამისი ნიშნებით გამოკვეთილ ისტორიულ ეპოქებს. ასეთი განმარტება უცილობლივ დაუშვებს თვითნებობას და სადავოობას. ის მოკლებულია მათი ისტორიული შიფრის გასაღებს და ჰიპოთეტური რჩება" (Сергий Булгаков. Апокалипсис Иоанна, стр. 31, 32, 37-39] (http://apocalypse.orthodoxy.ru/bulgakov/03.htm) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
არქიეპისკოპოსი ამბერკი (ტაუშევი), რომელიც იზიარებს შეხედულებას, რომ "ამ გამოცხადებათა შინაარსსა და დარიგებებს უახლოესი კავშირი აქვთ პირველი საუკუნის მიწურულის მცირე აზიის ეკლესიათა მდგომარეობასთან და ცხოვრებასთან, მაგრამ ამავე დროს ის ეხება მთელ ეკლესიას დედამიწაზე მისი არსებობის განმავლობაში", ასევე ამბობდა: "არსებობს შეხედულება, რომლის მიხედვითაც შვიდი ეკლესია აღნიშნავს ქრისტეს მთელი ეკლესიის შვიდ პერიოდს მისი დაფუძნებიდან ვიდრე აღსასრულამდე სოფლისა" (Архиепископ Аверкий Таушев. Апокалипсис или Откровения св. Иоанна Богослова. Глава вторая. Наставления малоазийским церквам: ефесской, смирнской, пергамской и фиатирской) (https://azbyka.ru/otechnik/Averkij_Taushev/apokalipsis-ili-otkrovenie-svjatogo-ioanna-bogoslova/2 ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
, მაგრამ ამასთან ერთად, საკუთარი პირადი დამოკიდებულება ამ საკითხზე არ გამოუხატავს. თუმცა, ჩვენი აზრით, თვით ამგვარი შეხედულების უკრიტიკო დამოწმება მისდამი ანგარიშგაწევის ნიშანი უნდა იყოს.
საზღვარგარეთის რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის ცნობილი ღვთისმეტყველის, ეგზეგეტისა და სულიერი მწერლის ეპისკოპოს ალექსანდრე მილეანტის (1938-2005.) აზრით "მცირე ასიის შვიდი ეკლესიისადმი მიმართვა გვაფიქრებინებს, რომ მათში გამოხატულია ქრისტეს ეკლესიის ბედი, დაწყებული მოციქულთა დროიდან დამთავრებული სამყაროს აღსასრულით ("Внимательное изучение посланий семи малоазийским церквам, наводит на мысль, что в них начертаны судьбы Церкви Христовой, начиная с апостольского века и до времени конца мира"). … შვიდი ეკლესიისადმი მიმართვაში გადაწნულია სამი ელემენტი:
ა) მცირე ასიის ეკლესიათა ავტორის დროინდელი მდგომარეობა და მომავალი;
ბ) ძველაღთქმისეული ისტორიის ახალი, უფრო ღრმა ინტერპრეტაცია და
გ) ეკლესიის მომავალი ბედი".
წყარო: https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-2/stih-1/aleksandr-mileant-episkop (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
სულ სხვა აზრს გამოთქვამდა ცნობილი რუსი საზოგადო მოღვაწე, მწერალი და ფილოსოფოსი ლევ ტიხომიროვი (1852-1923), რომელმაც ივარაუდა, რომ მიმართვა შვიდი ეკლესიისადმი აღნიშნავს ქრისტეანული ეკლესიის ისტორიის შვიდ პერიოდს, ანუ ეპოქას მისი დაფუძნებიდან სამყაროს აღსასრულამდე. "უპირველეს ყოვლისა, - წერდა ლევ ტიხომიროვი, - უნდა განვმარტო, რატომ მიმაჩნია ასიის შვიდი ეკლესიის დარიგება მომავლის შვიდი ეპოქის დახასიათებად. ჩვეულებრივ, აპოკალიფსისის მე-2 და მე-3 თავებს, სადაც გადმოცემულია ეს დარიგებანი, მხოლოდ ამ შვიდი ეკლესიისადმი მიგზავნილ დარიგებებად მიიჩნევენ, რომელიც მაშინ წმ. იოანე ღვთისმეტყველის სამწყსო ეპარქიებად ითვლებოდა. მაგრამ ვერანაირად დავეთანხმები ამგვარ მოსაზრებას. რა თქმა უნდა, იოანე ღვთისმეტყველის გამოცხადება, პირდაპირი აზრით, მიმართულია ამ შვიდი ეკლესიისადმი: ეფესოში, სმირნაში, პერგამოსში, თიატირაში, სარდეში, ფილადელფიასა და ლაოდიკიაში... მაგრამ რატომ მხოლოდ მათ მიმართავს იოანე? ეს გაუგებარი იქნებოდა. ძველ კომენტატორთაგან ანდრია კესარიელი, რომლის განმარტებებმა ჩვენამდე მოაღწია, შენიშნავს: "ბევრი იყო ადგილობრივი ეკლესია, მაგრამ მხოლოდ შვიდს მიმართავს" და ამ ვითარების განმარტებაში ბრძანებს, რომ ეს კეთდება "რიცხვ შვიდის სიმბოლურობისთვის, რომელიც აღნიშნავს ყველგან მყოფი ეკლესიის საიდუმლოობას და ამ რიცხვის შესაბამისობას დღევანდელ ცხოვრებასთან, რომელშიც დღეთა შვიდობითი ათვლაა მიღებული" (Лев Тихомиров. Апокалипсическое учение о судьбах и конце мира. III. О семи периодах мировой истории христианства. http://apocalypse.orthodoxy.ru/review/1907.htm) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
"ქრ. შობიდან 91 წელს (წმ. იოანესთვის გამოცხადების მიცემის თარიღი) მართლაც ბევრი იყო ეკლესია ევროპაში, აზიასა და აფრიკაში. ასიის გარდა (რომელიც მოიცავდა ფრიგიას, მიზიას, კარიას და ლიბიას), იყო ეკლესიები ალექსანდრიაში, ანტიოქიაში (სადაც პირველად გაჩნდა სიტყვა "ქრისტეანი"), სომხეთში, იბერიაში, ათენში, ბიზანტიაში, ბითვინიაში, გალატიაში, დამასკოში, ეთიოპიაში, ესპანეთში, ინდოეთში, იერუსალიმში (განთესვამდე), კაპადოკიაში, კესარიაში, კილიკიაში, კვიპროსზე (რომელსაც ეკუთვნოდა კუნძული პატმოსი), კორინთოში, კრეტაზე, პონტოში, პანონიაში, პართიაში, რომში, სინოპში და სხვა. ეკლესიის ამ პროვინციებში, რა თქმა უნდა, ასიაზე ნაკლები რაოდენობის მორწმუნენი როდი ცხოვრობდნენ.
აპოკალიფსისში მოხსენიებული ეკლესიები არც მთავარი ეკლესიები იყო, არც განსაკუთრებული მნიშვნელობისა და რაიმე მომავლის მქონეც კი. მართალია, ეფესო მოციქულ იოანეს დედაქალაქი იყო და ის აქვე აღესრულა, მაგრამ მოციქულ იოანესთვის ცნობილი იყო სხვა ეკლესიებიც. პატმოსზე გადასახლებამდე, სადაც მიიღო კიდეც მან გამოცხადება და სადაც ასევე იყო კვიპროსის ეკლესია, წმ. იოანე ეფესოდან რომში ჩამოიყვანეს (დომიციანეს დროინდელი დევნა) და იქ განიცადა მან თავისი დიდებული მოწამეობა... (51) რატომ არ მიმართავს გამოცხადება რომს, ან რომელიმე სხვა მნიშვნელოვან ეკლესიას, არამედ მხოლოდ ასიის ეკლესიებს? განა ის მთელს ქრისტეანულ სამყაროს არ ეხება?
-------------
51. ცნობილი ქრისტეანი აპოლოგეტისა და მწერლის ტერტულიანეს (II-III სს.) ცნობით, მოციქული იოანე ღვთისმეტყველი იყო უბიწო (თერტულლ. Dე მონოგ. XVII 1), ასიაში მან რამდენიმე ეკლესია დააფუძნა (Iდემ. Aდვ. Mარციონ. IV 5. 2), წმ. მღვდელმოწ. პოლიკარპე მან დანიშნა სმირნის ეპისკოპოსად (Iდემ. Dე პრაესცრიპტ. ჰაერ. 32. 2). არ გვაუწებს რა დეტალებს, ტერტულიანე ახსენებს იოანე ღვთისმეტყველის `მოწამეობასაც~ რომში - მოციქული ჩააგდეს მდუღარე ზეთით სავსე ქვაბში, რომელმაც მას იოტისოდენა ზიანიც ვერ მიაყენა, შემდეგ კი კუნძულზე (პატმოსზე - არქიეპ. პ.) გადაასახლეს (Iბიდ. 36. 3) (Православная Энциклопедия. Иоанн Богослов. http://www.pravenc.ru/text/469832.html) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
-------------
მაგრამ უეჭველია, რომ მაცხოვარი მიმართავს ყველა ქრისტეანს. თვით ხილვის ზეციური ვითარება აჩვენებს, რომ ქრისტე ლაპარაკობდა, როგორც თავი საყოველთაო ეკლესიისა. მაცხოვარი გამოსახულია შვიდ სასანთლეს შორის (გამოცხ. 1:12-13), ხელში შვიდი ვარკსვლავი უპყრია, და ეს სასანთლენი შვიდი ეკლესიაა, ხოლო ვარსკვლავები - მათი ანგელოზებია (გამოცხ. 1:14-16). მაცხოვარი იოანეს უბრძანებს, ეფესოს ეკლესიის ანგელოზს მისწეროს: "ამას ამბობს, ვისაც უპყრია მარჯვენაში შვიდი ვარსკვლავი და იარება ოქროს შვიდ სასანთლეს შორის" და შემდეგ: "ამას ამბობს, ვისაც აქვს შვიდი სული ღვთისა და შვიდი ვარსკვლავი" (გამოცხ. 3:1)... მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესიები სხვაგანაც მრავლად იყო, მაცხოვარი გამოისახება შვიდ სასანთლეს შორის მოსიარულე. მაგრამ, რადგან მაცხოვარს მარჯვენაში მთელი ეკლესია უპყრია, ანუ ყოფილიც, არსებულიც და მომავალიც და მათ შორის დადის სამყაროს არსებობის განმავლობაში, სრულიად ცხადი მგონია ის, რომ ასიის შვიდ ეკლესიას მხოლოდ სიმბოლური მნიშვნელობა აქვს და რომ მათი სახით მაცხოვარი მთელს საყოველთაო ეკლესიას მიმართავს მისი არსებობის რომელიღაც შვიდ მომენტსა და გამოვლინებაში" (Л. А. Тихомиров. Апокалиптическое учение о судьбах и конце мира. Сергиев Посад, 1907, том третий, стр. 75-83).
"ჩემი აზრით, - ამბობს შემდეგ ლ. ტიხომიროვი, - ისინი წარმოადგენდა ეკლესიის ტიპებს და მათი არსებობის მომენტებს, ანუ ასიის ეკლესიებს ჰქონდა იმ მდგომარეობათა ტიპური თავისებურებები, რომლებიც შემდეგში უნდა შეეთვისებინა საყოველთაო ეკლესიას დედამიწაზე მთელი მისი არსებობის განმავლობაში. ამგვარად, ასიის ეკლესიებისთვის მიცემული დარიგებები და გაფრთხილებები ეძლევა საყოველთაო ეკლესიას მისი არსებობის გარკვეულ პერიოდებში, რომელთა რიცხვი არის შვიდი" (იქვე).
"მაშ, თუკი ასეა, - წერს ლ. ტიხომიროვი, - მაშინ დახასიათება, რომელიც ეძლევა ასიის თითოეულ ეკლესიას, რაც, რა თქმა უნდა, ყოველ მათგანს შეესატყვისებოდა იმ პერიოდში, წარმოადგენს ასევე დედამიწაზე საყოველთაო ეკლესიის არსებობის შვიდი მომდევნო პერიოდის დახასიათებას და გვაძლევს მომავალში ამ არსებობის მოკლე მატიანეს... არც ერთი ამ ეპოქისთვის არ შეიძლება დაწესდეს ზუსტი საზღვრები, რომელიც მას წინა ან მომდევნო პერიოდისგან განასხვავებდა. ეპოქა გამოხატავს ერთგვარ უპირატეს ტიპს, იმდროინდელი ქრისტეანული კაცობრიობის ერთგვარ სულს, რომელიც არც უცებ ჩნდება და არც უცებ ქრება, ასევე, არც ყველა ადგილას არის გამოხატული ერთნაირად და ერთდრულად. ამიტომაც იმ დროს, როდესაც ზოგან ჯერ კიდევ გრძელდება წინა ეპოქის სულისკვეთება, სხვა რეგიონებში განვითარდა სხვა სული. ამიტომაც ეპოქები, მთელი მსოფლიო რომ ავიღოთ, ერთმანეთს მოიცავენ და შედეგად მხოლოდ დაახლოებით შეიძლება იყოს განცალკევებული ერთმანეთისგან ათწლეულობით და ასწლეულობითაც კი. თუმცა, იგივე ეხება კაცობრიობის კულტურული და სულიერი ცხოვრების სხვა ეპოქებსაც. შეუძლებელია რაიმე ზუსტი თარიღის თქმა, როდის დამთავრდა კლასიკური კულტურის ეპოქა, როდის აღმოცენდა და დამთავრდა შუა საკუნეების სული და ა. შ. იგივე უნდა ითქვას ამ აპოკალიპტური ეპოქების შესახებაც, რომელიც განფენილია მსოფლიო ისტორიის სხვადასხვა საუკუნეში" (Л. А. Тихомиров, "Апокалиптическое учение о судьбах и конце мира", Сергиев Посад, 1907, том третий, стр. 75-83).
ამრიგად, ღიად რჩება საკითხი: რომელი შეხედულებაა სწორი? ამ კითხვას რომ პასუხი გავცეთ, ცხადია, აუცილებელია შვიდი ეკლესიისადმი მიწერილი მიმართვების შინაარსი შევადაროთ ეკლესიის წარსულ ისტორიას და ასევე დავაკვირდეთ ჩვენს თანამედროვე დროებასა და თანამედროვე მოვლენებს. როგორც უთხრა უფალმა ეზრა წინასწარმეტყველს, რომელიც ბრძანებს: "მიპასუხა და თქვა: შენ თავად გაზომე დრო და, როცა დაინახავ, რომ ჩავლილია წინასწარმოსწავებულ ნიშანთა ნაწილი, მაშინ მიხვდები, რომ ეს სწორედ ის ჟამია, როცა მოიკითხავს უზენაესი წუთისოფელს, რომელიც მისგან არის შექმნილი" (3 ეზრა. 9:1-5).
უნდა აღინიშნოს, რომ ლევ ტიხომიროვის შეხედულება უფრო იმსახურებს აღიარებას, ვიდრე ს. ბულგაკოვისა. ლევ ტიხომიროვის შეხედულება, რომ ეკლესიისთვის მიცემული ამქვეყნიური დრო უნდა დავყოთ შვიდ ნაწილად, რომელსაც აპოკალიფსისი უწოდებს "ასიის შვიდ ეკლესიას", მისაღებია მხოლოდ იმ ნაწილში, რომ ნამდვილად ასიის ეკლესიათა სახელწოდებები და დახასიათებანი მიესადაგება ტიპურ ეკლესიურ მდგომარეობას ან მის გამოვლინებებს მთელი ეკლესიის ცხოვრებაში.
ასე რომ, შეიძლება დავასკვნათ, - "აპოკალიფსისში" ასიის შვიდი ეკლესიისადმი მიწერილი მიმართვები ახლო კავშირშია პირველი საუკუნის მცირე ასიის ეკლესიათა სულიერ მდგომარეობასთან, მაგრამ ამავდროულად ის ეხება მთელ ეკლესიას, უეჭველია, რომ ეს მიმართვები, თავისი სულიერ-ზნეობრივი შინაარსით ძირითადად განეკუთვნება მთელ ეკლესიას დედამიწაზე მისი არსებობის მთელ პერიოდში, წინასწარმეტყველურად კი - ბოლო ჟამისას.
ახლა კი დავუბრუნდეთ ზვიად ნოდიას ბრალდებას, რომელიც ძველმართლმადიდებელთა ეკლესიას საყვედურობს "უნაყოფობაში" (თუ რაში გამოიხატება ზემოთ უკვე აღვნიშნეთ) და იყენებს მას თავისი უპირატესობის აღსანიშნად და ძველმართლმადიდებლობის არაეკლესიურობის დასამტკიცებლად. მაგრამ მის ამგვარ "მხურვალე" მცდელობას ცივ წყალს ასხამს იოანე ღვთისმეტყველის "აპოკალიფსისი", უფრო სწორად თვით მაცხოვარი, რომელმაც გამოუცხადა იოანეს, თუ რა უნდა მიეწერა ასიის შვიდი ეკლესიისთვის, მათ მიერ კი ყველა დროის საყოველთაო ეკლესიისთვის, რომლის თავი თვით ქრისტეა.
არ ვუყენებთ რა ამ პერიოდებს კონკრეტულად არც ერთ მართლმადიდებლურ აღმსარებლობას, და მათ შორის არც ძველმართლმადიდებლურს, მხოლოდ მივანიშნებთ იმაზე, თუ რა ნიშნებით განსაზღვრავს სხვადასხვა პერიოდის ეკლესიას ქრისტე; რაში ხედავს ამა თუ იმ ეპოქის "ნაყოფიერებას" და "უნაყოფობას"; რისთვის აქებს მათ და რისთვის ამხელს; რა არის საქებარი სხვადასხვა პერიოდში მცხოვრები ეკლესიისთვის და რა საძრახისი; რისთვის აქებს და აჯილდოებს ქრისტე ეკლესიას მისი ამქვეყნიური ბრძოლის სხვადასხვა გამოვლინებაში და რისთვის ემუქრება დასჯით, რათა ვნახოთ, ის, რაც ზ. ნოდიას ძველმართლმადიდებლობისთვის სამარცხვინოდ შეურაცხავს, არის თუ არა სამარცხვინო და ახდენს თუ არა ეს ნაკლი ეკლესიის არსზე რაიმე ზეგავლენას. მხედველობაში მაქვს ეკლესიაში "ღვთისმეტყველთა" და "წმინდანთა დასის" არსებობა (რომლითაც იქებს თავს ჩვენი ოპონენტი) (52) და მათი (განსაკუთრებით "ღვთისმეტყველთა") არარსებობა, როგორც ამას ფიქრობს ზ. ნოდია, ძველმართლმადიდებლობაში. ასევე ვნახოთ, ოფიციალური ეკლესიის წმინდანები შეესაბამებიან თუ არა იმ კრიტერიუმებს, რომლითაც სარგებლობდა ქრისტეანული (მართლმადიდებლური) ეკლესია ძველ პერიოდებში და რომლებიც ზედმიწევნით ჩამოაყალიბა ჩვენმა სხვა ოპონენტმა, პროფესორმა ე. ჭელიძემ. ამრიგად, მიყვეთ საკითხებს თანმიმდევრულად.
---------------
52. წმ. იოანე ღვთისმეტყველის `გამოცხადებიდან~ ასიის შვიდი ეკლესიისადმი მიმართვის ტექსტის განმარტებისას ვისარგებლეთ გამოცემით: Священник Николай Орлов. Апокалипсис. Опыт православного толкования. Санкт-Петербург. 1999 г.
---------------
1. ეფესოს ეკლესიის ანგელოზს
ა) ქება:
ეფესოს ეკლესიის ანგელოზს უფალი აქებს თავისი პირველი საქმეებისთვის - "შრომისა და მოთმინებისთვის", ასევე იმისთვისაც, რომ არ შეუძლია აიტანოს უკეთურნი, "მოციქულებად რომ მოაქვთ თავი, მაგრამ მოციქულები არ არიან" (2:2).
"ვიცი შენი საქმენი, შრომა თუ მოთმინება შენი, და ისიც, რომ არ შეგიძლია აიტანო უკეთურნი, და გამოსცადე ისინი, მოციქულებად რომ მოაქვთ თავი, მაგრამ მოციქულები კი არ არიან, და ჰპოვე ისინი მტყუარნი. მომთმენი ხარ და ბევრი რამ იტვირთე ჩემი სახელის გულისთვის, მაგრამ არ დაქანცულხარ... გძულს ნიკოლაელთა საქმენი, რომელნიც მეცა მძულს" (გამოცხ. 2:1-3, 6).
"ვიცნი საქმენი შენნი", - ეუბნება უფალი "ეფესოს ეკლესიას", - ანუ ვიციო შენი სულის გამოხატულება; ვიცი და ვაფასებო იმ ძალისხმევას, რომელიც ეფესოს წარმართულ საზოგადოებაში მყოფს გჭირდება ზნეობრივი სრულყოფის მისაღწევად; ვიცი "შენი მოთმინებაც", რომლითაც წარმართთა მხრიდან თავსდატეხილ დევნასა და შევიწროვებას იტან და ოდენ ღმრთისგან ელი შემწეობასა და დახმარებასო.
აქებს უკეთურთა და გარყვნილთა მიმართ დამოკიდებულებისთვის: "არ შეგიძლია აიტანო უკეთურნი". ანუ არ თანაეზიარები მათ ბინძურ საქმეებს და ბინძურ ზნეობას.
ასევე "გამოსცადე ისინი, მოციქულებად რომ მოაქვთ თავი, მაგრამ მოციქულები კი არ არიან, და ჰპოვე ისინი მტყუარნი". როგორც ჩანს აქ ლაპარაკია ბოროტ, ვერცხლისმოყვარე და თვითმარქვია მოძღვრებზე, რომლებიც გამოჩნდნენ ჭეშმარიტი მოციქულების შემდეგ და რომელთაც წმ. მოციქულმა პავლემ ჯერ კიდევ მის პერიოდში "ცრუმოციქულნი და ზაკვის მოქმედნი" უწოდა (2 კორინთ. 11:13).
ეს სიტყვები შეგვიძლია განვაკუთვნოთ არა მარტო ეფესოს, არამედ მთელ სამოციქულო ეკლესიას. ამიტომაც, არ არის გასაკვირი, რომ ზოგიერთი ეგზეგეტი ეფესოს ეკლესიისადმი მიწერილ მიმართვაში ხედავს ეკლესიის ისტორიის სამოციქულო პერიოდს, ანუ მაცხოვრის დროიდან რომაელ იმპერატორთა დევნულებების ჩათვლით.
"მომთმენი ხარ და ბევრი რამ იტვირთე ჩემი სახელის გულისთვის, მაგრამ არ დაქანცულხარ". ეფესელებს, ჯერ კიდევ არც ისე ცხადად ჩამოყალიბებული დოგმატური სწავლების პირობებში, სჭირდებოდათ დიდი სიყვარული და ერთგულება წმ. მოციქულთა პავლესა და იოანესადმი, რათა განმტკიცებულიყვნენ თავიანთ პირვანდელ ქრისტეანულ სწავლებაში და არ უარეყოთ ის, რაც მიეღოთ მათგან სიტყვით თუ წერილით (2 თესალონიკ. 2:15).
ესქატოლოგიურ პრიზმაში, ეფესოს ეკლესია მთელი მისი ღირსებებითურთ წარმოგვიჩენს იმ მრავალგვაროვან ჭირსა და უბედურებას, როლებიც უხვად დაატყდება თავს ჭეშმარიტ ეკლესიას და მის ყოველ ერთგულ წევრს მომავალ, განსაკუთრებით კი ჩვენს აპოსტასიურ ეპოქაში, როდესაც ანტიქრისტეს მოსვლა ასე ახლოვდება. ამიტომაც, ეფესოს ეკლესიის მაგალითიდან უნდა გულისხმავყოთ თუ რაოდენ დიდი მნიშვნელობა აქვს ამ განსაკუთრებულ დროს მტკიცედ დგომასა და უფლის ერთგულებას, თითოეული ქრისტეანის ლოცვით-სინანულისებრ მოღვაწებას, მარხვასა და მრავალმხრივ მოწყალებას, რადგან სწორედ ეს გახლავთ ყოველი ქრისტეანის სულის ცხოვნების უმთავრესი პირობა.
განა ჩვენს დროშიც არ ვხვდებით გარყვნილებს, ცრუ მოციქულებსა და ცრუ სასწაულებს, რომელთაც უხვად წარმოგვიდგენს წარმართული და ანტიქრისტეანული სამყარო? განა ჩვენს დროში არ მიეცა წარმოუდგენელი და ფანტასტიური განვითარება გარყვნილებას მის ყოველგვარ გამოვლინებაში, რომლითაც ჩვენმა დროებამ ბევრად გაასწრო თვით სოდომელებსაც და გომორელებსაც? და აჰა, უფალი გვაფრთხილებს ეფესელთა ეკლესიის მიმართ მიწერილი სიტყვებით, რადგან "როგორც ლოტის დროს: ჭამდნენ, სვამდნენ, ყიდულობდნენ, ყიდიდნენ, რგავდნენ, აგებდნენ; მაგრამ იმ დღეს, როცა ლოტი გამოვიდა სოდომიდან, ცეცხლმა და გოგირდმა იწვიმა ზეცით და მუსრი გაავლო ყველას. ასე იქნება იმ დღესაც, როცა გამოჩნდება ძე კაცისა" (ლუკა 17:28-30).
ასე რომ, ჩვენ, რომლებიც უსასტიკეს და უგარყვნილეს გარემოში ვცხოვრობთ ვიდრე ეფესელები თავის დროს, სადაც გარყვნილებაცა და სისასტიკეც ცხოვრების ნორმად არის გადაქცეული, გვმართებს მოვიძულოთ და ზურგი შევაქციოთ ცხოვრების ამგვარ წესს, რისთვისაც დაგვიცავს უფალი ქვეყნიერებაზე მოწევნადი უბედურებებისგან. რადგან უფლის შეწევნის გარეშე ანტიქრისტეს წინამორბედებსა და თვით ანტიქრისტეს ვერავინ გაუძლებს.
"გძულს ნიკოლაელთა საქმენი, რომელნიც მეცა მძულს". "ნიკოლაიტები" მოციქულთა მიერ დამტკიცებული შვიდი დიაკვნიდან ერთ-ერთის - ნიკოლოზის მოწაფეები იყვნენ. ისინი გარყვნილ ცხოვრებას ეწეოდნენ, ხოლო ბიწიერებასა და კერპშენაწირის ჭამას არარჯულსაწინააღმდეგო ქმედებად მიიჩნევდნენ. ამიტომაც ითქვა მათზე: "შენში კარგია ის, რომ გძულს ნიკოლაელთა საქმეები, რომლებიც მეც მძულს" (წმ. ირინეოს ლიონელი). წმ. გრიგოლ დიალოგოსი ბრძანებს: "მოციქულებმა დაამტკიცეს შვიდი დიაკვანი (საქმე 6:5); ექვსი მათგანი მართალ სარწმუნოებაში იმყოფებოდა, ხოლო მეშვიდე საცთურის გამომგონებელი აღმოჩნდა" (Св. Григорий Великий Двоеслов. Творения. Москва. 1999 г., стр. 385).
ეს მწვალებლები, როგორც ამას წმიდა მამები: ირინეოსი, ავგუსტინე, ასევე ქრისტეანი მწერალი და აპოლოგეტი ტერტულიანე გვამცნებენ, ყოველივე მატერიალურს, მათ შორის საკუთარ სხეულს, უყურებდნენ, როგორც ბოროტებას, როგორც წინაღობას ცხოვნებისკენ. მათი აზრით, საჭირო იყო გამუდმებული ბრძოლა საკუთარ სხეულთან, მისი ყოველგვარი დაუძლურებითა და მისი სიცოცხლის შემოკლებით. ამის მისაღწევად მათ თავიანთ საზოგადოებაში დაამკვიდრეს გარყვნილება და სხვა ბილწი ვნებები, რომლითაც ცდილობდნენ საკუთარი თავის გათანგვასა და ხორცის დაუძლურებას. ცხადია, ასეთი არაბუნებრივი და ზნეობის საწინააღმდეგო სწავლება იმსახურებდა ყველაზე უმკაცრეს გმობასა და კიცხვას, ამიტომაც ამბობს უფალი აპოკალიფსისში, რომ მას სძულს ნიკოლაელთა საქმენი (არა თვით ნიკოლაელნი, არამედ მხოლოდ საქმენი მათნი).
ბ) მხილება და საყვედური:
რას არ უწონებს ღმერთი ეფესოს ეკლესიას? - "თუმცა შენს წინააღმდეგ მაქვს ის, რომ დაუტევე შენი პირველი სიყვარული" (გამოცხ. 2:4). ზემოთ ხსენებულ ღირსებათა მიუხედავად, ეფესელები ყოველივეში როდი აღმოჩნდნენ ქრისტეანული მოწოდების სიმაღლეზე. ანდრია კესარიელი ბრძანებს: "მტკიცე სარწმუნოებისთვის, შრომისმოყვარებისა და უკეთურთაგან გაუცხოების გამო აქო, რამეთუ "ყოველ სულს არ ენდობოდნენ", გამოსცდიდნენ ცრუ მოციქულთ და ტყუილს გამოააშკარავებისთანავე უარყოფდნენ. აქებს იმისთვისაც, რომ ნიკოლაელთა ბილწი საქმეები მოიძულეს, მაგრამ კიცხავს, რადგან ძმათა მიმართ სიყვარული და ქველმოქმედებანი შეამცირეს, რის გამოც მოუწოდებს: "მაშ, გაიხსენე, საიდან დაეცი, მოინანიე და უწინდელ საქმეებს მიჰყავი ხელი. არადა, მალე მოვალ შენთან და ადგილიდან დავძრავ შენს სასანთლეს, თუკი არ შეინანებ".
"სასანთლის (ანუ ეკლესიის) აღძვრა" ბოროტების სულთა, ბოროტ კაცთა და მათ შემწეთა მანქანებით საღმრთო მადლის მფარველობისგან ეკლესიის განშიშვლებას მოასწავებს, ხოლო ზოგიერთნი ამაში სამღვდელმთავრო საყდრის ეფესოდან კონსტანტინოპოლში გადატანას გულისხმობენ" (წმ. ანდრია კესარიელი).
"გაიხსენე საიდან დაეცი და შეინანე". მაგრამ ინანიებს ის, - ბრძანებს წმ. კვიპრიანე კართაგენელი, - ვისაც ახსოვს საღმრთო მცნება, თავმდაბალი, მომთმენი და მორჩილია ღმრთისმსახურთა მიმართ. ამდაგვარი მორჩილებითა და კეთილი საქმეებით სათნოექმნება უფალს" (Св. Киприан Карфагенский. Творения. Москва. 1999 г., стр. 444).
როგორც ჩანს, ეფესელთა სიყვარული, რომელიც ადრე მოწყალების საქმეებში, მშვიდობასა და ურთიერთშეწევნაში ვლინდებოდა, შეუდარებლად ძლიერი იყო, ვიდრე ამჯერად. Xოლო, რადგან სიყვარულს ვერაფერი შეცვლის (1 კორინთ. 13:2), ეფესელებს ურჩევენ, დაუტევონ თავიანთი ქრისტეანული შემეცნებისა და მოსაგრეობის სიამაყე, შეინანონ ამჟამინდელი გულგრილობა და დაუბრუნდნენ სიყვარულის პირვანდელ საქმეებს და თუ ასე არ მოხდება, მაშინ უფალი მოვა ეფესელებთან არა სიყვარულით (იოანე 14:23) და ყოვლისმიმტევებლობით, არამედ მრისხანებითა და სასჯელებით (ეფეს. 5:6). "მოვალ ადრე და აღვძრა სასანთლე შენი ადგილისაგან თჳსისა, უკუეთუ არა შეინანო". უფალი არ იმუქრება ეკლესიის სრული განადგურებით, არც გარეგნული უბედურებებით, არამედ თავისი მაცხოვნებელი მადლის აღებით. "სასანთლე", რომელზეც არის აქ ლაპარაკი, არის ეკლესია მისი მღვდელმთვარებითა და მადლმოსილი ნიჭებით, მისი ქადაგებებით. ყოველივე ამას წაგართმევო, ეუბნება უფალი ეფესელებს, და გადავიტანო მას სხვა ადგილზე (რაც ისტორიულ პლანში ზედმიწევნით აღსრულდა).
2. სმირნის ეკლესიის ანგელოზს
ა) ქება
რისთვის აქებს უფალი სმირნის ეკლესიას? - უპირველეს ყოვლისა, იმ ჭირთათმენისთვის, რაც მათ დაატყდათ იუდეველთა და წარმართთა მხრიდან სასტიკი დევნულებით. უფალი ხედავს სმირნელთა მატერიალურ სიდუხჭირესაც, რომელიც განსაკუთრებით დამახასიათებელი იყო პირველ ქრისტეანთათვის და რომელიც ნაწილობრივ დამოკიდებული იყო მათ დაუცველობაზე (იაკობ 2:5). უფალი აფასებს იმ სულიერ მდგომარეობას, რომლითაც იტანენ ქრისტეანები ამ სიდუხჭირესაც და დევნულების სისასტიკესაც. სწორედ ეს ქრისტეანული ჭირთათმენა და უფლისადმი სასოება იწოდება აქ "სიმდიდრედ". ამიტომაც ეუბნება სმირნის ეკლესიას: "ვიცი შენი გასაჭირი და სიღატაკე, - თუმცაღა მდიდარი ხარ, - და გმობა მათგან, რომელნიც ამბობენ, იუდეველნი ვართო, და არ კი არიან, არამედ საკრებულო სატანისა. ნუ გეშინია ნურაფრისა, რისი დათმენაც მოგიწევს. აჰა, ეშმაკი აპირებს ზოგი თქვენგანი გამოსაცდელად ჩააგდოს საპყრობილეში; და გექნებათ ურვა ათი დღე. სიკვდილამდე ერთგული იყავი და მოგცემ შენ სიცოცხლის გვირგვინს" (გამოცხ. 2:9-10).
ამ სასოებისა და ღმრთისადმი ერთგულების ფონზე სმირნელ ქრისტეანებს არ უნდა აშფოთებდეთ ის ბოროტსიტყვაობანი და დამცირებანი, რომელთა გადატანა უხდებოდათ მათ იუდეველთაგან, რომელთაც აპოკალიფსისი "სატანის საკრებულოს" უწოდებს, რითაც მიანიშნებს, რომ მას მხედველობაში აქვს ის იუდეველნი, რომლებიც პრინციპულად და გადაჭრით დადგნენ ქრისტეანთა მტრების მხარეს. ანდრია კესარიელი, განმარტავს რა ზემოთ მოტანილ მუხლს, ბრძანებს: "ვიცნი შენი ხორციელი ჭირნი და სიგლახაკე, რომელთაც ურწმუნოთაგან მოწყლული ჩემს გამო ითმენ, მაგრამ სულით ხარ მდიდარი, რამეთუ გაქვს გულში დაუნჯებული საგანძური. სატანურ საკრებულოთა მგმობელობაც ცნობილია და მათ შესახებაც ვუწყი, ვინც ამ სახელით სამართლიანად იწოდებიან. "რადგან იუდეველი ის კი არ არის, ვინც გარეგნულად იუდეველობს; არამედ ის, ვინც შინაგანადაა იუდეველი" (რომ. 2:28-29). ხოლო "ჰურია ("იუდეველი") აღსარებასა და სინანულს ნიშნავს".
უფალი სმირნის ეკლესიას აფრთხილებს იმ განსაცდელისთვის, რომელიც სმირნელებს (და მომავლის "სმირნის ეკლესიას") უნდა დატყდომოდა თავს უბედურებათა და დევნულებათა სახით. ამიტომაც განსაკუთრებულად ანუგეშებს მათ და ეუბნება: "ნუ გეშინია ნურაფრისა, რისი დათმენაც მოგიწევს. აჰა, ეშმაკი აპირებს ზოგი თქვენგანი გამოსაცდელად ჩააგდოს საპყრობილეში; და გექნებათ ურვა ათი დღე. სიკვდილამდე ერთგული იყავი და მოგცემ შენ სიცოცხლის გვირგვინს" (გამოცხ. 2:10).
"ნუ გეშინია ჭირთა, რომელნიც უსჯულოთაგან მოიწევიან, გაყენებენ ჭრილობებს და გდევნიან, რამეთუ ხანმოკლენი იქნებიან ჭირნი, ამიტომაც ითქვა "ათ დღე". ასე რომ, მომთმენნი იქმენით და თავს იდევით სიკვდილი, რათა მიიღოთ საუკუნო სიცოცხლე" (ანდრია კესარიელი. https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-2/stih-9/andrej-kesarijskij-svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
ნუგეში და თანადგომა აქ მარტო მათი უბედურებების წინასწარმეტყველებაში კი არ გამოიხატება, არამედ იმაშიც, რომ მითითებულია მათი ტანჯვის უმთავრესი დამნაშავე და დევნულებათა ხანგრძლივობა. სმირნელ ქრისტეანებს უფალი შეახსენებს, რომ ყოვლიმსპყრობელი ღმერთი ხედავს მათ თავისი ყოვლისმხედველი თვალით და წინასწარ ამცნობს განსაკუთრებულად მძიმე განსაცდელზე.
მაგრამ ეშმაკი ადამიანებსა და მსოფლიო მოვლენებზე მაღლა როდი დგას თავისი ძლიერებით. მასზე მაღლა იმყოფება ღმერთი, რომელიც მხოლოდ დაუშვებს ეშმაკის მოქმედებებს და მათ ქრისტეანთა სასარგებლოდ წარმართავს. მოცემულ შემთხვევაშიც, ღმერთმა, რომელმაც დაუშვა, რომ ეშმაკს გამოეცადა და აღეძრა დევნულება სმირნელი ქრისტეანების წინააღმდეგ, შეზღუდა მისი მოქმედება, რადგან ასე ამცნო სმირნელებს: "აჰა, ეშმაკი აპირებს ზოგი თქვენგანი გამოსაცდელად ჩააგდოს საპყრობილეში; და გექნებათ ურვა ათი დღე" (გამოცხ. 2:10; შეად. დაბ. 24:55; დან. 1:12). და რადგან ქრისტეს ნებისმიერ მხედარს ელოდება ქრისტეს მიერ დაწნული გვირგვინი. ქრისტეანთათვის თვით სიკვდილიც კი აღარ უნდა იყოს საშიში, რომელიც, ალბათ, ეწვევა მრავალ მათგანს მოსალოდნელი საშინელი დევნულებისას.
ბ) მხილება და საყვედური:
მხილება და საყვედურები სმირნის ეკლესიასთან არ ჩანს. იმის შემდეგ, რაც უფალმა სმირნელებს ამცნო თავის ყოვლისმწვდომელ განგებულებასა და ყოვლისმცოდნეობაზე, სიტყვებით: "ნუ გეშინია ნურაფრისა, რისი დათმენაც მოგიწევს" (გამოცხ. 2:10), - განსაკუთრებულად ანუგეშა და გაამხნევა ისინი, რადგან არცთუ შორეულ მომავალში სმირნელებს მოუწევდათ დიდი განსაცდელის გადატანა.
3. პერგამონის ეკლესიის ანგელოზს
ა) ქება:
პერგამონის ეკლესიის ანგელოზს უფალი ასე მიმართავს: "ვიცი, რომ ცხოვრობ იქ, სადაც არის სატანის ტახტი, მაგრამ მტკიცედ გიპყრია ჩემი საბელი და არ უარყავ ჩემი რწმენა თვით იმ დღეებშიც, როცა თქვენს შორის, სადაც სატანა მკვიდრობს მოკლეს ანტიპა, სარწმუნო მოწამე ჩემი" (გამოცხ.: 2:13).
ამრიგად, პერგამოსის ისტორიულ ეკლესიას განსაკუთრებულ პირობებში უწევდა არსებობა რადგან უფალი ამბობს, რომ ის ხედავს პერგამოსელთა ცხოვრებას და აფასებს იმას, რომ ცხოვრობენ და იცავენ უფლის სახელს იქ, სადაც არის "სატანის ტახტი" (გამოცხ. 13:2).
როგორ უნდა გავიგოთ სიტყვები, რომ პერგამოსში იყო "სატანის ტახტი"? ამ ადგილის მრავალგვარი განმარტება არსებობს, რომელთაგან ყველაზე სავარაუდო არის ის შეხედულება, რომლის მიხედვითაც აქ იგულისხმება პერგამოსის განსაკუთრებული მდგომარეობა წარმართული რელიგიის გავრცელებაში. პერგამოსი ძველად მიდიის უმთავრესი და პერგამოსის დამოუკიდებელი სამეფოს დედაქალაქიც კი იყო. ის გამოირჩეოდა სიმდიდრით, ფუფუნებითა და სამედიცინო ხელოვნების "ღმერთ" ესკულაპეს სახელობის სახელგანთქმული ტაძრით. ამიტომაც, ესკულაპეს "პერგამულ ღმერთსაც" (Pergameus deus) უწოდებდნენ და როგორც ჩანს, სწორედ მას ეთაყვანებოდნენ პერგამელები ცოცხალი გველის სახით (სიბრძნისა და მზაკვარების სიმბოლო), რომელიც ტაძარში ჰყავდათ. ესკულაპე მიიჩნეოდა ექიმებისა და მკურნალობის მფარველად, ის გამოისახებოდა ტახტზე მჯდომარე გველშემოხვეული კვერთხით ხელში, რომელიც არის ჯადოქრული და საიდუმლო სამკურნალო ძალის გამოხატულება (სამედიცინო ემბლემა დღემდე ატარებს ამ სიმბოლოს). ის პერგამულ მონეტებზეც იყო ამოტვიფრული; ზოგჯერ მას გამოსახავდნენ ერთი გველის ან გველეშაპის სახით, რომელიც ამავე დრო არის თვით ესკულაპეს სიმბოლო. ესკულაპესთან ერთად პერგამოსში თაყვანს სცემდნენ ჰიგიასაც, რომელიც იყო ჯანმრთელობის "ღმერთი".
რადგან სატანა მთელს წმიდა წერილში და ცხადია, აპოკალიფსისშიც, გამოსახულია ძველი გველის ან დიდი გველის სახით (12:3, 9), შეგვიძლია ვამტკიცოთ, რომ სიტყვებში, სადაც პერგამოსი მიჩნეულია სატანის სამკვიდროდ ("ცხოვრობ იქ, სადაც არის სატანის ტახტი"), აპოკალიფსისი გველის გაღმერთებაზე მიუთითებს, რომელიც ესკულაპეს ტაძარში ჰყავდათ.
"მკურნალი-ღმერთი" (ესკულაპე. იხ. სურ. ქვემოთ) თაყვანისმცემლებს და სნეულებს იზიდავდა არა მარტო მცირე აზიიდან, არამედ რომის იმპერიის შორეული პროვინციებიდანაც. პერგამოსს მიმართავდა იმპერატორი კარაკალა Septimius Bassianus Caracalla (186 - 217)) თავისი სნეულებისგან განსაკურნავად. ამავე ქალაქში იჭრებოდა მონეტა, რომელზეც ესკულაპე გამოსახული იყო გველშემოხვეული კვერთხით. აქედან იღებს სათავეს გველისა და თასის ცნობილი სამედიცინო სიმბოლოც (იხ. ქვემოთ სურ.) და ვფიქრობთ, თანამედროვე მღვდელმთავართა სამწყემსთავრო კვერთხის კადუცეური ფორმაც (იხ. სურ. 3), რომელზეც ორი გველია აღმართული. პერგამულ კულტთან კავშირი აქაც აშკარაა.
სხვადასხვა სამედიცინო სიმბოლიკა ესკულაპეს ნიშნით (გველით)
საქართველოსა (მარცხნივ) და რუსეთის (მარჯვნივ) ოფიციალური ეკლესიების მწყემსმთავრები:
ილია II და ალექსი II კადუცეებით ხელში. შუაში: კვერთხი კადუცეა.
აუცილებელია ორიოდ სიტყვით ითქვას ორგველიან კვერთხზე (კადუცეა), რომლიც ძალზე გავრცელებულია დღეს "მართლმადიდებელ" პატრიარქთა შორის და "სამწყემსთავრო" კვერთხს უწოდებენ, თუმცა, ის უეჭველად არის წარმართული წარმომავლობის და მას ქრისტეანობასთან არა აქვს არანაირი კავშირი.
გველები და კადუცეები (მრავალგვარი კომბინაციით) საუკუნეების განმავლობაში წარმოადგენს მედიცინის სიმბოლოს და ყოველ მათგანს თავისი მნიშვნელობა აქვს. სიტყვა კადუცეა ბერძნულიდან მომდინარეობს და ხარისხის აღმნიშვნელ ნიშანს წარმოადგენს. ოდითგანვე კადუცეა მნიშვნელოვანწილად არის დაკავშირებული წარმართულ "ღმერთ" ჰერმესთან, რომელიც არის ღმერთების ნების მაცნე. მართალია, ის მჭიდროდ არ არის დაკავშირებული მკურნალობასთან, მაგრამ მას ხშირად მიიჩნევენ ჯანმრთელობის გარანტად.
ენციკლოპედიებში კადუცეა ასეა განმარტებული: კადუცეას ფრთები ჰაეროვნებისა და ნებისმიერი საზღვრის გადალახვის სიმბოლოა; კვერთხი - ძალაუფლებისა; ორმაგი გველი - დუალიზმის ორი საწინააღმდეგო მხარე, რომლებიც საბოლოო ჯამში უნდა შეერთდეს. ორი გველს, მკურნალსა და შხამიანს (ავადმყოფობა და ჯანმრთელობა), აქვს ჰერმეტიკული და ჰომეოპათიური მნიშვნელობა. არსებობს ლეგენდა, რომლის მიხედვითაც ერთხელ ესკულაპემ მოკლა გველი, უეცრად მას მოუახლოვდა მეორე გველი, რომელსაც პირით ბალახი მოჰქონდა, დაადო მოკლულს და გააცოცხლა. იმ დღიდან გველი ესკულაპეს განუყრელი თანამგზავრი გახდა. სწორედ ამ ესკულაპეს აუშენეს ტაძარი ძველ პერგამოსში.
კადუცეა არის შუამავლობის, თანხმობის სიმბოლო; ასევე, ვაჭრობის ნიშანი. მრავალ კულტურაში ის წარმოადგენდა მაუწყებლის ატრიბუტს, განსაკუთრებულ კვერთხს, რომლის ძირითადი ფუნქცია მფლობელის უსაფრთხოების უზრუნველყოფა იყო. ანტიკურ ტრადიციაში კადუცეა არის ჰერმესის, ღმერთ-ფსიქოპომპის (გარდაცვლილ სულთა მეგზური საიქიოში) კვერთხი და ღმერთების მაცნე, სიზმრების მომგვრელი. თავიდან კადუცეა წარმოედგინათ ზეთისხილის რტოთი, რომელსაც ზემოთ გირლანდებით მორთული ორი ყლორტი (რქა) ჰქონდა (იხ. სურ ქვემოთ). შემდგომში გირლანდები შეცვალეს გველებით, რომლებიც შემოხვევიან კვერთხს ორივე მხრიდან; ხოლო თვითონ კვერთხი შემოსეს ფრთებით, რომელიც არის ჰერმესის სისწრაფის სიმბოლო. ის ასევე წარმოადგენს ყოველი დაბრკოლების გადალახვის სახესაც. ასეთია ესკულაპეს კვერთხიც, რომელსაც ასევე გველი შემოხვევია. ცნობილია, რომ ესკულაპეს, მკურნალობის ამ ბერძნული ღმერთის ატრიბუტი იყო გველი. ამასთან დაკავშირებით უნდა აღვნიშნოთ, რომ მესოპოტამიის ტრადიციაში ერთმანეთზე გადანასკვული გველები მკურნალი ღმერთის სიმბოლოდ მიიჩნეოდნენ.
ჰერმესის, როგორც აზროვნების პერსონიფიკაციის გვიანდელ გაგებაში, გველები მოიაზრებიან სიბრძნის სიმბოლოდ; კვერთხი ბუნების ძალებზე მეუფების სახეა, ფრთები კი სულის განსახიერებას წარმოადგენს. კადუცეას სახე ასევე იღებს კოსმიურ კონოტაციას: კვერთხი - ეს არის მსოფლიო ღერძის ანალოგი, ხოლო მასზე შემოხვეული გველები, რომლებიც წარმოქმნიან ორმაგ სპირალს, ევოლუციისა და განვითარების სიმბოლოა, ასევე, სამყაროს ორი საწყისისა (იანი და ინის მსგავსისა, როგორც ეს არის დაოიზმში). კადუცეა მეტყველებს ღმრთის ძალაუფლებაზე, რომელიც თავის ძალას ავრცელებს მასზე, ვინც მას ლოცვით მიმართავს. ეს არის წინამძღოლისა და განდობილის სიმბოლო; სიმბოლო მაუწყებელია, რადგან საკმარისი არ არის მხოლოდ იცოდე და შეიმეცნებდე, ასევე მნიშვნელოვანია მოპოვებული ცოდნის გადაცემაც. ძველად, წარმართული ღმერთების ასეთი მაცნეები იყვნენ ექიმები (მკურნალები), რომლებიც კურნავდნენ ადამიანის სულსა და სხეულს და დაკავშირებულნი იყვნენ შემოქმედ ძალასთან; ისინი განდობილნი იყვნენ ყოველ კანონს, რომელიც მართავს ბუნებას. სულიერი მჭვრეტელობა შესაძლებლობას აძლევდა მათ განეჭვრიტათ, სნეულების ბუნება და შეერჩიათ მისი სამკურნალო საუკეთესო წამალი. იმ დროს მეფეები ერთდროულად იყვნენ მოგვებიცა და მკურნალებიც.
კადუცეას სიმბოლო იმდენად ძველია, რომ შეუძლებელია იმის დადგენა, საიდან გაჩნდა იგი. კვერთხი, რომელსაც ორი ფრთოსანი (ან უფრთო) გველი შემოხვევია, მთელ რიგ ქვეყნებში: ინდოეთში, ძველ ეგვიპტეში, ფინიკიასი, შუმერულ სამყაროში, ასევე საბერძნეთში, რომში, მთელ შუამდინარეთში, ირანში და კოლუმბამდელ ამერიკაშიც კი იყო წარმართ ღვთაებათა ატრიბუტი. რომელ "ღმერთსაც" უნდა სჭეროდა ის ხელში: სერაპისს, ასკლეპიოსს (ესკულაპეს), ჰერმესს თუ მერკურის, - კადუცეა ყოველთვის გამოხატავდა ერთსა და იმავეს: უნივერსალური მოქმედების პრინციპს. ეს სიმბოლო ბერძნებმა გადმოიღეს ეგვიპტელთაგან, რომლებისთვისაც ის ჯერ კიდევ ოსირისამდე იყო ცნობილი; ხოლო ბერძნებისგან კადუცეა რომაელებმა შეითვისეს.
ცნობილია, რომ "სამღვდელმთავრო კვერთხი ჯვრითა და ორგველიანი "ამფისბენით" (ბერძნ. ἀμφίς - ორივე მხრიდან და βάινο - მოვდივარ. იხ. https://ru.wikipedia.org/wiki/Амфисбена) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020) - ეს არის უძველეს მოგვთა სიმბოლო, რომელიც სულთანმა იპოვა რომელიღაც ეგვიპტურ სამარხში და XVII ს-ში აჩუქა ალექსანდრიის პატრიარქს. სწორედ იმ დროიდან შემოდის ეს კვერთხი საეკლესიო ხმარებაში" ("Матфеевский" Синод ИПХ Эллады. предыстория и современность. http://co6op.narod.ru/txt/vestnik/matfej.html) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020). მართლმადიდებლურ კვერთხს აქვს დახრილი ბოლოები და წარმოადგენს მწყემსობის სიმბოლოს (იხ. სურათი ქვემოთ).
დავით გარეჯელი (VI ს.) მართლმადიდებლური კვერთხით ხელში
თანამედროვე ნახატი. სურათი აღებულია საიტიდან:
ცნობილია, რომ გველი, რომელიც იყო პერგამული "ღმერთის" "უწმინდესი" სიმბოლო და ცოცხლად ბინადრობდა ესკულაპეს ტაძარში, საძულველი იყო ქრისტეანთათვის, რადგან გველი არის ბნელეთის თავადისა და წარმართობის მიზეზის, - სატანის სიმბოლო. ამდენად, თვით ქალაქი პერგამოსი, სადაც განსაკუთრებულად იყო განვითარებული წარმართული ცრურწმენები და ფანატიზმი, სადაც კონცენტრირებული იყო წარმართობის რელიგიურ-პოლიტიკური ძალები, შეიძლება წოდებულ იქნას ქალაქად, სადაც იყო სატანის, ანუ ეშმაკის ტახტი.
ცნობილი გალენის დროიდან, ესკულაპეს ტაძარში ყალიბდება ვრცელი სამედიცინო-რელიგიური დაწესებულება, რომელიც წააგავდა დღევანდელ პოლიკლინიკებს, სადაც სნეულთა მკურნალობა მხოლოდ ესკულაპეს მოგვთა პრეროგატივა იყო. დღე და ღამე აკმევდნენ საკმეველს ამ სამ ტაძარში და ესკულაპეს მსხვერპლს სწირავდნენ. ქალაქში ყველგან, აღმართული იყო საკერპე სატრაპეზოები, სადაც აღვირახსნილი წარმართული ღრეობები იმართებოდა. ამასთან, გახელებული ადამიანები ეძლეოდნენ ყოველგვარ გარყვნილებას.
ესკულაპეს ტაძარში ყოველთვის იყვნენ ავადმყოფნი, რომლებიც ლოცვასა და მღვიძარებაში ეძიებდნენ დაავადებათაგან კურნებას. სნეულთ შემწეობა ევლინებოდა სიზმრისეულ ხილვებში მოგვების მეშვეობით, რომლებიც მათ აძლევდნენ წამლებს, რომლებიც თითქოსდა მკურნალობის ღმერთის მიერ იყო ნაკარნახევი. ავგუსტუსის შემდეგ პერგამოსი მთელი მცირე აზიისთვის გახდა კეისართა ამაზრზენი და ყალბი კულტის ცენტრიც, რომელიც აერთიანებდა წარმართობის მთელ არსს და არ დებდა ზღვარს სახელმწიფოსა და რელიგიას შორის.
ამგვარად, ამ ქალაქში იყო თავმოყრილი წარმართობის მთელი რელიგიურ-პოლიტიკური ძალაუფლება. ამ კუთხით, პერგამოსი მთელი აზიის პოლოტიკური მიტროპოლიის სახელგანთქმულ ქალაქ ეფესოზე მაღლა უნდა დავაყენოთ. ამიტომაც, სრულიად ბუნებრივია, რომ სწორედ პერგამოსს მიიჩნევს ქრისტე სატანის ტახტის მემკვიდრედ. შესაძლოა, რომის იმპერიის მთელს სივრცეში არ ყოფილიყო სხვა რომელიმე ქალაქი, რომელშიც იქნებოდა ისეთი ცრუმორწმუნე და ფანატიკოსი მოსახლეობა, როგორიც პერგამოსში.
საყურადღებოა ისიც, რომ ესკულაპეს ტაძარი მისი დაწესებულებებითურთ "კათედრად" (καθέδρα) იწოდებოდა. ანუ ეს იყო ესკულაპეს, ანუ ურჩხულის "კათედრა", რომლის სიმბოლოთიც გამოისახებოდა თვით ესკულაპე. შესაძლოა, ამ მიმართებითაც განიხილება ის როგორც "სატანის ტახტი" (შეად. გამოცხ. 12:9 სადაც ეშმაკი, ანუ სატანა, "დიდ ურჩხულად" და "დასაბამიერ გველად" იწოდება; იხ. ასევე 1 კორ. თ. 10). ესკულაპეს კათედრად შეიძლება წოდებულიყო თვით ქალაქი პერგამოსიც. ასეთი ცრუმორწმუნეობითა და წარმართობით იყო გარემოცული პერგამოსის (დღევანდელი ბერგამო) ქრისტეანული ეკლესია. მიუხედავად ამისა, მას "მტკიცედ ეპყრა უფლის სახელი" (გამოცხ. 2:13).
ზოგიერთი თანამედროვე ღვთისმეტყველი ყურადღებას ამახვილებს კიდევ ერთ გარემოებაზე: პერგამოსის ეპოქაში მოხდა ეკლესიის პირობების სერიოზული ცვლილება, რომელმაც იმდენად გააძნელა ეკლესიის მდგომარეობა, რომ ქრისტე მას ამ ვითარებაში ყოფნას განსაკუთრებულ დამსახურებად უთვლის, რომ ის, მიუხედავად ამისა, მაინც მტკიცედ პყრობს ქრისტეს სახელს და არ უარყოფს ღმრთისადმი რწმენას. არსებობს აზრი, რომ პერგამოსის ეკლესიის პერიოდი - ეს არის ანტიქრისტეანულ, სატანურ ძალთა განსაკუთრებული აქტიურობისა და მმართველობის პერიოდი. ესქატოლოგიურ კონტექსტში, ეს არის რევოლუციებისა და გლობალიზაციის პერიოდი.
პირდაპირი მნიშვნელობით, პერგამოსის სატანის ტახტთან დაკავშირებულია ორი მომენტი: ზოგიერთი ღვთისმეტყველი ისტორიულ ჩარჩოებში (ანუ კონკრეტულ ისტორიულ საუკუნეებში) მოიაზრებს შვიდი ეკლესიისადმი მიმართვას, რაც, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, არ არის ზუსტი. არ უარვყოფთ რა ისტორიულ კონტექსტს, ჩვენ ვემხრობით იმ აზრსაც, რომ ყველა ეპოქა, რომელმაც ისტორიის გარკვეულ ეტაპზე მიიღო თავისი დასაბამი, გაგრძელდება მეორედ მოსვლამდე. ამ მხრივ, გამონაკლისი არც პერგამოსის პერიოდია. როგორც ჩანს, მისი ეპოქა, დაიწყო რა პერგამოსში (ისტორიულად), სიმბოლურად მან გლობალური რევოლუციების ჟამზე მიანიშნა, როდესაც დაიდგა და გაძლიერდა "სატანის ტახტი". როგორც ყველა პერიოდი, ისიც უფლის მეორედ მოსვლის ჟამს დასრულდება.
ცნობილია, რომ ევროპაში, კერძოდ, ბერლინში პერგამოსის საკურთხეველი სპეციალურად ჩაიტანეს (იხ. სურ. ქვემოთ). ასე რომ, დღეს "სატანის ტახტი", პირდაპირი მნიშვნელობით ევროპაში მდებარეობს. გარდა ამისა, ამ საკურთხევლის ზუსტი ასლის მიხედვით არის აშენებული ლენინის მავზოლეუმი მოსკოვში, რომლის ავტორი გახლავთ არქიტექტორი შცუსცევი (1873-1949). საბჭოთა იმპერიის მისტიკურ-კაბალისტური და ანტიქრისტეანული არსი კიდევ უფრო ააშკარავებს სიონისტების გეგმებს, რაც შეიქმნა მსოფლიოს გასაერთიანებლად და ანტიქრისტეს გასამეფებლად. წარმართულ-კაბალისტური სიმბოლიკა ნათლად წარმოაჩენს აშშ-ის, ევროპკავშირისა და რუსეთის ერთობლივ შეთქმულებას გლობალური გაერთიანებისკენ, რომელსაც გარეგნულად ურთიერთწინააღმდეგობრივი სახე აქვს, მაგრამ, სინამდვილეში, ერთ მიზანს, - მსოფლიო გაერთიანებას და ანტიქრისტესთვის ტახტის მომზადებას ემსახურება.
პერგამოსის სახკურთხეველი (ბერლინი, პერგამოსის მუზეუმი)
საგულისხმოა, რომ ლენინის მავზოლეუმიც დღემდე არსებობს; დღემდე არ დაუკრძალავთ "პროლეტარიატის ბელადი", ვლადიმერ ლენინი, რამაც საფუძველი მისცა შეხედულებას, თითქოდა ანტიქრისტე ლენინია, რომელიც უცნაურად, ეშმაკის მანქანებით, მკვდრეთით უნდა აღდგეს, რათა გაუკვირდეს მთელ მსოფლიოს, როგორც ეს წერია აპოკალიფსისში. მართალია, ეს კერძო შეხედულებაა, მაგრამ, როგორც ყველა მოსაზრებას, მასაც აქვს არსებობის უფლება. ჩვენ მხოლოდ ფაქტებს ვაფიქსირებთ. ერთი მხრივ, რუსეთში ლენინის მავზოლეუმისა და ლუციფერიანული სიმბოლიკის დღემდე არსებობა, ხოლო მეორე მხრივ, ევროპაში სატანის საკურთხევლის ჩამოტანა და აღდგენა, გვაძლევს საბაბს, ვივარაუდოდთ, რომ "პერგამოსის პერიოდი" დღემდე მოქმედებს და იმოქმედებს მანამ, სანამ ანტიქრისტეს თავისი მოსვლით არ მოსპობს ქრისტე მაცხოვარი. ამრიგად, "პერგამოსის" პერიოდში სატანა განსაკუთრებულად აძლიერებს თავის ტახტს. გასაგებია, რომ ქრისტესადმი ერთგულების შენარჩუნება მაშინ, როდესაც ქვეყნიერებაზე მოჭერილია სატანის არტახები და გაძლიერებულია "უსჯულოების ძეთა" მმართველობა, უფრო მეტ დამსახურებას წარმოადგენს, ვიდრე ადრინდელ პერიოდებში. ამიტომაც აქებს უფალი ამდროინდელ ეკლესიას და აფრთხილებს იმ საცთურებზე (გარყვნილებაზე, ბალაამისა და ნიკოლაელთა საცთურებზე), რომელიც ამ ეპოქისთვის არის დამახასიათებელი.
წმ. გრიგოლ დიალოგოსი ბრძანებს: "საყვარელნო ძმანო, გახსოვდეთ განვლილი დრონი, განმტკიცდით და დაითმინეთ ბოროტნი და, თუკი ძენი ვართ რჩეულთანი, მაშინ ვალდებულნი ვართ, მივბაძოთ მათ მაგალითს, რამეთუ, ვინც ბოროტს არ ითმენს, ის კეთილი არ არის. ამიტომაც ამბობდა იობი საკუთარ თავზე: "ურჩხულებს ძმად ვექმენ და ჩიტებს მეგობრად" (იობი 30:29). სოლომონიც ამიტომ ბრძანებს სიძის პირით წმიდა ეკლესიის შესახებ: "როგორც შროშანი ეკალთა შორის, ასეა სატრფო ჩემი ასულთა შორის" (ქებათა ქება 2:2). ეზეკიელის მეშვეობითაც იტყვის უფალი: "ძეო კაცისაო, ნუ გეშინია მათი (მწვალებლებისა) და ნუ განჰკრთები პირისაგან მათისა, რამეთუ განმძვინვარდებიან და გარშემოგერტყმიან შენ, მორიელთა შორის იქნები" (ეზეკ. 2:6). განა ამის გამო არ აქებდა პეტრე ლოტის ცხოვრებას, როცა ამბობდა: "ხოლო მართალი ლოტი, უსჯულოთაგან გაწამებული, სიბილწით მცხოვრებთაგან იხსნა", ვინაიდან მათ შორის მცხოვრები ეს მართალი ყოველდღე იტანჯებოდა თავისი (მართალი) სულით, როცა ხედავდა და ისმენდა მათ ბილწ საქმეებს (2 პეტრე 2:7, 8). ამიტომაც აქებს პავლეც და განამტკიცებს მოწაფეებს: "იყავით უბრალო და უმანკონი, ღმერთის უმწიკვლო შვილნი უკუღმართ და გახრწნილ მოდგმაში, რომელშიც ნათობთ, როგორც მნათობნი სამყაროში, სიცოცხლის სიტყვის მფლობელნი" (ფილიპ. 2:15, 16). ამის გამოა, რომ იოანეც მოწმობს პერღამოსის ეკლესიის შესახებ და ამბობს: "ვიცი საქმენი შენნი, და რომ იქ მკვიდრობ სადაც არის სატანის ტახტი, და იმარხავ ჩემს სახელს" (აპოკ. 2:13). "აი, საყვარელნო, - ბრძანებს წმ. გრიგოლ დიდი დეოლოღოსი, - ყოველივე ამის ჩამოთვლით ვცნობთ, არასდროს ისე არ უცხოვრია მართალს, რომ ბოროტეულთა მიერ არ ყოფილიყო გამოცდილი. რამეთუ, ასე ვიტყვი, ორპირ აღლესულ მახვილად ვერ შეიქნება ჩვენი სული, თუ არ აილესა უცხოთა უკეთურების ბირდაბირით" (Св. Григорий Великий Двоеслов. Творения. Москва. 1999 г., стр. 385б 386).
ბ) მხილება და საყვედური:
"მაგრამ მაქვს შენს წინააღმდეგ მცირეოდენი, რადგანაც გყავს მანდ ზოგიერთნი, ბალაამის მოძღვრების მიმდევარნი, ბალაამისა, რომელმაც ასწავლა ბალაკს, საცდური დაედო ისრაელის ძეთა წინაშე, რათა ეჭამათ კერპთათვის შენაწირი და ემრუშათ. ასევე, შენც გყავს ნიკოლაელთა მოძღვრების მიმდევარნი, რომელნიც მე მძულს. მაშ, შეინანე, არადა, მალე მოვალ შენთან და შევერკინები მათ ბაგეთა ჩემთა მახვილით" (გამოცხ. 2:14).
როგორც წინა მიმართვებში, ისევე აქაც, სათნოებათა გამო შექების შემდეგ უფალი, საყვედურობს პერგამოსის ეკლესიას, ცხადია, იმისთვის, რომ აღძრას სინანულად და უმეტესი სრულყოფილებისკენ წააქეზოს. "ბალაამმა, რომელსაც ღმრთის ერის შეცდენა სურდა, ურჩია ბალაკს (მოაბელთა მეფეს, ციფორის ძეს (რიცხვ. 22:2, 4, 10, 14-16, 18, 36-41; 23:1-3, 5, 7, 11, 13, 15-18, 25-30; 24:10, 12-13, 25; იესუ ნავე 24:9; მსაჯ. 11:25; მიქა 6:5;), მახე დაეგო ისრაელის ძეთათვის სწორედ იმ მხრიდან, რა მხრივაც ავლენდა ის სისუსტეს. იგი დარწმუნებული იყო, რომ, თუკი მეძავ ქალებს შესთავაზებდა, დაუყოვნებლივ იმრუშებდნენ მათთან" (რიცხვ. 25:1-3; 31:16) (ღირ. იოანე კასიანე რომაელი) (Преп. Иоанн Кассиан Римлянин. "Писания". Москва. 1892 г., стр. 620).
"ხედავ უსამართლობას და ბოროტის მზაკვარებას? მან ყველას სასიკვდილო ორმო გაუთხარა! თუ სმენია რომელიმე თქვენგანს ამგვარი უმსგავსება - ოპირმახვილაღლესული სიძვა? რამეთუ საშინელი, ორმაგი სიკვდილით ჰკლავდნენ დედაკაცნი მათთან დაცემულთ, როდესაც კერპთაყვანისცემისა და მათთან სამარცხვინო კავშირისკენ აღძრავდნენ მათ. სწორედ ამ ხერხს გამოიყენებს ანტიქრისტეც, როდესაც დრო-ჟამის აღსასრულს ცრუ ნიშებითა და სასწაულებით გამოჩნდება..." (ღირ. ეფრემ ასურელი) (Преп. Ефрем Сирин. Творения. Т. 3. М. 1994 г., стр.135-136).
"ამიტომაც ახსენებს ბალაამს, "რომელიც ასწავლიდა" ბალაკს, რითაც ეშმაკზე მიანიშნებს, რომელმაც ოდესღაც (გრძნობისმიერი) სიძვითა და კერპთაყვანისცემით ისრაელის ცდუნება ასწავლა ბალაკს (იესუ ნავე 24:9), რამეთუ ისინი, სიძვასა და კერპთმსახურებაში შთაცვენილნი, იმდენად დაეცნენ, რომ მსხვერპლი შესწირეს ბელფეგორს" (ანდრია კესარიელი) (https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-2/stih-14/andrej-kesarijskij -svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
ამ კიცხვაში პერგამოსელი ქრისტეანების თემს უფალი საყვედურობს იმას, რომ შემწყნარებლურად ეკიდებიან ნიკოლაელთ, რომელიც შედარებულია ბალაამს (რიცხვ. 31:16), "რომელმაც ასწავლა ბალაკს, საცდური დაედო ისრაელის ძეთა წინაშე, რათა ეჭამათ კერპთათვის შენაწირი და ემრუშათ". მწვალებელი ნიკოლაიტებიც ეძლეოდნენ გარყვნილებას და სხვასაც ასწავლიდნენ, ასე მოქცეულიყვნენ.
ნიკოლაიტთა საზოგადოება არ მიეკუთვნებოდა პერგამოსის ქრისტეანულ თემს, არამედ განკვეთილნი იყვნენ მისგან, თუმცა ცხოვრობდნენ იმავე ქალაქში. შედეგად, პერგამოსელ ქრისტეანთადმი გამოთქმულ საყვედურში უნდა დავინახოთ არასაკმარისი მოშურნეობა ღმრთის სიტყვის ქადაგებაში, ქრისტეანული სწავლების განდიდების საქმეში.
პერგამოსელ ქრისტეანთათვის ჭკუის სასწავლებელია ნიკოლაელთა მწვალებლობის შედარება ბალაამის რჩევასთან, რომელიც მისცა მან ბალაკს. როგორც მაშინ ისრაელის ძენი, საცურით გატაცებულნი, ჭამდნენ კერპშენაწირს და მრუშობდნენ მოაბელ დიაცებთან, ასევე აქაც, ნიკოლაიტები ჭამდნენ კერპშენაწირს და ეძლეოდნენ ყოველგვარ გარყვნილებას. და როგორც მაშინ აღიძრა უფლის რისხვა ისრაელზე და 24 ათასი კაცი ამოწყვიტა (რიცხვ. 25:9). "პერგამელებსაც" იგივე ემუქრება, რადგან ღმერთი უცვალებელია თავის მართლმსაჯულებაში. ამიტომაც ითქვა: "შეინანე".
4. თიატირის ეკლესიის ანგელოზს
ა) ქება:
ახლა ვნახოთ, რისთვის აქებენ "თიატირის ეკლესიას": "ვიცი შენი საქმენი, სიყვარული და რწმენა, მსახურება და მოთმინება შენი, და რომ შენი უკანასკნელი საქმენი უმეტესნი არიან, ვიდრე პირველნი... თქვენ და დანარჩენთაც, ვინც კია თიატირაში, მაგრამ არ აღიარებენ ამ მოძღვრებას და, როგორც თვითონ ამბობენ, ვერ უცვნიათ სატანის სიღრმე, - გეტყვით, რომ აღარ დაგაკისრებთ სხვა ტვირთს" (გამოცხ.: 2:19, 24).
როგორც წინა მიმართვებში, აქაც თიატირელთადმი მიმართვა იწყება მათი კეთილი თვისებებით. უფალი აქებს მათ ქრისტეანული ცხოვრებისთვის, რომელიც მათში უპირველესად ვლინდება: 1) საქმეებში, მოწყალებასა და მოყვასთადმი სიყვარულში; 2) ქრისტეანული სარწმუნოების დოგმატთა შეგნებულ გათავისებაში ("რწმენა"); 3) მსახურებასა და მოთმინებაში და 4) ქრისტეანულ მისწრაფებაში უმეტესი სრულყოფისკენ.
ბ) მხილება და საყვედური:
"მაგრამ მაქვს შენს წინააღმდეგ ის, რომ ნებას რთავ დიაც იეზაბელს, წინასწარმეტყველად რომ მოაქვს თავი, ასწავლოს და აცთუნოს ჩემი მონები, რათა მრუშობდნენ და კერპთათვის შენაწირს ჭამდნენ" (გამოცხ. 2:20).
მთავარი საყვედური, რომელსაც იესუ გამოთქვამს თიატირის ეკლესიის მიმართ, არის ის, რომ ამ ეკლესიაში შეიპარა დედაკაცი იეზაბელი, რომელსაც "წინასწარმეტყველად მოაქვს თავი", მაგრამ არსებითად იყო იმ ცრუწინასწარმეტყველთაგანი, რომლებიც მოდიან "ცხვრის სამოსით, ხოლო შიგნით არიან მტაცებელი მგლები" (მათე 7:15) და რომელთაც ეკლესიაში შემოაქვთ და ამკვიდრებენ "სატანის სიღრმეს".
და კიდევ ქრისტე თიატირის ეკლესიას საყვედურობს, რომ ამ ეკლესიაში იყვნენ ადამიანები, რომლებმაც დაუშვეს, ანუ ნება დართეს ამ "დიაც იეზაბელს, წინასწარმეტყველად რომ მოაქვს თავი, ასწავლოს და აცთუნოს ჩემი მონები, რათა მრუშობდნენ და კერპთათვის შენაწირს ჭამდნენ" (გამოცხ. 2:20).
თიატირის ეკლესია ხელს აფარებდა ერთ დედაკაცს, რომელიც თავს წინასწასრმეტყველად აცხადებდა და არასახარბიელო საქმიანობას ეწეოდა: მას მორწმუნეები შეჰყავდა ცდომილებაში. არ არის გამორიცხული, ის ყოფილიყო მისანი, მედიუმი, რომელიც იმყოფებოდა მედიუმთა ტაძრის ახლოს და სახელი "იეზაბელი" მისი მხოლოდ ზედწოდებაა (სახელი "იეზაბელი" ხელუხლებელს, ქალწულს ნიშნავს). ეს "ხელუხლებელი" იეზაბელი მორწმუნეებს კერპშენაწირის ჭამასა და მეძავობას ასწავლიდა. როგორი საშინელი ცდომილებაა: სარწმუნოება შერწყმულია წარმართულ კერპთაყვანისცემასა და სიძვას.
თიატირის ეკლესიის ეს უბადრუკი მაცდური დადგა კათედრაზე და დაიწყო სხვათა სწავლება. აქ უნდა ითქვას, რომ წმიდა წერილი არ აძლევს უფლებას, დედაკაცმა დაიკავოს მოძღვრის ადგილი. ტიმოთესადმი მიწერილ პირველ ეპისტოლეში ნათქვამია: "მე არა ვრთავ ქალს სწავლების ნებას... არამედ იყოს მდუმარედ" (1 ტიმ. 2:12).
თიატირაში ჩვენ ვხედავთ ეკლესიის სეკულარიზაციის (გაამსოფლიურების, ერში ათქვეფვისა და ცოდვაში დანთქმის) სიმბოლოს. თიატირის ეკლესია მონაწილეობს ორ ტრაპეზში: პირველი უფლის ტრაპეზია, მეორე კი დემონისა, რაც დანაშაულია! უკანასკნელ შემთხვევაში ყველაფერი გაუფასურებულია: საქმეები, მოშურნეობა, სიყვარული, მოთმინება... უფალი ამგვარ მორწმუნეებს ართმევს თავის ტრაპეზს. წყდება გულითადი კავშირი მორწმუნეებსა და მაცხოვარს შორის. ეკლესიის მსახური და წინამძღვარი გზას უხნის ამ ბოროტ საქმეს. ის იეზაბელს სიტყვის თქმის უფლებას აძლევს და არ ეწინააღმდეგება მას. რა შედეგამდე მივყავართ ამას?
იოანეს გამოცხადებაში ვკითხულობთ: "მივეცი დრო, რომ მოენანიებინა თავისი სიძვა, მაგრამ არ ინება სინანული. და მივეც მას ჟამი, რაჲთა შეინანოს, და არა ჰნებავს სინანულად სიძვისაგან მისისა. აჰა, დავამხობ მას სარეცელზე და მასთან ერთად მსიძავთაც შავ დღეს დავაყრი, თუკი არ მოინანიებენ თავიანთ საქმეს" (გამოცხ. 2:21-22).
ქრისტე ამბობს, რომ მან ამ დედაკაცს მისცა სინანულის დრო "რომ მოენანიებინა თავისი სიძვა, მაგრამ არ ინება სინანული". და აი, ბრძანებს უფალი: "აჰა, დავამხობ მას სარეცელზე და მასთან ერთად მსიძავთაც შავ დღეს დავაყრი, თუკი არ მოინანიებენ თავიანთ საქმეს. სიკვდილით მოვკლავ მის შვილებს და სცნობს ყოველი ეკლესია, რომ მე ვარ დაფარულ აზრთა და გულთა მხილველი, და მისი საქმისამებრ მივაგებ თვითეულ თქვენგანს" (გამოცხ. 2:22-23).
"მივეც მას ჟამი" - მათ ბოროტ მწვალებლობას მივეცი ჟამი სინანულად, მაგრამ არ მოიქცნენ. აჰა, ესერა "დავამხობ მას სარეცელზე და მასთან ერთად მსიძავთაც შავ დღეს დავაყრი". აგრძელებს რა სიმბოლურ მეტყველებას, მწვალებელთა მზაკვარებასა და საცთურს მეძაობას ადარებს და ყველას, ვინც ღმრთის წინაშე მასთან მეძაობით შეიბილწეს თავი, თუ არ მოექცევიან, ჭირითა და სიკვდილით ემუქრება" (წმ. ანდრია კესარიელი).
რათა უკეთ გავიგოთ, რას გულისხმობს და რის შესახებ აფრთხილებს თავის ეკლესიას ქრისტე, აუცილებელია დავბრუნდეთ ძველ აღთქმაში და გავიხსენოთ იეზაბელი, რომელიც იყო ისრაელის მეფის აქაბის დროს, რადგან ყოველივე ის, რაც აღწერილია ძველ აღთქმაში: "ნიმუშად დაიდო მათთვის და დაიწერა ჩვენს შესაგონებლად, რომელთაც მივაღწიეთ ჟამთა დასასრულს" (1 კორინთ. 10:11).
იეზაბელი, სიდონის წარმართი მეფის ეფთალას ქალიშვილი, რომელიც ისრაელის უკეთურ მეფე აქაბს მისთხოვდა. მან ძალდატანებით დაამკვიდრა კერპთაყვანისცემა ძველაღთქმისეულ ღმრთის ერში, დაანგრია უფლის სამსხვერპლოები. ღმრთის წინასწარმეტყველები ძულდა და მათ ცეცხლითა და მახვილით უსწორდებოდა (3 მეფ. 18:4; 19:2; 19:10, 14). ისრაელში მან ასევე დაამკვიდრა "სატანის სიღრმე", ანუ უფლის სამხსხვერპლოები დემონთ თაყვანისცემით შეცვალა. ზუსტად ასევე, "სიცრუეზე გაცვალა ღვთის ჭეშმარიტება" (რომ. 1:15) ახალაღთქმისეულმა იეზაბელმა. ანუ ემსახურებოდნენ საკუთარ, დაცემულ, ცოდვილ ხორცს და ამას მიიჩნევდნენ ღვთისმსახურებად. ის ატყუებდა ღმრთის ერს ისევე, როგორც დღევანდელი იეზაბელი "წინასწარმეტყველად რომ მოაქვს თავი", რათა "აცთუნოს ჩემი მონები". ის მრუშობდა ბაალთან და დემონებს ემსახურებოდა ისევე, როგორც დღეს მრუშობს იეზაბელი და ეკლესიას წუთისოფლის ინტერესებს ამსახურებს, ძალდატანებით ამკვიდრებს ეკლესიაში ლიბერალურ ღვთისმეტყველებას, მოდერნიზმს, მოჩვენებით ქარიზმატიზმსა და ეკუმენიზმს.
მას წინასწარმეტყველად მოაქვს თავი იმ დროს, როცა ღმერთი ამბობს: "მითხრა უფალმა: სიცრუეა, რასაც წინასწარმეტყველნი ჩემი სახელით ქადაგებენ. მე არ გამომიგზავნია, არ დამირიგებია ისინი, არ მილაპარაკნია მათთან. ცრუ ხილვებს, მისნობას, სიყალბეს და თავიანთი გულის გამონაგონს გიქადაგებენ ისინი" (იერ. 14:14). "მე არ გამომიგზავნია წინასწარმეტყველნი, თავად გამოიქცნენ; არაფერი მითქვამს მათთვის, თავისით წინასწარმეტყველებენ" (იერ. 23:21). იეზაბელმა შემოიკრიბა "ბაალის წინასწარმეტყველნი ოთხას ორმოცდაათი კაცი, და აშერას წინასწარმეტყველნი ოთხასი კაცი, იზაბელის სუფრას რომ უსხედან" (3 მეფ. 18:19). რომლებიც ქვეშ ეგებოდნენ მას თავისი მდგომარეობისათვის, ემლიქვნელებოდნენ მას გამორჩენისთვის. "ბაალის სახელით ქადაგებდნენ და აცთუნებდნენ ისრაელს" (იერ. 23:13). დღეს, ამბობს უფალი, არიან ისეთებიც, რომლებიც მრუშობენ ამ იეზაბელთან "გარყვნილებას მისდევენ და ცრუობენ, უკეთურთა მხარი უჭირავთ" (იერ. 23:14), რომლებიც "არ გამოუგზავნია" უფალს.
უფალმა ილია წინასწარმეტყველის ხელით მოწყვიტა ბაალის წინასწარმეტყველნი. ხოლო იეზაბელი სარკმლიდან გადმოაგდო: "და მიესხა მისი სისხლი კედელს და ცხენებს, და გადათელეს იგი. მივიდა იეჰუ, ჭამა და სვა, თქვა: მოძებნეთ ის შეჩვენებული და დამარხეთ, რადგან მეფის ასულია. წავიდნენ მის დასამარხავად, მაგრამ ვერაფერი ნახეს მისგან თავისქალისა და ხელ-ფეხის მეტი. დაბრუნდნენ და მოახსენეს. თქვა იეჰუმ: ასეთი იყო უფლის სიტყვა, რომელიც გამოაცხადა მან თავისი მორჩილის, ელია თიშბელის (თეზბიტელის) პირით: იზრეყელის ველზე შეჭამენო ძაღლები იეზაბელს. იქნება იეზაბელის გვამი, როგორც ნეხვი ყანაში, იზრეყელის ველზე, რომ ვერავინ თქვასო: აი, ეს არის იეზაბელი" (4 მეფ. 9:33).
აი, იეზაბელის აღსასრული. ასეთივე იქნება ქრისტეს ეკლესიის წინააღმდეგ ამხედრებული იეზაბელისა და მასთან ერთად მემრუშე ყველა უკეთურის აღსასრულიც. გავიხსენოთ, რას ბრძანებს უფალი: "მივეცი დრო, რომ მოენანიებინა თავისი სიძვა, მაგრამ არ ინება სინანული. აჰა, დავამხობ მას სარეცელზე და მასთან ერთად მსიძავთაც შავ დღეს დავაყრი, თუკი არ მოინანიებენ თავიანთ საქმეს. სიკვდილით მოვკლავ მის შვილებს და სცნობს ყოველი ეკლესია, რომ მე ვარ დაფარულ აზრთა და გულთა მხილველი, და მისი საქმისამებრ მივაგებ თვითეულ თქვენგანს" (გამოცხ. 2:21-23).
"უფალი არის "დაფარულ აზრთა და გულთა მხილველი", ანუ ხედავს დაფარულს და ჭვრეტს იდუმალს" (წმ. კვიპრიანე კართაგენელი) (Св. Киприан Карфагенский. Творения. Москва. 1999 г., стр. 435.). "დიდი იქნება შიში და ძრწოლა იმ დღეს, ძმანო, როდესაც თავის მიუკერძოებელ სამსჯავროზე შეგვკრებს ყველას, განიხვნებიან საშინელნი წიგნები, რომლებშიც ჩაწერილია ყველა ჩვენი საქმე, სიტყვა და ყოველივე, რაც გვიქნია ან გვითქვამს ამქვეყნად და ისიც, უფლისაგან რისი დამალვაც განგვიზრახავს, რამეთუ ის არის, რომელიც "ჰხედავს დაფარულს და ჭვრეტს იდუმალს" (ღირ. ეფრემ ასურელი) (Преп. Ефрем Сирин. Творения. Т. 3. М. 1994 г., стр. 219).
"და მოვკლავ მის შვილებს" (23) - ამას მწვალებელთა და მაცთურთათვის ამბობს, უმანკოებს კი ეტყვის": "ხოლო თქვენ და დანარჩენთაც, ვინც კია თიატირაში, მაგრამ არ აღიარებენ ამ მოძღვრებას და, როგორც თვითონ ამბობენ, ვერ უცვნიათ სატანის სიღრმე, - გეტყვით, რომ აღარ დაგაკისრებთ სხვა ტვირთს" (გამოცხ. 2:24.).
რას ნიშნავს "აღარ დაგაკისრებთ სხვა ტვირთს"? ანდრია კესარიელის განმარტებით "რადგანაც თქვენი ზნეობრივი უბრალოების გამო ვერ ძალგიძთ წინ აღუდგეთ მზაკვართ, რომლებიც უფრო გამჭრიახნი არიან სიტყვით და როგორც ამბობთ, სატანის სიღრმე ვერ გიცვნიათ - თქვენგან მათდამი სიტყვიერ წინააღმდეგობას არ მოვითხოვ, არამედ სწავლა, რომელიც მიგიღიათ, მტკიცედ დაიცავით ჩემს მოსვლამდე, სანამ აგიყვანდეთ" (ანდრია კესარიელი) (https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-2/stih-24/andrej-kesarijskij-svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
ამავე თიატირის ეკლესიაში იყვნენ ისეთებიც, რომლებიც "არ აღიარებენ ამ მოძღვრებას და, როგორც თვითონ ამბობენ, ვერ უცვნიათ სატანის სიღრმე" (გამოცხ. 2:24). თიატირაში აღმოჩნდა ნატამალი, რომელმაც თავი შეიკავა ცრუ მოძღვრებებისგან და ცთომილი აზროვნებისგან. ღმერთს ყოველთვის, ყველა დროებაში, მისი უდიდესი მადლითა და წყალობით, ჰყავდა ის "შვიდი ათასი კაცი, რომელიც არ მოდრეკილა ბაალის წინაშე და არ უკოცნია მისთვის" (3 მეფ. 19:18). ეს არის ის მცირე სამწყსო, რომელსაც ანუგეშებდა ქრისტე: "ნუ გეშინია, პატარა სამწყსოვ, ვინაიდან მამამ თქვენმა კეთილინება, რომ მოგეცეთ სასუფეველი" (ლუკა 12:32).
ყველას, ვისაც კი არ უმრუშია ბილწ იეზაბელთან (ამ წუთისოფლის ცრუ-წინასწარმეტყველებთან და ცრუ-მოძღვრებთან), ქრისტე ეუბნება: "აღარ დაგაკისრებთ სხვა ტვირთს. მხოლოდ რაცა გაქვთ, ეგ იტვირთეთ ჩემს მოსვლამდე" (გამოცხ. 2:25).
უფალი მათგან არ ითხოვს დიდ ღვაწლს და ღვთისმეტყველებას, არამედ მხოლოდ იმას, რომ იპყრან ის, რაც აქვთ, კერძოდ: ღმრთის წმიდა და დაუზიანებელი ჭეშმარიტება, რომელსაც იეზაბელის არანაირი ცრუმოძღვრება არ შერევია. რადგან ბოლო ჟამის ყველაზე უმთავრესი ნიშანი არის ტოტალური საცთურები და სიცრუე. როდესაც მოწაფეებმა ჰკითხეს იესუს: "გვითხარი, როდის მოხდება ეს? ან რა იქნება ნიშანი შენი მოსვლისა და საუკუნის დასასრულისა?" (მათე 24:3). ქრისტემ უპასუხა, რომ მისი მოსვლის უმთავრესი ნიშანი იქნებოდა გლობალური საცთური, რომელიც უპირველეს ყოვლისა, მიმართული იქნება ეკლესიის წინააღმდეგ, რათა დაამხოს იგი და არ დაუშვას მისი აღტაცება ზეცად (მათე 24:4; 24:24; მარკოზი 13:22; გამოცხ. 12:4). "რადგან აღდგებიან ცრუქრისტენი და ცრუწინასწარმეტყველნი, და მოახდენენ დიდ სასწაულებსა და ნიშებს, რათა აცდუნონ, თუკი შესძლეს, თვითონ რჩეულნიც" (მათე 24:24).
სწორედ ამაში მდგომარეობს ბოლო ჟამს ეკლესიის თავზე გამოკიდული უმთავრესი საფრთხე. ამიტომაც "ასე ამბობს ცაბაოთ უფალი, არ შეისმინოთ წინასწარმეტყველთა სიტყვები, რასაც გიწინასწარმეტყველებენ, გაცთუნებენ ისინი, მოგონილ ხილვებს გიქადაგებენ, არა უფლისმიერს" (იერ. 23:16). მოციქული პეტრე ბრძანებს: "იყვნენ ცრუ წინასწარმეტყველნიც ხალხში, ისევე, როგორც თქვენში იქნებიან ცრუმოძღვარნი, რომელნიც შემოიღებენ წარმწყმედ მწვალებლობას, უარყოფენ მათ გამომსყიდველ უფალს და მალე თვითონვე წარიწყმედენ თავს" (2 პეტრე 2:1). ამიტომაც, იესუ ქრისტე ასე აფრთხილებს თავის ეკლესიას: "ფხიზლად იყავით, რათა არავინ გაცდუნოთ" (მათე 24:4). ცრუწინასწარმეტყველნი შეიპარნენ ეკლესიაში მორწმუნეთა საცთუნებლად, "მშვიდობას ქადაგებენ" (მიქა 3:5) და მშვიდობას იუწებიან, "როცა არ არის მშვიდობა" (ეზეკ. 13:16). "რა მშვიდობა უნდა იყოს იეზაბელის გარყვნილებისა და მისი ამდენი ჯადოქრობის მერე?" (4 მეფ. 9:22), - ბრძანებს უფალი იეჰუს პირით. შეუძლებელია იყოს მშვიდობა. ეს კი ომს გულისხმობს. ომში კი ყოველთვის არიან გამარჯვებულნი და დამარცხებულნი. და მათ, "ვინც გაიმარჯვებს (ამ ომში) და ბოლომდე დაიცავს ჩემს საქმეს (ამბობსს უფალი), მივცემ მას ხელმწიფებას წარმართებზე მბრძანებლობისას; რკინის კვერთხით დამწყემსავს მათ და თიხის ჭურჭელივით დაიმსხვრევიან, როგორც მე მივიღე ხელმწიფება მამაჩემისგან. და მივცემ მას ცისკრის ვარსკვლავს" (გამოცხ. 2:26-28).
როგორც მაშინ, როდესაც ღმრთის ერის საცთუნებლად აგზავნიდა ეშმაკი თავის ცრუწინასწარმეტყველებს და იეზაბელს ისრაელში, რადგან უწყოდა, სწორედ ამ ხალხში უნდა შობილიყო ქვეყნიერების მაცხოვარი იესუ ქრისტე; და ყოველ ღონეს მიმართავდა იმისთვის, რომ ცოდვაში შთაეგდო ისრაელი, განეშორებინა იგი ღმრთისგან და სრულიად მოესრა ეს ერი, რათა არ აღსრულებულიყო ღმრთის აღთქმა; ამჟამადაც გოლგოთის ჯვარზე იესუს მიერ თავგაჭყლეტილი გველი "გააფთრებული" აგზავნის თავის მაცთურთა და ჯოჯოხეთის ძალთ ეკლესიის წინააღმდეგ, რომელიც არის კრავის პატარძალი, რათა საბოლოოდ დაამხოს ღმრთის წმინდანები, რადგან უწყის "ცოტაღა დარჩა ხანი" (გამოცხ. 12:12).
მაგრამ ქრისტე ამბობს, რომ "ბჭენი ჯოჯოხეთისანი მას (ეკლესიას) ვერ მოერევიან" (მათე 16:18). დღესაც ეძიებს უფალი ჭეშმარიტ თაყვანისმცემლებს, ვისაც შეუძლია, წინ აღუდგეს ეშმაკის ყოველგვარ ხრიკს და მცდელობას, დაანგრიოს ქრისტეს წმიდა ეკლესია. "ვეძებდი კაცს, ზღუდის მშენებელს, რომ დამდგარიყო ნანგრევთან ჩემს წინაშე და ეხსნა ქვეყანა დაღუპვისგან, მაგრამ ვერ მოვნახე" (ეზეკ. 22:30). გავიდა ორი ათას-ნახევარ წელიწადზე მეტი ეზეკიელის წინასწარმეტყველებიდან და უფალი დღემდე ეძიებს მათ, ვინც "დადგებოდა ნანგრევთან ჩემს წინაშე" ეკლესიისა და ღმრთის ერისთვის. უფალი ყოველთვის პოულობდა მათ, ვინც დადგებოდა კედლის ნანგრევში. მან პოვა მოსე და ილია, ისაია და დანიელი, მან პოვა ეზეკიელი და მოციქული პავლე. მანვე პოვა სხვა მრავალი მართალი, რომელთა სახელები ჩაწერილია წმიდა წერილში, ის ერთგული მსახურნი, რომლებიც მხოლოდ ერთმა ღმერთმა უწყის და რომელთა სახელები მხოლოდ მარადიული ცხოვრების დაწყების შემდეგ გახდება ცნობილი.
მას დღესაც სურს პოვოს ისინი, ვინც შესაძლოა ფიქრობს (როგორც ფიქრობდნენ ილია და მიქა), რომ მარტო დარჩა ბოროტებისა და საშინელ საცთურთა მუქ ღრუბლებს შორის. მაგრამ, მას სურს, რათა ჩვენ ჩავდგეთ კედლის ნაპრალში და "კრავის სისხლით და მათი მოწმობის სიტყვით", რომლებმაც, "არ შეიყვარეს მათი სული, თვით სიკვდილამდე" ვძლოთ ეშმაკი. ამიტომაც, ყველა მძლეველს ქრისტე ჰპირდება: "მძლეველს გვერდით მოვისვამ ჩემს ტახტზე, როგორც თავად ვძლიე და ჩემს მამასთან დავჯექი მის ტახტზე" (გამოცხ. 3:21).
"ცისკრის ვარსკვლავად" ან მას უწოდებს, ვისთვისაც თქვა ესაია წინასწარმეტყველმა: "როგორ ჩამოემხე ციდან მთიებო აღმომავალო განთიადისა" (ესაია 14:12) და წმინდანებს აღუთქვამს, რომ შემუსრავს ეშმაკს და მათ ფერხთა ქვეშ დაამხობს (ლუკა 10:18-19; ფსალმ. 10), ან კიდევ ვარსკვლავს, რომლისთვისაც მეტყველებს ნეტარი პეტრე და რომელიც მორწმუნეთა გულებში აღმოიბრწყინვებს (2 პეტრე 1:19), რაც ქრისტესმიერ განათლებას ნიშნავს.
"ცისკრის ვარსკვლავებად" იწოდებიან, აგრეთვე, იოანე ნათლისმცემელი და ილია თეზბიტელი, რომელთაგან ერთი სიმართლის მზის აღმობრწყინების წინამორბედია, მეორე კი მისი მეორედ მოსვლის წინამსწრობელი; გვრწამს, რომ ეშმაკის დამთრგუნველნი სასუფეველში სწორედ იოანეს და ილიას თანამოწილადენი იქნებიან.
არ არის გასაკვირი, ესოდენ ურთიერთსაწინააღმდეგოს ერთსა და იმავე სახელს ("ცისკრის ვარსკვლავს") რომ უწოდებს. წმ. წერილიდან ვიცით, რომ მაგალითად, "ლომში" ქრისტეც იგულისხმება ("ლომი თესლისაგან იუდაისა" (გამოცხ. 5:5) და ეშმაკიც ("ლომი ბასანისგან"); ასევე, "აღმოსავლეთში" შეიძლება ვიგულისხმოთ მომავალი დღის დასაწყისი, რომლის დადგომასთან ერთად განქარდება ამ წუთისოფლის ბნელი, და ამ დღის მახარობელი ანგელოზიც, როგორც მახარობელი ამ დღისა, რამეთუ ის წინამსწრობელია ქრისტესი, რომელიც არის მზე სიმართლისა და განმანათლებელი მართალთა, წუთისოფლის ბნელის განმქარწყლებელი" (წმ. ანდრია კესარიელი) https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-2/stih-28/andrej-kesarijskij-svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
ამიტომ, ნუ მივეცემით უსასოობას, არამედ ვიხარებდეთ და ვიშვებდეთ, რადგან დიდია ჩვენი სასყიდელი ცათა სასუფეველში (მათე 5:12). ჯილდო ყველასთვის, ვინც დღეს იმარჯვებს. ვიხარებდეთ, რადგან ღმერთმა როდი მიგვატოვა და "ის, ვინც თქვენშია, მეტია იმაზე, ვინც არის ქვეყნად" (1 იოანე 4:4). ვიხარებდეთ და "გავსალკლდევდეთ უფლის მეოხებითა და მისი ძალის სიმტკიცით" (ეფეს. 6:10). "ყოველივე ამას ვძლევთ მისი წყალობით, ვინც შეგვიყვარა" (რომ. 8:37). "ხოლო როცა დაიწყება ყოველივე ამის ახდენა, აღიმართეთ და მაღლა ასწიეთ თავი, ვინაიდან ახლოვდება თქვენი გამოხსნა" (ლუკა 21:28) - მოვალს მეუფე და მაცხოვარი ჩვენი, უფალი იესუ ქრისტე.
5. სარდეს ეკლესიის ანგელოზს
ა) ქება:
სარდეს ეკლესიის ღირსება სულ "რამოდენიმე კაცია, რომელთაც არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი...". აი, რას ეუბნება სული სარდეს ეკლესიას: "იფხიზლე და განამტკიცე დანარჩენი, რაც უახლოვდება სიკვდილს, რადგანაც ვერ ვნახე, რომ შენი საქმენი გასრულებულიყვნენ ჩემი ღვთის წინაშე. გახსოვდეს, რაც მიგიღია და მოგსმენია, დაიცავი და მოინანიე; ხოლო თუ არ იფხიზლებ, მოვალ შენთან, როგორც მპარავი, და ვერ გაიგებ, რა დროს მოგივალ. თუმცა გყავს სარდეში რამდენიმე კაცი, რომელთაც არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი; და სისპეტაკით მოსილნი ივლიან ჩემთან, ვინაიდან ღირსნი არიან" (გამოცხ. 3:2-4).
ანუ, სარდეს ეკლესიის მთელი ღირსება მდგომარეობს იმ მბჟუტავ ნათელში, ანუ მართლმორწმუნეთა იმ სიმცირეში, იმ "რამდენიმე კაცში", რომლებიც ოდესღაც ბოძებული, მაცხოვნებელი სწავლების მიხედვით ცხოვრობენ და "არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი" მწვალებლობითა და სექსუალური თავისუფლებით. იოანე სამოსის სიმბოლოს მთლიანად ადამიანის დასახასიათებლად იყენებს, რადგან სულიერი მრუშობა მწვალებლობასთან კავშირში (ან მის გაზიარებაში) გამოიხატება, ხოლო ხორციელი მრუშობა ხდება სხეულის სფეროში.
ბ) მხილება და საყვედური:
მიმართვიდან კონკრეტულად არ ჩანს, რისთვის კიცხავენ სარდეს ეკლესიას. ნათქვამია მხოლოდ ის, რომ "თითქოს ცოცხალია, მაგრამ მკვდარია". ზოგიერთის აზრით, უფალი აქ სარდეს ეკლესიის გაუბედაობაზე, უდარდელობასა და უმოქმედობაზე მიანიშნებს. თავისი ზომიერებით კმაყოფილს, მას სულაც არა აქვს სურვილ,ი განავითაროს რაიმე ცრუ-სწავლება, მაგრამ არც ქრისტეანული ენთუზიაზმი და დამაჯერებლობის ის ძალა გააჩნია, მრავალში მისი მიმდევრობის სურვილს რომ გამოიწვევს.
ამ შემთხვევაში, სარდეს ეკლესია ძალიან წააგავს ლაოდიკიის გულგრილ და ნელთბილ ეკლესიას, რომლის შესახებაც ქვემოთ ვილაპარაკებთ (შეად. 3:15). თუმცა 4-ე მუხლი სრულიად სხვა მიმართულებაზეც მიუთითებს: "გყავს სარდეში რამდენიმე კაცი, რომელთაც არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი". აქედან კი გამოდის, რომ მცირედი გამონაკლისის გარდა ("რამდენიმე კაცი"), მთლიანად სარდეს ეკლესიას "შეუბილწავს თავისი სამოსი". იოანე ღვთისმეტყველის ენაზე ეს ნიშნავს, რომ ეკლესია მისცემია სიძვას (შეად. იუდ. 23). ასე, რომ აქაც ის პრობლემა იკვეთება, რაც აქტუალური იყო პერგამოსისა და თიატირის ეკლესიებისთვის - "სიძვა-მრუშობის" საკითხი. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, სარდეს ეკლესიას ემუქრებოდა ლიბერტინისტული ცთომილება, წარმართობასთან თანხმობა, რომელიც თავს ქრისტეანული თავისუფლების ყალბი გაგებით იმართლებდა. ამასთან, არაფერია ნათქვამი ცრუმოძღვართა შესახებ. შედეგად, ეკლესია, მცირედი გამონაკლისის გარდა, მთლიანად ცთომილებაში იყო შთავარდნილი და მიცემული იყო გარყვნილებას. ამიტომაც არის ის "მკვდარი" ან "თითქოს ცოცხალი", და ამის გამო მას სასჯელი ელის (მ. 3).
სარდეს ეკლესიაზე გარეშე დამკვირებელს შეიძლებოდა შექმნოდა შთაბეჭდილება, რომ ეს არის ეკლესია, რომელიც აღსავსეა მადლითა და სიცოცხლით. მაგრამ, სინამდვილეში, ის მკვდარია, მას ქრისტეანული "საქმეები" და "ღვაწლი" აკლია. იოანესთვის სიცოცხლე საქმეებში, ანუ ზნეობრივ ღვაწლში ვლინდება, რომლის არქონა სიკვდილის ტოლფასია. იუდაური და ადრექრისტეანული ტრადიცია ამ სიტყვებში ყოველთვის გულისხმობდა ადამიანის ცოდვილ მდგომარეობას (რომ. 13:11 შეად. კოლ. 2:13; ეფეს. 2:1, 5; 5:14).
მაგრამ რატომ ატარებს სარდეს ეკლესია ცოცხალი ეკლესიის სახელს? (მ. 1). როგორც ჩანს ის ფლობდა იმგვარ უპირატესობას, რასაც შეეძლო მისთვის გარკვეული რეპუტაცია მოეტანა. ის დარწმუნებული იყო იმაში, რომ ნათლობით მიიღო სრული სიცოცხლე ქრისტეში (შეად. რომ. 6:4, 11; კოლ. 2:13; ეფეს. 2:5). გარეშეთათვის ასეთი დარწმუნებულობა შეიძლება სხვადასხვა სულიერ ნიჭთა, მაგალითად, ენებზე მეტყველების ფლობის ნიშნად აღქმულიყო. ამგვარი მოჩვენებითი "სრულყოფილება" შეინიშნება კორინთელთა მიმართ პირველ ეპისტოლეში, სადაც ზოგიერთი ქრისტეანი თავის სრულყოფილებას ექსტატიური ნიჭების ფლობაში ხედავდა ზნეობრივი სრულყოფილების გარეშე.
იოანე კი ეკლესიის სრულყოფილებას მის საქმეებში ხედავს. ღმრთის თვალში სარდეს ეკლესიის საქციელი სულაც არ მეტყველებს მის სრულყოფილებაზე (მ. 2). ქრისტეანებს არათუ რაღაც აკლიათ, პირიქით, ისინი ცოცხალ-მკვდრებს დამსგავსებიან და უნდა შეინანონ და რადიკალურად შეცვალონ თავიანთი ცხოვრება, ანუ ჭეშმარიტი სიცოცხლისკენ მოექცნენ. ამიტომაც სარდეს ეკლესიისგან კატეგორიულად ითხოვენ: "იფხიზლე და განამტკიცე დანარჩენი, რაც უახლოვდება სიკვდილს, რადგანაც ვერ ვნახე, რომ შენი საქმენი გასრულებულიყვნენ ჩემი ღვთის წინაშე".
"იფხიზლე!" აქ ნიშნავს სიცოცხლეს, ხოლო ძილი, მცონარება და უმოქმედობა - სიკვდილს. ეკლესიამ უნდა გაიღვიძოს და იფხიზლოს, რადგან ახლოვდება მსაჯული. ""იფხიზლე" - ანუ უდებების ძილი განაგდე და ასონი შენნი, რომელთაც ურწმუნოებისთვის სიკვდილი ელით, განამტკიცე, რამეთუ კეთილ საქმეთა დაწყების მოსურვება კი არ მოაწევს გვირგვინს, არამედ მათი აღსრულება. მაშ, გაიხსენე, რა გერგო და გესმა, მოციქულთაგან ბოძებული დაიცევ, ხოლო უდებება შენი შეინანე" (ანდრია კესარიელი) (ჰტტპ://ეკზეგეტ.რუ/ტოლკ.პჰპ?კნ=ოტკრ&გლ=3&სტ=2&იდ-ტოლკ=3).
"გახსოვდეს, რაც მიგიღია და გსმენია, დაიცავი და შეინანე". მესამე მუხლში ლაპარაკია იმაზე თუ როგორი ფორმით უნდა მოხდეს გაღვიძება და სიფხიზლე. ეკლესიამ უნდა გაიხსენოს თავისი სამახარობლო, მაცხოვნებელი ქადაგების პირველსაწყისები ("რაც მიგიღია და მოგისმენია") (შეად. აგრეთვე 2:5). სწორედ მათი დაცვა და მიყოლა მართებს ყველას, რაც მხოლოდ ცხოვრების განახლებით, ანუ სინანულით არის შესაძლებელი. თუმცა შესაძლოა აქ კიდევ ლაპარაკი იყოს ქრისტეანული ზნეობრიობის ერთხელ და სამუდამოდ მიღებულ ნორმებზეც. თუ ქრისტეანები არ მოექცევიან, ქრისტე მოვა მათთან "როგორც მპარავი, და ვერ გაიგებენ, რა დროს მოვა". სწორედ ამიტომაც არის საჭირო მღვიძარება და სიფხიზლე, რომელიც დაგვიცავს უეცარი, ესქატოლოგიური სასჯელისგან.
"ხოლო თუ არ იფხიზლებ, მოვალ შენთან როგორც მპარავი და ვერ გაიგებ რა დროს მიგივალ" და სამართლიანადაც, რამეთუ არავინ უწყის საკუთარი სიკვდილის ჟამი და ჟამი სამყაროს აღსასრულისა. მღვიძარებისთვის ეს არის ნუგეში, ხოლო უდებთათვის - მპარავი, რომელსაც სულიერი სიკვდილი მოაქვს" (ანდრია კესარიელი) (იქვე).
თუმცა სარდეს ეკლესიაში არის მბჟუტავი ნათელიც, ანუ მართლმორწმუნეთა ის სიმცირე, ის "რამდენიმე კაცი", ოდესღაც ბოძებული მაცხოვნებელი სწავლების მიხედვით რომ ცხოვრობენ და "არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი" მწვალებლობითა და სექსუალური თავისუფლებით. იოანე სამოსის სიმბოლოს მთლიანად ადამიანის დასახასიათებლად იყენებს. რადგან სულიერი მრუშობა მწვალებლობასთან კავშირში (ან მის გაზიარებაში) გამოიხატება, ხოლო ხორციელი მრუშობა ხდება სხეულის სფეროში.
სამოსის "სისპეტაკე" ზეციური სამყაროს სიწმიდეზე მიანიშნებს. "სისპეტაკე" ზეციური სამყაროს ფერია. ამიტომაც, სპეტაკი (თეთრი) სამოსი (მმ. 4, 5) ზეციურ, გაბრწყინვებულ კაცობრიობას გულისხმობს. "მძლეველი სპეტაკი სამოსელით შეიმოსება და არ ამოვშლი მის სახელს სიცოცხლის წიგნიდან, და ვაღიარებ მის სახელს მამის ჩემისა და მისი ანგელოზების წინაშე", - ბრძანებს უფალი.
ამრიგად, სარდეს ეკლესიისადმი წინასწარმეტყველურ მიმართვაში ლაპარაკია არა მხოლოდ ამ ეკლესიის წევრთა უდარდელობასა და გულგრილობაზე, არამედ ერთგვარ ლიბერტინისტულ ტენდენციებზე და გარყვნილებაზე. "მძლეველი" კი ის არის, ვინც თავს იკავებს სიძვა-მრუშობისგან, როგორც პირდაპირი, ასევე გადატანითი მნიშვნელობით.
სარდეს ეკლესიის მეხუთე პერიოდი მეტად სამწუხარო ეტაპს განეკუთვნება ეკლესიის ისტორიაში. სარდეს ეკლესია სიმბოლურადაც კი, თავისი სახელწოდებით, სიმდიდრის ყოვლისშემძლეობისადმი ამაო იმედსა და ქრისტესადმი სასოებაზე შეგვახსენებს, რადგან აპოკალიფსური სარდე - ეს სწორედ სახელგანთქმული მეფის, კრეზის სარდეა. ამ ეპოქის აპოკალიფსურ დახასიათებაში ჩვენი დროის ფსევდოქრისტეანული სახე ირეკლება.
"ვიცი შენი საქმენი: სახელი ისეთი გაქვს, თითქოს ცოცხალი იყო, და მკვდარი კი ხარ" (გამოცხ. 3:1). მართლაც, მთელი სამყარო დღეს მხოლოდ ფუჭად ატარებს ქრისტეს სახელს და უფალი ვერაფერს პოულობს ამ ეკლესიის სანუგეშოდ. ის მხოლოდ სინანულისკენ მოუწოდებს ამ პერიოდში მცხოვრებ ქრისტეანებს და თუ არ მოექცევიან ძველი ღვთისმოსაობისკენ, ისე მოეპარება ამ გარყვნილ ეპოქას, რომ ვერც იგრძნობენ (გამოცხ. 3:3).
სარდეს ეკლესიის პერიოდს კარგად ასახავს მ. ო. მენშიკოვი (1859-1918), რომელიც 1902 წელს წერდა: "საზოგადოება, რომელმაც დაკარგა რელიგიური თვითშეგნება, სწრაფად ველურდება გულისა და გონების ყველაზე უმაღლეს მწვერვალებზე. სიცოცხლის მიზანი გადაიტანება უხეშ მატერიალურ ინტერესებში, ქრება ჰეროიზმი, ანუ ძალა, რომელიც კაცობრიობას ამოძრავებს, არ აძლევს მას საშუალებას, მიეცეს პირქუშ და საღათას ძილს. საზოგადოება კარგავს ხრწნილებისა და სიკვდილის პროცესისადმი წინააღმდეგობის უნარს და თანდათანობით ორგანიზმიდან მექანიზმად, ცოცხალი სხეულიდან მინერალურ (მკვდარ) სხეულად გარდაიქმნება. სკეპტიციზმი და მისი უმძაფრესი ფორმა - პესიმიზმი ყოველივეს აბოლოვებს ამგვარ ცივილიზაციაში და ყოველთვის მიჰყავს იგი სულიერ დაცემამდე. სიმდიდრის სწრაფი ზრდა ქმნის ადამიანის უზრუნველყოფის მოჩვენებითობას უზენაესის ნების გარეშე. რაკიღა ამქვეყნიური ცხოვრება "უსაფრთხო" გახდა, ადამიანს ღმრთის საყოველთაო განგებულება საჭიროდ არ მიაჩნია. ხილული კერპი - სიმდიდრე - ფარავს ღმერთს, როგორც ღრუბელი მზეს. სული მატერიალიზებული ხდება, კარგავს თავისუფლებას - მარადიულობის სუნთქვას, საზოგადოება ჩერდება და კვდომას იწყებს...
"ღმერთს განდგომილები ამოწყდებიან"! ასეთია კანონი, რომელიც სამყაროს შესაქმიდან მოქმედებს. ადამიანი და საზოგადოება, კაცთა მთელი მოდგმა მხოლოდ მანამ ცოცხლობს, სანამ ის თანხმობაშია მარადიულ კანონებთან. მაგრამ, საკმარისია მათგან ნებსით თუ უნებლიეთ გამოვარდეს, და მისი ხვედრი უკვე სიკვდილია.
შეძლებს კი დედამიწაზე გაბატონებული რასა, თავი აარიდოს კულტურულ სიკვდილს? შეძლებს კი ის, ცრუ გზიდან ჭეშმარიტების გზას დაუბრუნდეს? ნაკლებად სავარაუდოა... მე ახალგაზრდების თაობებში ვერ ვხედავ ადამიანთა ახალ მოდგმას. ეს ისევ ძველი მოდგმაა, შესაძლოა ჩვენზე უფრო ძველიც. ისინი უცილობლივ იმეორებენ ყოველ ადამიანურ უგუნურებას, რაც აქამდე ყოფილა, მიუხედავად იმისა, რომ ჭეშმარიტება მათ თვალწინ არის გადაშლილი. ისინი ავითარებენ ჩვენს შეცდომებს და ჩვენი ცნობიერების ჩავარდნებს. ისინი სულ უფრო და უფრო ერწყმიან სტიქიას, უღმრთო და უფორმო ადამიანურ მასას, რომელშიც თანდათანობითი და უცილობლივი გადაგვარება დევს" (Михаил О. Меньшиков. Критические очерки. Том 2. Издание СПб. Т-ва Печатн. Издат. Дела "Труд". 1902 год; приводится по статье "Кончина века", "Литературная Россия". N 52, за 30.12.94).
"უეჭველია, - ბრძანებს ვ. ვ. როზანოვი, - იმ მოვლენათა ღრმა ფუნდამენტი, რაც დღეს ხდება, იმაშია, რომ ევროპულ (მათ შორის, - რუსულ) კაცობრიობაში ჩამოყალიბდა ყოფილი ქრისტეანობის კოლოსალური სიცარიელეები და ამ სიცარიელეში ვარდება ყველა: სამეფო ტახტები, კლასები, წოდებები, შრომა და სიმდიდრე... ყოველივე შერყეულია. ყოველივე იღუპება, ყველა წარწყმედის გზაზეა. მაგრამ ეს ყოველივე ინთქმება სულის სიცარიელეში, რომელსაც ძველი შინაარსი გამოაცალეს... და აი, ყველაფერი ერთი ხელის მოსმით ინგრევა: სამეფოც და ეკლესიაც. მღვდლებს კი ჯერაც არ ესმით, რომ ეკლესია კიდევ უფრო საშინლად დაიმტვრა, ვიდრე სამეფო" (Василий Розанов, "Апокалипсис нашего времени", 1918).
ეპისკოპოსი ეგნატე ბრიანჩანინოვი, 1840 წ. წერდა: "ჩვენი სამღვდელოება საკმაოდ ადვილად ეძლევა ყოველგვარ ყალბ შეხედულებებს და არა მარტო არამართლმადიდებლურს, არამედ ურწმუნო ფილოსოფოსთა და მისტიკოსთა გამონაგონსაც კი. სულიერი სკოლა, განსაკუთრებით აკადემია, ასევე სულიერი ჟურნალები მთლიანად მოწყლულია დასავლეთის ცრუსწავლებებით. თეთრი სამღვდელოება მართლმადიდებლობას მხოლოდ ხალხის შიშით იჩემებს, რადგან ხალხი ჯერაც წინაპართა რწმენას მისდევს. მართლმადიდებლობა მხოლოდ გარეგნულადღა შეგვრჩა, მაგრამ ეს არის უსიცოცხლო, მკვდარი სხეული. რუსეთი უღმრთო ლიბერალიზმის აფეთქების წინაშე დგას... ეკლესიის შენობა, რომელიც დიდი ხანია ირყევა, შეიძლება წაიქცეს და დაიმტვრეს და არავინ არის ამ კატასტროფის შემჩერებელი. სულის ჭურჭლები საბოლოოდ დადუმდნენ. საშინელია იმაზე გაფიქრებაც კი, თუ ვის მიენდო სულიერი სამწყსოს მართვა" (Г. Флоровский, Пути русского богословия, Париж, 1937).
იგივე მოძღვარი წერს: "არავისგან არ უნდა ველოდოთ ქრისტეანობის აღდგენას, ყველგან დაიცალა სულიწმიდის ჭურჭელი, მონასტრებშიც კი, სიბრძნისა და მადლის ამ საცავებში, არადა, ვიცით, რომ სულიწმიდის სხეული ცოცხლობს მხოლოდ მისი იარაღებით. უფლის სულგრძელობა ჯერაც ითმენს და მცირედი ნატამალის გულისთვის არ გვსჯის, არადა, დამპალი და აყროლებული სხეული სიდამპლის სისრულეს აღწევს. ვისაც სულის ცხოვნება სურს უნდა იცოდეს ამის შესახებ და ისარგებლოს დროით, რომელიც მას სულის ცხოვნებისთვის მისცემია, "რადგან ჟამი მცირედი არს", და შორს როდია მარადიულ სუფევაში ჩვენი გადასვლის დროც" (Архиепископ Аверкий, "Соль обуевает - знамение приближения конца", 1968, Hოლყ თრინიტყ Mონასტერყ, ჟორდანვილლე, N.Y.).
ამ თემას განაგრძობს და უარესად მოსთქვამს ეპისკოპოსი თეოფანეც (დაყუდებული): "შეხედეთ, ჩვენი სარწმუნოება სრულიად აორთქლდა - ეპისკოპოსები და მღვდლები მთვლემარებას მისცემიან. რამდენიმე, თუნდაც ერთი-ორი თაობაც და, ჩვენი მართლმადიდებლობისგან აღარაფერი დარჩება... ვაი, რა ხდება ჩვენს მოაზროვნეებში. ყველამ ჭკუა დაკარგა. ფილოსოფიური შეხედულებებიც კი გაუფასურდა და ქარის მოტანილი იდეებით ხელმძღვანელობენ. წმიდა სარწმუნოება უკანა პლანზეა გადაწეული. ღვთისმეტყველებმაც კი მართლმადიდებლური საფუძვლები დაკარგეს და იცინიან. უფალმა კი, როგორც ჩანს, პირი მიაქცია ჩვენგან და სახელოვან მოღვაწეებს აღარ გვიგზავნის. რამდენჯერ დავაპირე ბღავილი, მაგრამ არაფერი გამომდის. შესაძლოა, სხვებიც იმავეს განიცდიან. განა ეს არ არის ღმრთისგან მიტოვება? უფალო, შეგვიწყალენ!" (Еп. Феофан Затворник, Собрание писем, вып. VII, стр. 206).
როდის აქეთ გაფუჭდა ასე გარემო ქრისტეანულ სამყაროში, მით უფრო, მართლმადიდებლობაში? როდის აქეთ დადგა სარდეს ეკლესიის ეპოქა? მღვდელი პავლე ფლორენსკი ბრძანებს: "მსოფლიო ატმოსფერო თითქმის XVII საუკუნიდან არის შერყვნილი" (Письмо о. Павла Флоренского Мамоновой, "Литературный Иркутск", 1988, Декабрь; приводится по книге "Россия перед вторым пришествием", стр. 19). ამაოდ კი არ წერდა სოლჟენიცინი: "რომ არა ნიკონის რეფორმა, რუსეთში რევოლუცია არ მოხდებოდა" (Реформы патриарха Никона и история старообрядчества. Часть 1. https://runivers.ru/spec/lection/detail578283) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
სხვაგან ა. ი. სოლჟენიცინი ასეც წერდა: "... ჩვენი სიგიჟე - დემონური! - ძველმოწესეთა დევნა. რომ არა ამგვარი ორი საეკლესიო და ერთმანეთთან მიზეზ-შედეგობრივად დაკავშირებული ცოდვა, - რუსეთში არ დაიბადებოდა თანამედროვე ტერორიზმი და რუსეთის მეშვეობით არ შემოვიდოდა მსოფლიოში ლენინური რევოლუცია: ძველმოწესეობრივ რუსეთში ის შეუძლებელი იქნებოდა!" (დედანში: "... наше безумное - бесовское! - гонение старообрядцев. Без этих двух истинно церковных и друг другу причинно наследовавших грехов - не в России бы родился современный терроризм и не через Россию пришла бы в мир ленинская революция: в России староверческой она была бы невозможна!" ) (Из письма в "Вестник РХД", 1975 г. ("Письмо из Америки") (Размышления А. И. Солженицына о старообрядчестве и судьбах русского народа. https://rodstar.ucoz.ru/news/solzhenicyn_o_staroobrjadchestve/2011-11-26-19 ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
ცნობილი მღვდელი ოლეგ სტენიაევი, რადიო "Комсомольская правда"-სთვის მიცემულ ინტერვიუში იმასაც კი აღიარებს, რომ "სინამდვილეში "რასკოლნიკები" იყვნენ პატრიარქი ნიკონი და მეფე ალექსი მიხეილის ძე" ("По-настоящему раскольниками были патриарх Никон и царь Алексей Михайлович") (Если б не раскол русской церкви XVII века, не было бы революции 17-го года. Радио "Комсомольская правда", 20.08.2012. ჰტტპ://წწწ.ყური-კუზოვკოვ.რუ/ჯოურნალისმ/მიფს/12-ცჰურცჰ/). მაგრამ პოლიტიკურმა ვითარებამ ბედის ჩარხი ძველმოწესეთა სასარგებლოდ როდი შეაბრუნა - ეკლესიური "აღიარება" წილად ხვდათ რეფორმატორებსა და ნამდვილ "რასკოლნიკებს", ხოლო ათასგვარი იარლიყები და დევნა, - ძველმოწესე მართლმადიდებელთ.
დეკანოზ ლევ ლებედევის აზრით: "მეჩვიდმეტე საუკუნე - ეს არის საეკლესიო ცხოვრების ისეთი ღრმა გარდატეხა, რომელსაც გასაოცარი და პირდაპირი ლოგიკით მივყავართ "ჩვიდმეტი წლის" რევოლუციამდე (იგულისხმება 1971 წლის ოქტომბრის რევოლუცია - არქიეპ. პ.), მისი მეშვეობით კი მართლმადიდებლობის დღევანდელობამდე და შესაძლოა მომავლამდეც. სულიერების თვალსაზრისით XVII საუკუნის ცენტრალურ მოვლენად წარმოგვიდგება 1666 წელი, რომელიც რიცხობრივად "მხეცის სახელს" - 666 ემთხვევა. ეს არის მოსკოვის დიდი კრების დაწყების თარიღი, რომელმაც გაასამართლა, როგორც პატრიარქი ნიკონი, ასევე მისი მოწინააღმდეგეები - ძველმორწმუნეები, ანუ ყველა, ვინც სხვადასხვაგვარად ფიქრობდა ერთსა და იმავეზე, - როგორ გაეძლიერებინათ ეკლესია; ფიქრობდნენ წმიდა რუსეთზე, როგორც მთლიან რუსულ ორგანიზმზე, ერთ მთლიან საზოგადოებაზე...
ამდენად, XVII საუკუნეში, მართლაცდა, სამყაროს აღსასრულის მსგავსი რამ მოხდა: დასრულდა რუსული ცხოვრების სამყარო, რომელშიც ჯერ კიდევ 988 წლიდან ქრისტესადმი გულწრფელი ერთგულებითა და სიყვარულით საყოველთაოდ პატივსაცემი და მისაღები იყო სწრაფვა ზეციური, "ახალი იერუსალიმისკენ" (გამოცხ. 21:2). სწორედ ამ დროიდან რუსეთის საზოგადოების ნახევარი აშკარად გადაიხარა საწინააღმდეგო მხარეს და ცხოვრებისა და კულტურის სეკულარიზაციის გზას შეუდგა.
XVII საუკუნის რუსეთში წინასახეობრივად მოდელირებულ იქნა ის ვითარება, რომელშიც აღმოჩნდება მთელი კაცობრიობა, როდესაც გამოჩნდება ის, ვინც ჭეშმარიტად მხეცის რიცხვს, 666 ატარებს. მსგავსი წინასახეები ადრეც ყოფილა და არა მარტო რუსეთში. გვიანაც მომხდარა და უპირატესად რუსეთში. მაგრამ, ის, რაც ჩვენთან XVII საუკუნეში მოხდა, ჩვენი მომავლისა და ბედის ყველაზე გადამწყვეტი მოვლენა გახლავთ" (Лев Лебедев, Москва Патриаршая. Москва, 1995, стр. 7).
ამგვარად, ცხადია, რომ XIX-XX საუკუნეების მთელი ქრისტეანული სამყაროს სულიერი კრიზისი - ეს არის ეკლესიის სულიერი კრიზისის შედეგი, რომელიც დასაბამს იღებს XVII საუკუნეში.
მაგრამ, როგორც უკვე ვთქვით, სარდეს ეკლესიაში არის მბჟუტავი ნათელიც: მორწმუნეთა მცირე რაოდენობა, ის "რამდენიმე კაცი", ოდესღაც ბოძებული ძველი და მაცხოვნებელი სარწმუნოების მიხედვით რომ ცხოვრობენ და მწვალებლობებით, სიახლეებითა და სექსუალური თავისუფლებით "არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი".
მართლაც, სარდეს ეკლესიის პერიოდიდან ქრისტეანული სამყარო ჯერაც არ წარწყმედილა საბოლოოდ. მასში ჯერ კიდევ არსებობს აღორძინების უდიდესი პოტენციალი, რომელიც ამ ეპოქის შემდგომ ეპოქას, - "ფილადელფიის ეკლესიას" ერგება წილად.
6. ფილადელფიის ანგელოზს
ა) ქება:
"ვიცი შენი საქმენი: აჰა, მოგეცი შენს წინაშე გახსნილი კარი და ვერავინ შესძლებს მის დახშვას. მცირე გაქვს ძალა, მაგრამ დაიცავი ჩემი სიტყვა და არ უარყავ ჩემი სახელი. აჰა, სატანის საკრებულოდან გადმოგცემ იმათ, რომელნიც ამბობენ, იუდეველნი ვართო, და არ კი არიან, არამედ ცრუობენ. აჰა, მე ვაიძულებ მათ, მოვიდნენ, ფეხქვეშ ჩაგივარდნენ და თაყვანი გცენ, რათა აღიარონ, რომ მე შეგიყვარე. რაკიღა დაიცავი სიტყვა ჩემი მოთმინებისა, მეც დაგიცავ განსაცდლის ჟამს, რომელიც მოიწევა მთელს ქვეყანაზე მიწის მკვიდრთა გამოსაცდელად. აჰა, მოვალ მალე. მტკიცედ გეპყრას, რაც გაგაჩნია, რათა არავინ წარგტაცოს შენი გვირგვინი. მძლეველს სვეტად აღვმართავ ჩემი ღვთის ტაძარში, და აღარ გავა გარეთ; და დავაწერ მას სახელს ჩემი ღვთისას, სახელს ჩემი ღვთის ქალაქის - ახალი იერუსალიმისას, ზეცით რომ ჩამოდის ჩემი ღვთისაგან, და ჩემს ახალ სახელს" (გამოცხ. 3:8-12).
"ვიცი შენი საქმენი: აჰა, მოგეცი შენს წინაშე გახსნილი კარი და ვერავინ შესძლებს მის დახშვას. მცირე გაქვს ძალა, მაგრამ დაიცავი ჩემი სიტყვა და არ უარყავ ჩემი სახელი".
"ფილადელფია პატარა, მაგრამ სარწმუნოებით ძლიერი ქალაქი იყო, ამიტომაც ეუბნება მას მაცხოვარი: "ვიცი შენი საქმენი", ანუ სათნოდ მიჩანსო იგი. მოსესაც ასე ეუბნებოდა: "ვიცი შენ უფროის ყოველთასა"; და "სარწმუნოების ქადაგების კარი განმიღია შენ წინაშე, რომელსაც ვერ დახშავს განსაცდელი". საკმარისია ჩემთვის შენი სარწმუნოება და შენს შესაძლებლობებზე უმეტესს არ მოვითხოვ" (ანდრია კესარიელი) https://ekzeget.ru/bible/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-3/tolkovatel-andrej-kesarijskij-svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
მაგრამ ფილადელფიას კარები განეხვნა არა მისი საკუთარი ძალის გამო, რომელიც მას, როგორც ყოველ ადამიანს, მცირე აქვს, არამედ მხოლოდ ყოვლადმოწყალე უფლის უსაზღვრო კაცთმოყვარეობის გამო. უფალი მორწმუნე და ღმერთს მინდობილი ადამიანისგან ითხოვს მხოლოდ მისდამი გამოცხადებული ღმრთის სიტყვისადმი ნდობას და, შეძლებისამებრ, ყოველივე იმის აღსრულებას, რაც ამ სიტყვით ეუწყა მას. ეს კი, თავის მხრივ, ქრისტეანული რელიგიის მცნებათაებრ ცხოვრებას გულისხმობს. ამაში გამოიხატება ადამიანის ღმრთისადმი რწმენა და სიყვარული.
"აჰა, სატანის საკრებულოდან გადმოგცემ იმათ, რომელნიც ამბობენ, იუდეველნი ვართო, და არ კი არიან, არამედ ცრუობენ. აჰა, მე ვაიძულებ მათ, მოვიდნენ, ფეხქვეშ ჩაგივარდნენ და თაყვანი გცენ, რათა აღიარონ, რომ მე შეგიყვარე".
9-ე მუხლის სიტყვები წარმოგვიჩენს ფილადელფიის საზოგადოების მიმართებას, ერთი მხრივ, იუდეველებთან, მეორე მხრივ კი, იუდეო-ქრისტეანული მიმართულების მწვალებლებთან. იუდეველები და იუდეო-ქრისტეანი მწვალებლები, რადგან ქრისტეანებს ცილისწამებებითა და პირდაპირი დევნულებებით ვერ ძლევდნენ, მათ ცთუნებას ეშმაკური მსჯელობით და იმაში დარწმუნებით ცდილობდნენ, თითქოსდა ქრისტე არ ყოფილიყო ჭეშმარიტი მესია და ღმრთის განკაცებული ძე. მაგრამ უფალი ამხნევებს ფილადელფიელებს იუდეველებზე და იუდეო-ქრისტეანებზე გამოთქმული მკაცრი განჩინებით, რადგან მათ "სატანის საკრებულოს" ("სატანის სინაგოგას" - συναγογή) უწოდებს; მიიჩნევს იმ ხალხად, რომელიც თავისი ურწმუნოებისთვის ისჯება და ღირსი არ არის, "იუდეველად", ღმრთის რჩეულ ერად იწოდებოდეს.
ყოველივე ამას ემატება წინასწარმეტყველება ქრისტეანული ჭეშმარიტების გამარჯვების შესახებ. ფილადელფიელ ქრისტეანებს ქრისტეს სწავლებისადმი ერთგულებისთვის უფალი აღუთქვამს, რომ უახლოეს მომავალში ისინი, სხვა ქალაქებში მცხოვრები ქრისტეანებისგან განსხვავებით, არათუ გათავისუფლდებოდნენ დევნა-შევიწროებისგან იუდეველთა და მწვალებელთა მხრიდან, არამედ თავიანთი ღვთისმოსაობისა და სამაგალითო, წმიდა ცხოვრების ძალით, მათ გულებს ღმრთისა და ჭეშმარიტი ეკლესიისკენ მიაქცევდნენ (შეად. ესაია 45:16; 60:14).
"აჰა, სატანის საკრებულოდან გადმოგცემ იმათ, რომელნიც ამბობენ, იუდეველნი ვართო, და არ კი არიან, არამედ ცრუობენ. აჰა, მე ვაიძულებ მათ, მოვიდნენ, ფეხქვეშ ჩაგივარდნენ და თაყვანი გცენ, რათა აღიარონ, რომ მე შეგიყვარე", - ანუ ჩემი სახელის აღსარებისთვის ჯილდოდ მიიღებ მონანულ და მოქცეულ იუდეველთ, რომლებიც დაეცემიან შენს ფერხთ წინაშე და მოითხოვენ შენგან ჩემთან მოსვლას და ნათლისღებას; არ იუდეველებენ განცხადებულად, არამედ გულის სიღრმეში (ანუ გულწრფელად) იუდეველებენ" (ანდრია კესარიელი) (https://ekzeget.ru/bible/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-3/tolkovatel-andrej-kesarijskij-svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
ეს სიტყვები მიანიშნებს, რომ ფილადელფიის პერიოდში მცხოვრები ქრისტეანებისთვის განსაკუთრებულად იქნება გამოხატული ღმრთისადმი მათი ერთგულება, ამის გამო უფალი მათ განსაკუთრებულად შეიყვარებს, რაც ამქვეყნიურ კეთილდღეობაში კი არ გამოიხატება, არამედ იმ მშვიდობასა და მადლიერებაში, მხოლოდ ღვთისმოსავი ადამიანებისთვის რომ არის დამახასიათებელი.
"რაკიღა დაიცავი სიტყვა ჩემი მოთმინებისა, მეც დაგიცავ განსაცდლის ჟამს, რომელიც მოიწევა მთელს ქვეყანაზე მიწის მკვიდრთა გამოსაცდელად".
ჯილდო, რომელსაც უფალი 9-ე მუხლში ჰპირდება ფილადელფიელებს მათი ღვთისმოსაობისთვის, 10-ე მუხლში კიდევ უფრო ძლიერდება. ფილადელფიის პერიოდის ეკლესიის ერთგულება და მოთმინება (შეად. 1:9) დაფასდება. უფალი აღუთქვამს, რომ მათდამი ღმრთის დამოკიდებულება მარტოოდენ სიყვარულითა და უფლის ადრინდელი მტრების მის ფერხთით დაგებაში კი არ იქნება გამოხატული, არამედ მათ გათავისუფლებაში იმ განსაცდელისგან, რომელიც ძალიან მალე ქვეყნიერებასა და იქ მცხოვრებთ დაატყდებათ თავს. ცხადია, ამ სიტყვებში არ უნდა ვიგულისხმოთ ის, რომ საყოველთაო უბედურებების დროს ფილადელფიელები სრულიად გათავისუფლდებიან განსაცდელისგან, არამედ ის, რომ მათთვის ეს განსაცდელი და უსასტიკესი დევნულება შემსუბუქდება.
განსაცდელი, რომელიც ფილადელფიის პერიოდის კაცობრიობას ელოდება, შეიძლება განვიხილოთ, როგორც ეშმაკისგან მოვლენილი უბედურებანი, რასაც უფალი, ერთი მხრივ, უკეთურთა დასასჯელად, მეორეს მხრივ კი, მორწმუნეთა შესაგონებლად, რწმენაში განსამტკიცებლად და უმეტესი დიდებისთვის დაუშვებს.
ფილადელფიელებს უფალი აქებს იმისთვის, რომ მათ დაიმარხეს "უფლის სიტყვა მოთმინებისა", ანუ სიტყვები გამოცხადებისა (2 პეტრე 3:1, 11-12; იუდა 21; ტიტე 2:12-13), რომელიც ყველა მორწმუნეს ღმრთის შეწევნისადმი რწმენისა და ჭირთათმენისაკენ მოუწოდებს. და უფალიც ამ მოთმინებისთვის მომავალი საშინელი განსაცდელის დროს განაძლიერებს მათ და მისცემს შესაძლებლობას, საკუთარი სულის ცხოვნების საქმისადმი ზიანის მიუყენებლად გადაიტანონ ეს განსაცდელნი.
ლაპარაკია გადამწყვეტ ბრძოლაზე ღმერთსა და სატანას შორის, მხეცის დროზე (გამოცხ. თ. 13), რომელიც წინ უძღვის საბოლოო ცხოვნების ჟამს, როდესაც უფალი ზეცითგან მოვალს თავისი ბრწყინვალე მხედრიონით. შემაძრწუნებელი განსაცდელისა და დევნულების ჟამს ეკლესიის შენარჩუნება იმას კი არ გულისხმობს, რომ ეს განსაცდელი მას საერთოდ არ შეეხება, არამედ იმას, რომ მას მიეცემა მათი გადატანისა და დაძლევის ძალა. სხვაგვარად 11-ე მუხლში არ იქნებოდა ნათქვამი, რომ ეკლესია ფხიზლად უნდა იყოს, რათა, როდესაც ქრისტე მოვა, მოთმინებისა და რწმენის გვირგვინი სხვამ (ეშმაკმა) არ წარიტაცოს.
ანდრია კესარიელი ბრძანებს: "განსაცდელის ჟამად" უწოდა ან მოახლოებულ დევნულებას, რომელიც რომის უკეთურ იმპერატორთაგან იყო მოსალოდნელი და რომელთაგან ამ ქალაქის გათავისუფლებას ჰპირდება; ან კიდევ სამყაროს აღსასრულის ჟამს, ანტიქრისტეს მიერ მსოფლიოში მართლმორწმუნეთა დევნას. ამასაც აარიდებს თავის აღმსარებელთ, როდესაც გაიყვანს მათ ამ ცხოვრებიდან, რათა საკუთარ შესაძლებლობაზე და იმაზე მეტად არ გამოიცადონ, რამდენადაც ამ განსაცდელთა დატევნა ძალუძთ".
ისტორიულად, ფილადელფიის ეკლესიაზე ეს სიტყვები ზუსტად აღსრულდა, რადგან საშინელი უბედურებები, რომლებიც თავს დაატყდა ქრისტეანულ და წარმართულ სამყაროს, ასევე დევნულებანი წარმართთა მხრიდან, რაც საშინელი მძვინვარებით ბობოქრობდა სხვა ქალაქებში, ფილადელფიელებს მხოლოდ გაკვრით შეეხო. ამ ისტორიულ ფაქტში მდგომარეობს ღმრთის განგებულების ყოვლისშემძლე ჭეშმარიტება, რომელიც მაცხოვრის ნუგეშს ამართლებს სიტყვებით: "ნუ გეშინია, პატარა სამწყსოვ, ვინაიდან მამამ თქვენმა კეთილინება, რომ მოგეცეთ სასუფეველი" (ლუკა 12:32). მაგრამ გლობალურ და წინასწარმეტყველურ ჭრილში ეს სიტყვები კიდევ უფრო მკაფიოდ ეხება მომავლის "ფილადელფიის" ეკლესიას, ეკლესიის "ფილადელფიურ" პერიოდს.
"მძლეველს სვეტად აღვმართავ ჩემი ღვთის ტაძარში, და აღარ გავა გარეთ; და დავაწერ მას სახელს ჩემი ღვთისას, სახელს ჩემი ღვთის ქალაქის - ახალი იერუსალიმისას, ზეცით რომ ჩამოდის ჩემი ღვთისაგან, და ჩემს ახალ სახელს".
ცხოვნება წაურთმეველი იქნება მხოლოდ ესქატონში, დასასრულს, როგორც ხაზს უსვამს უფლის აღთქმა სიტყვით "მძლეველი". "რადგან სუპოსტატთა მძლეველი ეკლესიის "სვეტად" და სიმტკიცედ იწოდება, რომელსაც, მოციქულის სიტყვისამებრ, შეურყეველი საფუძველი გააჩნია (1 კორ. 3:11; ეფეს. 2:20; 1 პეტრე 2:6).
ბ) მხილება და საყვედური:
მხილება და საყვედური ფილადელფიის ეკლესიისადმი მიმართვაში არ ჩანს, არამედ მხოლოდ გაფრთხილება: "აჰა, მოვალ მალე. მტკიცედ გეპყრას, რაც გაგაჩნია, რათა არავინ წარგტაცოს შენი გვირგვინი".
ეს ნაწინასწარმეტყველევი უბედურებანი, რომელიც წინ უძღვის უფლის საშინელ მეორედ მოსვლას, მალე დადგება, ამიტომაც, "ფილადელფიელი" ქრისტეანები განსაკუთრებულად ფხიზლად უნდა იყვნენ, რათა ღირსეულად შეინარჩუნონ თავიანთი ზნეობრივი და სარწმუნოებრივი ღირსებები, სხვაგვარად ეშმაკი წაართმევს მათ აღთქმულ ჯილდოს (2 იოანე 1:6; ეფეს. 5:15).
"ამ სიტყვებში მოცემულია დარიგება - იქონიონ მოთმინება და სიმტკიცე, რათა დიდი მოთმინებისთვის გვირგვინოსანყოს ის, ვინც თავისი ქველი მისწრაფებებით უკვე უახლოვდება ჯილდოს და, პირიქით, უფალი არ დაიმუქრებოდა სიმართლის გვირგვინის წართმევით, სიმართლეს, დაკარგვის შედეგად, რომ არ მოსდევდეს თვით გვირგვინის დაკარგვა" (წმ. კვიპრიანე კართაგენელი) (Св. Киприан Карфагенский. Творения. Москва. 1999 г., стр.247.).
"ჭეშმარიტებით ამბობს "მოვალ ადრე", რამეთუ სახარებაშიც ნათქვამია, რომ უფალი მოვა "მეყვსეულად შემდგომად ჭირისა მის მათ დღეთაისა" (მათე 24:29). ამიტომაც, მუდმივად გვაფრთხილებს, დავიცვათ სარწმუნოების საგანძური, რათა ვინმემ თვისი მოთმინების გვირგვინი არ წარიწყმიდოს" (წმ. ანდრია კესარიელი) https://ekzeget.ru/bible/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-3/tolkovatel-andrej-kesarijskij-svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
7. ლაოდიკიის ეკლესიის ანგელოზს
ეს არის ეკლესია, რომლის წევრებს შორის უფალი ვერავის ხედავს ღირსეულს, ვერაფერს საქებარს და საიმედოს.
ცოდვილ ლაოდიკიას უფალი იმავე სიტყვებით მიმართავს, როგორც ადრე ფილადელფიის მართალ ეკლესიას მიმართვდა, "ვიცი შენი საქმენი" (გამოცხ. 3:15), - მაგრამ აქ ეს სიტყვები კიცხვას გამოხატავს და არა ქებას, ფილადელფიის ეკლესიის მიმართვისგან განსხვავებით.
"არც ცივი ხარ და არც ცხელი: ოჰ, ნეტა ცივი მაინც იყო, ან ცხელი. მაგრამ რაკი ნელ-თბილი ხარ, არც ცივი ხარ და არც ცხელი, ამიტომ გადმოგაფურთხებ ჩემს ბაგეთაგან. რადგანაც ამბობ: მდიდარი ვარო, გავმდიდრდი და აღარაფერი მჭირდებაო, და ის კი არ იცი, რომ უბადრუკი ხარ და საწყალობელი, გლახაკი, ბრმა და შიშველი. გირჩევ იყიდო ჩემგან ცეცხლით გაწმენდილი ოქრო, რათა გამდიდრდე, და სპეტაკი სამოსი, რათა შეიმოსო და აღარ გამოჩნდეს შენი სიშიშვლის სირცხვილი, და საოლავი იცხო თვალზე, რათა იხილო" (გამოცხ. 3:16-18).
სარდეს სულიერად მკვდარ ეკლესიაშიც კი იპოვა უფალმა რაღაც ღირსეული: "თუმცა გყავს სარდეში რამდენიმე კაცი, რომელთაც არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი". ლაოდიკიაში კი უფალი ვერაფერს პოულობს. ის ერთი სიტყვითაც კი არ გამოხატავს რაიმე მოწონებას მისდამი. არც დღეს განაკუთვნებს უფალი ვინმეს თავის ეკლესიას, თუ ის ჭეშმარიტად არ იშვება წყლისაგან და სულისა და არ აღორძინდება სულიერი სიცოცხლით. ქრისტეს ეკლესიას ეკუთვნი შენ თუ ფორმალურად ხარ ქრისტეანი? ეს უკანასკნელნი (ფორმალური ქრისტეანები) ჯოჯოხეთისკენ მიექანებიან.
ლაოდიკიის ისტორიული ეკლესიის მოძღვრებს კარგი დასაწყისი ჰქონდათ და ისინი ცხოვნდებოდნენ. მოციქულმა პავლემ მათ თავის დროზე ეპისტოლეც კი მისწერა. სურდა, რომ კოლოსელთადმი მიწერილი ეპისტოლე წაეკითხათ ლაოდიკიაშიც (კოლ. 4:16). მაგრამ, თანდათანობით, როგორც ჩანს, ლაოდიკიის ეკლესია ჭეშმარიტებისგან გადაიხარა. თავის მედიდურობასა და მწვალებლობათადმი ნელთბილობაში ლაოდიკიის პერიოდის ეკლესია იმდენად დაბრმავდა და იმდენად შორს შესტოპა წუთისოფლის ჭაობში, რომ უკვე ვეღარც გრძნობს და ვეღარც ხედავს თავის უბედურ მდგომარეობას. მეტიც, იმასაც კი ამტკიცებს, რომ "მდიდარია და არაფერი სჭირდება" (გამოცხ. 3:17). მაგრამ ის მდიდარია მხოლოდ ამ წუთისოფლის თვალსაზრისით, სულიერად კი ის არის "უბადრუკი, საწყალობელი, გლახაკი, ბრმა და შიშველი" (გამოცხ. 3:17).
ბიბლიის თანამედროვე კომენტატორების აზრით, ლაოდიკიის ეკლესიისადმი მიმართული უფლის სიტყვა ყველაზე ბოლო ჟამს ეხება, როდესაც მსოფლიოში საბოლოოდ აღესრულება სამოციქულო გადმოცემისგან გადახრა და ის დასავლეთისა (პროტესტანტიზმსა და კათოლიციზმს) და აღმოსავლეთის (ოფიციალური "მართლმადიდებლობა") ქვეყნების ეკლესიებს მოიცავს, რომელთა საქმიანობა, ღვთისმსახურება გარეგნულად ქრისტეანულს წააგავს, მაგრამ არ არის სათნო ღმრთისთვის. მსგავს მდგომარეობას ვხვდებით ღმრთის ერში, ძველაღთქმისეულ ისრაელშიც. ისაია წინასწარმეტყველის წიგნში უფალი ამხელს თავისი რჩეულ ერს და მიუხედავად მისდამი შეწირული მსხვერპლისა, ბრძანებს: "რას ვაქნევ თქვენს უზომო საკლავებს, ამბობს უფალი. გამძღარი ვარ თქვენი აღსავლენი ვერძებით და კურატების ქონით. აღარ მსურს მოზვრების, კრავებისა და ვაცების სისხლი! რომ მოდიხართ და პირისპირ მეცხადებით, ვინ დაგავალათ ჩემი ეზოების თელვა? ნუღა მომიტანთ მაგ ფუჭ შესაწირავს, საძაგელია ჩემთვის საკმეველი, ახალმთვარობები და შაბათების ჯარობები ვეღარ ამიტანია! უკეთურება და დღესასწაული? თქვენი ახალმთვარობები და ზეიმები შეიძულა ჩემმა სულმა, ტვირთად დამაწვა, დავიღალე მათი ზიდვით. ხელებს რომ აღაპყრობთ, თვალს გარიდებთ; ლოცვებსაც რომ მიმრავლებთ, არ ვისმენ; ხელები სისხლითა გაქვთ სავსე!" (ესაია 1:11, 15).
ამოსის წინასწარმეტყველებაშიც იგივე გვხვდება, რადგან უფალი ამბობს: "მძულს, მეზიზღება თქვენი დღესასწაულები და ვეღარ ვისუნთქავ თქვენს ზეიმებში! აღარ ვიღებ თქვენს აღსავლენებს და ძღვენებს, ზედაც არ ვუყურებ ნასუქალ ხარებს, სამადლობელ მსხვერპლად რომ მწირავთ. განმარიდეთ თქვენი სიმღერების ხმაურს, თქვენი ქნარის ხმის მოსმენა აღარ მსურს" (ამოს. 5:21-23).
ჩვენს დროში უკვე შეგვიძლია დავაკვირდეთ ლაოდიკიური ქრისტეანობის მოღვაწეობას. ვერავინ იტყვის, რომ ქრისტეანები არ ავლენენ აქტიურობას. პირიქით, ყველგან შეინიშნება ფუსფუსი და მოძრაობა. არსებობდა კი ადრე ამდენი ბიბლიური სკოლა და მისიონერული მოღვაწეობა? ადამიანები ათასობით იკრიბებიან კონფერენციებსა და ე. წ. ქრისტეანულ შეკრებებზე; ატარებენ "ქრისტეანულ" როკ-კონცერტებსაც კი; სასულიერო პირები თვითონაც დადიან კონცერტებზე და სპორტულ სანახაობებზე, აკურთხებენ სპორტულ სარბიელებს და თვით სპორტსმენებსა და მსახიობებსაც კი; და ეს არის სწორედ ყველაზე დამაფიქრებელი. მსახიობები და სპორტსმენები სულაც არ გამოიყურებიან ქრისტეანებივით. დაიკარგა განსხვავება ნათლის შვილებსა და ბნელეთის შვილებს შორის. მამაკაცები წვერს იპარსავენ და დედაკაცებივით გრძელ თმებსა და თავსაფრებს ატარებენ. საერო, შარვლიან-დეზებიანი დედაკაცები, მოთხუპნილნი ათასგვარი კოსმეტიკით, შედიან ეკლესიაში მრავალთა საცთუნებლად და ვაჭრობენ ეკლესიის შიგნით მოწყობილ "საეკლესიო მაღაზიებში". შეკითხვაზე, რატომ ვაჭრობენ ტაძარში, მაშინ როდესაც ეს აკრძალულია, გვპასუხობენ: "ეს ტაძარი კი არა, სტოაა, აქ შეიძლება". საინტერესოა, ხომ არ უთქვამს ვინმეს მაცხოვრისთვის მის მიერ ტაძრიდან გაგდებულ მოვაჭრეთაგან (იოანე 2:14-16) რაიმე მსგავსი?...და ეს ყოველივე "ქრისტეანთ" შორის...
ყველა საგანს ოფიციალურ, "ლაოდიკიურ ქრისტეანობაში" თავისი ფასი აქვს: გინდათ "აკურთხოთ" ბიზნესი? - კი ბატონო, შეუკვეთეთ პარაკლისი; გსურთ მოუწოდოთ ღმრთის ძალას დუქანში, მაღაზიაში, მემორიალზე ჯოჯოხეთის მარადიული ცეცხლით, რომელიც პენტაგრამიდან იფრქვევა? - გადაიხადეთ და "ნაკურთხი" იქნება.
"აკურთხებენ" ამქვეყნიურ, არაქრისტეანულ ხელისუფლებას, რომელიც აწარმოებს ხალხის გენოციდს, ძარცვავს ნაციონალურ რესურსებს, რყვნის ერს; ხელისუფლებას, რომლისთვისაც ნორმაა აბორტარიუმი, კაზინო, ინტიმსააგენტო, "ოჯახის დაგეგმარება", ტელეზომბირება. მოციქულები, მართალია, ნებისმიერი მთავრობისადმი მორჩილებას გვიბრძანებდნენ (1 პეტრე. 2:13-17), მაგრამ მათ საქმეებში თანამონაწილეობისკენ არასდროს მოგვიწოდებდნენ" (ეფეს. 5:11-13). ჭეშმარიტი ქრისტეანები ემორჩილებოდნენ ხელისუფალთ, მაგრამ ქრისტეანული მორალისა და სწავლების დასაცავად ჯვარზე, ათასგვარ წამებასა და ცეცხლზე მიდიოდნენ... ამ დროს კი ოფიციალური ეკლესიის "პატრიარქი" და "მღვდლები" თვითონ არიან მკრეხელობისა და უზნეობის მაგალითნი...
ოფიციალური ეკლესიების "ღვთისმსახურთა" მნიშვნელოვანი ნაწილი (რომელთაც, აგრეთვე უპყრიათ მნიშვნელოვანი ხარისხები და თანამდებობები) მამათმავალია (განსაკუთრებით რუსეთში, თუმც რუსეთს არც ბერძნები და ქართველები ჩამოუვარდებიან, რისი დასტურიც არის მიტრ. შიო ავალიშვილის წერილები პატრ. ილია II-სადმი და "კვირის ქრონიკაში" გამოქვეყნებული შემაძრწუნებელი მასალები). არადა ეს სისაძაგლეა არა მარტო უფლის, არამედ თვით ურწმუნოთა და არაქრისტეანთა თვალშიც.
მიუხედავად ამისა, ისინი გვარწმუნებენ: "სნეული ცხვარი არ აფუჭებს ფარას". ჯერ ერთი: აფუჭებს! მთელი ფარა სნეულდება. მეორეც, ეს შემთხვევითი არ არის. ბაყაყები მხოლოდ ბინძურ ჭაობში ბინადრობენ, მაგრამ ჭაობიდან ბაყაყები რომ ამოვიყვანოთ, ის უცებ არტეზიულ ჭად როდი გადაიქცევა. შემწყნარებლობა ცოდვისადმი - აი, ლაოდიკიის ეკლესიის დამახასიათებელი ნიშანი.
ადამიანები შემწყნარებლურად ეკიდებიან მღვდელმსახურთა ცოდვებს, ცოდვის დამკვიდრებას ეკლესიაში, საეკლესიო დარღვევებს და მრავალგვარ არასწორ შეხედულებასა და უსჯულოებას. ლაპარაკობენ "სინანულზე", "აღორძინებაზე", ნათლობაზე, მაგრამ ყოველივე ამას მხოლოდ კამპანიური ხასიათი აქვს, ცხოვრება ისეთივე რჩება... ეს ადამიანები ამსოფლიდან მოვიდნენ ქრისტეანობაში, მაგრამ ისევ ამსოფლიურნი დარჩნენ, ოღონდ ამჯერად, ვითომც "გაეკლესიურებულნი" თავს უფრო კომფორტულად გრძნობენ, რადგან აქ გაბატონებულია "ლაოდიკია" - საერო ცხოვრების წესი!
აფუძნებენ რადიოსა და ტელევიზიას, რომლიდანაც დილიდან საღამომდე ტაშ-ფანდური ისმის; ზოგადად აგიტაციას უწევენ კინოხელოვნებას, კონკრეტულად კი საბჭოური პერიოდის კინოპროდუქციას, რითაც ერში საბჭოური "ბედნიერი" დროებისადმი ნოსტალგიური გრძნობების გაღვივებას ცდილობენ; ამაოდ როდი ეწევა ზოგიერთი მათი მღვდელმსახური სტალინის რეაბილიტაციას (მაგ. არჩილ მინდიაშვილი); საკუთარი ტელევიზიით პოპულარიზაციას უწევენ ესტრადას და ოპერასაც კი (ამაოდ როდი აირჩია იგი ბ-მა "პატრიარქმა", ილია II-მ საკუთარი დაბადების დღის აღსანიშნავ ადგილად); სპორტსმენებს ოლიმპიადაზე სანთლებითა და "ნაკურთხი" წყლით აცილებენ, ვინძლო უკეთ იასპარეზონ და "ღვთის მადლით" გაიმარჯვონ კიდეც.
მთელ ჩვენს ქვეყანაში (და არა მარტო) სუფევს სეკულარიზაციის, ეკუმენიზმის, გარყვნილების, მართლმადიდებლობის დამცირებისა და აბუჩად აგდების უღვთო სული და ყოველივე ეს ხდება "პატრიარქ" ილია II-ს ნებითა და მართლმადიდებლური სარწმუნოებისადმი ოფიციალური "სამღვდელოების" გულგრილი დამოკიდებულებით. არც ის არის შემთხვევითი, განახევრებული, განადგურებული, დამშეული და დევნილი ქვეყნის მოსახლეობას სპორტის სასახლეში თუ რომელიღაც თეატრში გასართობ სანახაობაზე მისული ეს "პატრიარქი", სახეგაბრწყინებული და გაბადრული, დიდი პათოსით, "ჩვენთან არს ღმერთი!"-ო რომ შესძახებს ხოლმე. კითხულობს კი ვინმე, არის თუ არა ღმერთი იმგვარ ადგილებში, სადაც ოფიციალური ეკლესიის ეს "მწყემსმთავარი" დაიარება და ეძლევათ კი იმ არტისტებს, სპორტსმენებს, მომღერლებსა და ათასი ჯურის სანახაობათა ორგანიზატორებს ღმრთის წყალობა, რომლებზეც "პატრიარქი" ილია II "კურთხევებს" უშურველად აფრქვევს?! - ცხადია, არა!
წმ. იოანე ოქროპირის სიტყვებით რომ ვთქვათ: "მრავალი ურჩი და უწესრიგო ამ სანახაობათა გამოზრდილია". თუკი ჩვენ კაცის სულს ეკლესიაში აღვაშენებთ, იქ, სანახაობებზე, სულს ანგრევენ და "მრავალი სხვა არაწმინდებითაც ავსებენ" (წმ. იოანე ოქროპირი. "საუბრები". თბილისი 2010 წ. გვ. 221, 222).
სახარებას დღეს ქადაგებენ კინოხელოვნებით, თეატრით, სპორტითა და ცეკვებითაც კი. და ეს იმ დროს, როდესაც მსახიობობა და გართობა სისაძაგლე იყო ძველი ეკლესიისა და წმიდა მამებისთვის. ადამიანების სულიერება იქამდე დაეცა, რომ მათ შინაგან სამყაროზე უკვე სახარება და წმიდა მამათა ცხოვრება კი არ მოქმედებს, არამედ ოსტატურად გადაღებული ფილმები, მაგალითად, "იესუ" ან "კუნძული", სადაც შთამბეჭდავად არის გათამაშებული მაცხოვარი, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელი და წმინდანები... თანაც ამტკიცებენ, რომ ყოველივე ამას სჩადიან ქრისტეს და ქრისტეანობის გულისთვის... მაგრამ რომელი ქრისტეს გულისთვის აკეთებენ ამას? ანტიქრისტესთვის ხომ არა, მალე რომ უნდა მოევლინოს ამ ცოდვილ სამყაროს?
დავაკვირდეთ დღევანდელი, ოფიციალური "მართლმადიდებლობის" მდგომარეობას (სხვა კონფესიებზე რომ არაფერი ვთქვათ). რა ხდება დღეს მათ ეკლესიებში?
იმ დროს, როდესაც, წმიდა მამის თქმით, კეთილნი მწყემსნი "მუნიან ცხვრებს ჯანმრთელებისგან აცალკევებენ, რათა ისინი, განიკურნებიან რა ავთვისებიანი დაავადებისგან, უსაფრთხოდ დააბრუნონ უკან ჯანმრთელებთან და რათა დაავადებულებმა მთელ ფარას არ გადასდონ იგივე სნეულება" (იქვე. გვ. 224, 225), "პატრიარქი" და მისი ამფსონები თვითონ მიდიან ამ "მუნიან ცხვრებთან", ანუ გართობის მოყვარულ ახალგაზრდებთან, მსახიობებთან და ხელოვნებას უქებენ მათ. გვახსოვს, "პატრიარქ" ილია II-ის საიუბილეო დღეებში როგორი აღფრთოვანებით ლაპარაკობდა ტელეეკრანიდან ოპერის ახალგაზრდა მომღერალი ქალი, რომ უსაზღვროდ ბედნიერია, რადგან პატრიარქს მისთვის "დიდი მომავალი" (!) უწინასწარმეტყველებია.
ისეთი რა ადგილია ოპერა და თეატრი, რომ იქ მისულმა "პატრიარქმა" პროფესია შეუქოს და თავის "დიდ" და "ბედნიერ" მომავალში დაარწმუნოს მსახიობი? წმ. იოანე ოქროპირის თქმით, ეს ხომ ის ადგილია, "სადაც არის გარყვნილი საუბრები, სამეძაო სიმღერები, ვნებიანი ხმები, შეღებილი ყვრიმალები, დახატული თვალები, განსაკუთრებული ხელოვნებით შერჩეული სამოსელი, სიარულის მომაჯადოებელი მანერა (ყურად იღეთ პოდიუმზე მოსიარულენო! - არქიეპ. პ.), და წინასწარშემზადებული მრავალი სხვა მისატყუარი და გასართობი მაყურებელთათვის; სადაც მნახველთა სული უზრუნველობასა და დიდ გაბნეულობაშია, სადაც თავად ადგილიც კი აღვივებს ვნებებს; სადაც მელოდია მრავალფერი სიმღერისა, საყვირზე, სალამურზე თუ მსგავს ინსტრუმენტებზე რომ ამღერებენ, აჯადოებენ და გონების ძალას ასუსტებენ, იქ მყოფთა საცთუნებლად ამზადებენ და მათგან ადვილად მოსანადირებელს ხდიან... მაშ, ბოროტ გულისთქმაზე უფრო მაღლა როგორ დადგებიან ისინი, რომელნიც თეატრში სხედან და არაფერს ჯანსაღს არ ხედავენ და არ ისმენენ, პირიქით, აღვსებულნი არიან სისაძაგლითა და გარყვნილებით და ყველა გრძნობით დამარცხებულნი არიან, ყურითაც და თვალითაც?.. მითხარ, ღმერთი როგორ მოითმენს ამას?" (იქვე. გვ. 227-230); ან როგორ მოითმენს იმგვარ მკრეხელობას, როდესაც "პატრიარქად" წოდებული ადამიანი თვითონ აძლევს სამწყსოს თეატრში სიარულის მაგალითს და იმასაც კი უქადაგებს, რომ "ღმერთი მათთანაა"? როგორ შეიძლება, ამგვარ ადამიანებთან იყოს ღმერთი? პირიქით, ამგვარი უკეთურებისა და მკრეხელობის მოქმედ "პატრიარქთან" და "სამღვდელოებასთან" არის ეშმაკი და არა ღმერთი! და ეს შეგვიძლია განვაცხადოთ სრულიად თამამად!
ერთი ძველმართლმადიდებელი ქრისტეანი წერდა: "არსებობსო კონტრაფაქტული საქონელი. იყიდი, მაგალითად, ბატარეას, რომელსაც აწერია "Panasonic". ფასი შესატყვისია. ჩადებ ელექტრომოწყობილობაში და ის არათუ არ ფუნქციონირებს, როგორც საჭიროა, სითხესაც აპარებს და მთელ ტექნიკას აფუჭებს; ანუ, ამგვარი საქონლის ყიდვა და გამოყენება არის ძალის, დროის, ყურადღებისა და სახსრების ფუჭი ფლანგვა.
არსებობს კონრაფაქტული ეკლესიაც და მას, როგორც საქონლის შესაფუთ ცელოფანს, აწერია "მართლმადიდებლური". მასში არსებობენ წვერებიანი სუბიექტები მღვდლის ტანისამოსით, შესაბამისი მანერებითა და მიხრა-მოხრით. ასრულებენ რაღაც რიტუალებს, რომელიც შორიდან მართლმადიდებლურ ღვთისმსახურებას მოგვაგონებს. წმ. წერილისა და წმ. გადმოცემის სახელით ეწევიან პოლიტიკურ პროპაგანდას და ებრძვიან "ანტიპატრიოტულად" განწყობილ მასებს. ეს არის ოფიციალური "მართლმადიდებელი" ეკლესია მთელი თავისი მრავალსახოვნებითა და განშტოებებით.
ადამიანები, რომლებიც ეძიებენ ნუგეშს და სულის ცხოვნებას, ეშურებიან ამ ეკლესიებს, მაგრამ პოულობენ იქ მხოლოდ სახელწოდებას, შირმას, რომელსაც ამოფარებულია "პირატული" საქონელი. სამწუხაროდ, მრავალი იმშვიდებს თავს ამით, რადგან არსებული შირმის მიღმა გადახედვის ან უნარი არა აქვს, ან სურვილი. არადა, მის მიღმა უნდა არსებობდეს მთავარი - უწყვეტი სამოციქულო მემკვიდრეობა, იესუ ქრისტეში ცხოვრების ტრადიცია, ცოცხალი რწმენა და სულიწმიდის მადლი. არის კი ეს ყოველივე სხვადასხვა მიმართულების (განსაკუთრებით კი გაბატონებულ, ოფიციალურ) ახალმოწესეობრივ, ე. წ. მართლმადიდებელ ეკლესიებში?
მართლმადიდებლური ტრადიციონალიზმის საფარველს ამოფარებულებმა თავიანთ ეკლესიებში ისეთი უსჯულოება დაამკვიდრეს, რომ ათეისტებსაც კი უკვირთ. მათი ტაძრები - სავაჭრო დუქნებია. სრულიად საერო ადამიანები, სიხარბით ანთებული თვალებით ხელს უსვამენ და არჩევენ ჯვრებსა და ძეწკვებს, გამოფენილი აქვთ ხატები და პალესტინური საკმეველი, იორდანის ნაპირებზე მოგროვილი ხრეში და საეჭვო სიწმიდის მამათა და დედათა საფლავებზე "ნაკურთხი" ორცხობილები თუ ნეოწარმართობის სხვა მრავალფეროვანი ფეტიშები.
მაშ, რას ეუბნება მაცხოვარი ამგვარ გადაგვარებულ ქრისტეანობას?
"ამბობ გავმდიდრდი და აღარაფერი მჭირდებაო", მაგრამ "არ იცი", რომ ხარ "უბადრუკი, საწყალობელი, გლახაკი, ბრმა და შიშველი" ("გამოცხადება". 3:17).
წმ. იოანე კასიანე რომაელი ამბობს: "როდესაც ჩვენს ნებას მედიდურობა და ამქვეყნიური სიბრძნის სიყვარული შეიპყრობს, მაშინ ის ყოველგვარი კიცხევის ღირს შუალედს დაიკავებს ორგვარ მისწრაფებას შორის და განეწყობა სწორედ ისე დაითმინოს ხორციელი ვნებები, რომ ამისგან არ განიცადოს რაიმე იწროება, რაც თან სდევს სულის მოთხოვნილებებს. კერძოდ, ხორცის უტანჯველად მიაღწიოს სხეულებრივ უბიწოებას, მღვიძარების გარეშე მოიპოვოს გულის სიწმიდე, ხორცის განსვენებით მოიხვეჭოს სულიერ სათნოებათა სიუხვე, გააფთრებულ ბოროტსიტყვაობათა დაუთმენლად მიიღოს მოთმინების მადლი, ქრისტესადმი მორჩილების გარეშე - ამქვეყნიური პატივი, ღვთისმოსაობის უბრალოებას მისდევდეს ქედმაღლობით, თქვას სიმართლე ისე, რომ ამისთვის უმცირესი შეურაცხყოფაც კი არ შეხვდეს - და, საერთოდ, მიაღწიოს მომავალ ნეტარებას წუთისოფლის სიამეთა დათმობის გარეშე. ასეთ ნებას არავინ მიჰყავს ჭეშმარიტ სრულყოფამდე. იგი სულებს გულისამრევ ნელთბილობაში ამყოფებს და იმგვარად აქცევს მათ, როგორებიც არიან ისინი, ვისაც უფალი აპოკალიფსისში ამუნათებს: "ვიცი შენი საქმენი: არც ცივი ხარ და არც ცხელი: ოჰ, ნეტა ცივი მაინც იყო, ან ცხელი. მაგრამ რაკი ნელ-თბილი ხარ, არც ცივი ხარ და არც ცხელი..."" (ღირ. იოანე კასიანე რომაელი).
და რა ელით ასეთ ნელთბილ და გულისამრევ "ქრისტეანებს"?
მოდი, ისევ წმ. იოანე კასიანეს (IV-V სს.) მოვუსმინოთ: "თუკი დავრჩებით ამგვარ ნელ-თბილ (ანუ გულგრილ) მდგომარეობაში, აღმოგვანთხევს უფალი თავისი პირიდან, როგორც ბრძანებს: "ნელ-თბილი ხარ, არც ცივი ხარ და არც ცხელი, ამიტომ გადმოგაფურთხებ ჩემს ბაგეთაგან". ხოლო იმათზე, რომლებიც უფალმა მიიღო თავისი სიყვარულის წიაღში და შემდეგ სარწმუნოებაზე გული აიყარეს, უფალი სამართლიანად ბრძანებს, რომ ერთგვარი ზიზღით აღმოანთხევს; რამეთუ ბიწიერად მცხოვრები ან წარმართი უფრო ადვილად მოექცევა ცხოვნებად და მიაღწევს სულიერი სრულყოფილების სიმაღლეს, ვიდრე ის, ვინაც, დაიდგა რა უღელი ქრისტესი, არ შეუდგა სრულყოფილების გზას და ჩააქრო სულიერი მოშურნეობის ცეცხლი"
"უფალი განუწყვეტლივ აკაკუნებს ჩვენი გულის კარებზე, რათა გავუღოთ, შემოვიპატიჟოთ და ჩვენს სულებში დაივანოს. გრიგოლ ღვთისმეტყველი ბრძანებს, ჯერ არს, გარკვეული ზომით იწვოდე და, ასევე, ცივიც იყო. ჭეშმარიტად, ცივს, ანუ მხურვალე სარწმუნოებაში უმწიფარს ყოველთვის აქვს იმედი, მიიღოს იგი, ხოლო ნათლისღებით განხურვებული, მაგრამ შემდეგ უდებებით განგრილებული ადრე არჩეული სარწმუნოების უარყოფით კარგავს ცხოვრების სასოებას. რაიმე საქმეში შუალედურობის უარყოფა არ შეიძლება, ამიტომაც ქორწინება, რომელიც შუალედურია უბიწოებასა და სიძვას შორის, მიიღება, მაგრამ სარწმუნოებაში ამას (შუალედურობას) ფასი არა აქვს. როგორც ნელ-თბილი წყალი არის გულის ამრევი, ასევე მძულხარო შენ, რამეთუ ამსოფლიური სიმდიდრის ეკალ-ბარდებით მოაშთვეო საღმრთო სიტყვის თესლი" (შეად. ლუკა 8:7). არ უწყი შენი სულიერი სიგლახაკე და შინაგანი (სულიერ) თვალთა სიბრმავე და კეთილ საქმეთაგან განშიშვლება" (ანდრია კესარიელი).
"ძლიერ სცდები, თუკი მდიდრად მიიჩნევ საკუთარ თავს ამ წუთისოფელში. ისმინე, რას ბრძანებს შენი უფალი აპოკალიფსისში: "ამბობ: მდიდარი ვარო, გავმდიდრდი და აღარაფერი მჭირდებაო, და ის კი არ იცი, რომ უბადრუკი ხარ და საწყალობელი, გლახაკი, ბრმა და შიშველი. გირჩევ იყიდო ჩემგან ცეცხლით გაწმენდილი ოქრო, რათა გამდიდრდე, და სპეტაკი სამოსი, რათა შეიმოსო და აღარ გამოჩნდეს შენი სიშიშვლის სირცხვილი, და საოლავი იცხო თვალზე, რათა იხილო" (გამოცხ. 3:17-18). მაშ ასე, თუ ბევრი გაქვს და მდიდარი ხარ, გირჩევ, ქრისტესგან იყიდო ოქრო, ცეცხლით განწმენდილი, რათა მისი ცეცხლით აღმოშანთო შენი უკეთურობანი და წარდგე მის წინაშე, როგორც ოქრო - საკუთარ მოწყალებათა და სიმართლის საქმეებით განწმენდილი. იყიდე "სპეტაკი სამოსი", რათა ადამის შეცოდებით განშიშვლებული და დღემდე საკუთარი უგვანობით შეძრწუნებული შეგმოსონ ქრისტეს ნათელი სამოსით. და შენ, ქრისტეს ეკლესიაში მყოფო მდიდარო და წარჩინებულო, იცხე თვალზე, მაგრამ ეშმაკის "საგრემილველი" (სურმა) კი არა, "საოლავი" ქრისტესი, რათა შეძლო, იხილო ღმერთი და სათნოეყო უფალს შენი კეთილის საქმეებითა და მოწყალებით" (წმ. კვიპრიანე კართაგენელი).
"თუ გამდიდრება გნებავთ გირჩევთ მოიპოვოთ ჩემგან სარწმუნოება, რომელიც არის "ოქრო გამოხურვებული ცეცხლით", ანუ სარწმუნოება განსაცდელით განწმენდილი. რათა ასე შეიძინოთ თქვენს გულებში მოუტაცებელი საგანძური, შეიმოსოთ სათნოებათა ბრწყინვალე სამოსელით და დაფაროთ ცოდვათა სიშიშვლე. ხოლო "საოლავი" უპოვარება არის, რამეთუ, თუკი ძღვენი თვალს უბნელებს მაცქერალს, მისდამი გულგრილობა ჭეშმარიტად განანათლებს მას" (ანდრია კესარიელი).
რას ვერ ამჩნევენ ლაოდიკიის ეკლესიაში? იმას, რომ ის არის "უბადრუკი, საწყალობელი, გლახაკი, ბრმა და შიშველი". ანუ ღმრთის მადლისგან სრულიად განძარცული და არაფრის მქონე. კი ფიქრობს და ჰგონია რომ "მდიდარია", მაგრამ "ბრმაა და შიშველი"...
"ვინც მიყვარს, მას ვამხილებ და ვწვრთნი. მაშ, ეშურე და შეინანე" (მ. 19). "აი, კაცთმოყვარება ღმრთისა! იხილე, საღმრთო მხილება წყალობასთან როგორ არის შეზავებული" (ანდრია კესარიელი).
ლაოდიკიის ეკლესიამ, დღევანდელმა ქრისტეანობამ დაკარგა თავისი მისიონერული ძალა, რადგან მისი წევრები წუთისოფლის მოთხოვნილებებს შეეხმატკბილნენ.
"აჰა, კართან ვდგავარ და ვაკაკუნებ. თუ ვინმე გაიგებს ჩემს ხმას და კარს გამიღებს, შევალ და მასთან ვივახშმებ, ხოლო ის - ჩემთან" (მ. 20).
"აჰა, კართან ვდგავარ და ვაკაკუნებ", ძალდატანებით კი არ შემოვდივარ თქვენთან, არამედ "კაცის გულზე ვაკაკუნებ"-ო და ვინც გამიღებს, "შევალ და მასთან ვივახშმებ", მასთან ვიხარებ მისი ცხოვრებით, და ეს ცხოვრება მიჩნს "ჭამად და ვახშმობად", რამეთუ მით ვიკვებები, რითაც ისინი და განიოტებენ საცთურის ბნელს და "უფლის სიტყვების მოსმენის შიმშილს" (ამოს. 8:11) (ანდრია კესარიელი).
"უფალი განუწყვეტლივ აკაკუნებს ჩვენ გულთა კარებზე, რათა გავუღოთ, შემოვიპატიჟოთ და დაივანოს ჩვენს სულებში, სამკვიდრებელი ჰყოს ჩვენში, რამეთუ ბრძანებს: "აჰა, კართან ვდგავარ და ვაკაკუნებ. თუ ვინმე გაიგებს ჩემს ხმას და კარს გამიღებს, შევალ". იმიტომაც ინება მან ვნება, - ხორციელი სიკვდილი და ჩვენი გამოსყიდვა ცოდვის მონობისგან, რათა ჩვენს სულებში დავანება შეძლებოდა ჩვენთან მოახლოებულს, რამეთუ საჭმელი და სასმელი, სამოსელი და სამკვიდრებელი, და სავანე მისი არის ჩვენს სულებში. ამიტომაც, ჩვენი გულის კარებზე განუწყვეტლივ აკაკუნებს, რომ შემობრძანდეს ჩვენში. მაშ, მივიღოთ იგი და შემოვიყვანოთ ჩვენი სულების წიაღში, რამეთუ ჩვენთვისაც ის არის საჭმელი და სასმელი (შეად. იოანე 6:55) და ცხოვრება საუკუნო. ყოველი სული, რომელმაც არ მიიღო იგი და არ დაავანა საკუთარ თავში, ან უმჯობესი იქნება ვთქვათ, თვით არ დამკვიდრდა მათში - ცათა სასუფეველს ვერ მოიპოვებენ და არ ექნებათ წმინდანებთან თანაზიარობა მარადიულ ცხოვრებაში. ვერ შევლენ ისინი ზეციურ ქალაქში" (წმ. მაკარი დიდი).
ამრიგად, როგორც ასიის შვიდი ეკლესიისადმი წმიდა იოანე ღვთისმეტყველის მიმართვებიდან ვნახეთ, ქრისტე ეკლესიებს აქებს მისი სწავლებისა და ქრისტეანული ზნეობის შეურყვნელად დაცვისთვის, ერთგულებისთვის.
მიმართვა შვიდი ეკლესიისადმი, - ეს არის ერთგვარი პროგრამა ყველა დროის ქრისტეანთათვის, სადაც ისტორიული ეკლესიების დადებითი და უარყოფითი მხარეების, მათი "ნაყოფიერებისა" და "უნაყოფობის" წარმოჩენით უფალი იესუ ქრისტე აფრთხილებს თავისი წმიდა ეკლესიის წევრებს, ყველა დროში მცხოვრებ მართლმადიდებელ ქრისტეანთ და ამცნებს თუ რას უნდა ერიდონ, როგორც ქრისტეანები და რა უნდა დაიცვან, რომ მიიღონ გამარჯვების გვირგვინი და მარადიული ცხოვრება. მეტიც, როგორც ეს თიატირის ეკლესიისადმი მიმართვაში ვნახეთ, უფალი ქრისტეანთ ამცნებს, განერიდონ იეზაბელის ცრუ სწავლებას და ზნეობრივ გარყვნილებას და ყველას, ვისაც კი არ უმრუშია ბილწ იეზაბელთან (ამ წუთისოფლის ცრუ-წინასწარმეტყველებთან და ცრუ-მოძღვრებთან), ქრისტე ეუბნება: "აღარ დაგაკისრებთ სხვა ტვირთს. მხოლოდ რაცა გაქვთ, ეგ იტვირთეთ ჩემს მოსვლამდე" (გამოცხ. 2:25). როგორც უკვე აღვნიშნეთ, უფალი მათგან არ ითხოვს დიდ ღვაწლს, არამედ მხოლოდ იმას, რათა იპყრან ის, რაც გააჩნიათ, კერძოდ: ღმრთის წმიდა და დაუზიანებელი ჭეშმარიტება, რომელსაც იეზაბელის არანაირი ცრუმოძღვრება არ შერევია. რადგან ბოლო ჟამის ყველაზე უმთავრესი ნიშანი ტოტალური საცთურები და სიცრუე იქნება. ამიტომაც, იქ, სადაც ქრისტეანთ თავიანთი ზნეობრივი უბრალოების გამო ვერ ძალუძთ, წინ აღუდგნენ დახვეწილ მზაკვართ (ცრუ "თეოლოგებსა" და ცხვრის ქურქში გახვეულ მოძღვრებს), რომლებიც სიტყვის გამჭრიახობით გამოირჩევიან და როგორც ამბობს, სატანის სიღრმეს ვერ წვდებიან - "თქვენგან მათ მიმართ სიტყვიერ წინააღმდეგობას არ მოვითხოვ, არამედ სწავლა, რომელიც მიგიღიათ, მტკიცედ დაიცავით ჩემს მოსვლამდე, სანამ აგიყვანდეთ" (ანდრია კესარიელი).
მაშ, რატომ უნდა იყოს სამი საუკუნის განმავლობაში უსაშინელეს დევნულებაში მყოფ ძველმართლმადიდებელ ქრისტეანთათვის სამარცხვინო ის, რაც უფალმა ასიის ეკლესიებს დამსახურებაში ჩაუთვალა და უთხრა:
1) "ვიცი შენი საქმენი, შრომა თუ მოთმინება შენი, და ისიც, რომ არ შეგიძლია აიტანო უკეთურნი, და გამოსცადე ისინი, მოციქულებად რომ მოაქვთ თავი, მაგრამ მოციქულები კი არ არიან, და ჰპოვე ისინი მტყუარნი. მომთმენი ხარ და ბევრი რამ იტვირთე ჩემი სახელის გულისთვის, მაგრამ არ დაქანცულხარ" (ეფესოს ეკლესიას).
2) ვიცი შენი გასაჭირი და სიღატაკე, - თუმცაღა მდიდარი ხარ, - და გმობა მათგან, რომელნიც ამბობენ, იუდეველნი ვართო, და არ კი არიან, არამედ საკრებულო სატანისა. 10. ნუ გეშინია ნურაფრისა, რისი დათმენაც მოგიწევს. აჰა, ეშმაკი აპირებს ზოგი თქვენგანი გამოსაცდელად ჩააგდოს საპყრობილეში; და გექნებათ ურვა ათი დღე. სიკვდილამდე ერთგული იყავი და მოგცემ შენ სიცოცხლის გვირგვინს (სმირნის ეკლესიას).
3) ვიცი, რომ ცხოვრობ იქ, სადაც არის სატანის ტახტი, მაგრამ მტკიცედ გიპყრია ჩემი საბელი და არ უარყავ ჩემი რწმენა თვით იმ დღეებშიც, როცა თქვენს შორის, სადაც სატანა მკვიდრობს, მოკლეს ანტიპა, სარწმუნო მოწამე ჩემი (პერგამოსის ეკლესიას).
4) ვიცი შენი საქმენი, სიყვარული და რწმენა, მსახურება და მოთმინება შენი, და რომ შენი უკანასკნელი საქმენი უმეტესნი არიან, ვიდრე პირველნი. ... ხოლო თქვენ და დანარჩენთაც, ვინც კია თიატირაში, მაგრამ არ აღიარებენ (იეზაბელის) მოძღვრებას და, როგორც თვითონ ამბობენ, ვერ უცვნიათ სატანის სიღრმე, - გეტყვით, რომ აღარ დაგაკისრებთ სხვა ტვირთს, მხოლოდ რაცა გაქვთ, ეგ იტვირთეთ ჩემს მოსვლამდე (თიატირის ეკლესიას).
5) "გყავს სარდეში რამდენიმე კაცი, რომელთაც არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი..." (სარდეს ეკლესიას).
6) "ვიცი შენი საქმენი: აჰა, მოგეცი შენს წინაშე გახსნილი კარი და ვერავინ შესძლებს მის დახშვას. მცირე გაქვს ძალა, მაგრამ დაიცავი ჩემი სიტყვა და არ უარყავ ჩემი სახელი. აჰა, სატანის საკრებულოდან გადმოგცემ იმათ, რომელნიც ამბობენ, იუდეველნი ვართო, და არ კი არიან, არამედ ცრუობენ. აჰა, მე ვაიძულებ მათ, მოვიდნენ, ფეხქვეშ ჩაგივარდნენ და თაყვანი გცენ, რათა აღიარონ, რომ მე შეგიყვარე. რაკიღა დაიცავი სიტყვა ჩემი მოთმინებისა, მეც დაგიცავ განსაცდელის ჟამს, რომელიც მოიწევა მთელს ქვეყანაზე მიწის მკვიდრთა გამოსაცდელად. აჰა, მოვალ მალე. მტკიცედ გეპყრას, რაც გაგაჩნია, რათა არავინ წარგტაცოს შენი გვირგვინი" (ფილადელფიის ეკლესიას).
აი, ის თვისებები და ღვაწლი, რისთვისას აქებს ქრისტე ასიის ისტორიულ ეკლესიებს და აფრთხილებს მომავალი ეპოქების ქრისტეანობას თუ რა უნდა მიიღონ და რა უარყონ, რისგან დაიცვან თავი, რომ დაიმკვიდრონ ქრისტეს გვირგვინი და მარადიული ცხოვრება.
შევადაროთ ძველმართლმადიდებლური ეკლესიის ისტორია ზემოთ პუნქტობრივად დამოწმებულ სიტყვებს იოანეს გამოცხადებიდან და ვთქვათ - შეასრულა თუ არა ძველმართლმადიდებლობამ ქრისტეს გაფრთხილება? - ჭეშმარიტად, შეასრულა! მიუხედავად იმისა, რომ ძველმართლმადიდებლები იყვნენ ჯაფასა და გაჭირვებაში, იტანდნენ უკეთურებს, ამხელდნენ ცრუ მოძღვრებსა და ცრუ მოძღვრებებს ("ცრუ მოციქულებს"), ბევრი რამ იტვირთეს უძველესი მართლმადიდებლური გადმოცემებისთვის და თვით ქრისტეს სახელისთვისაც (პირდაპირი გაგებით. ამაზე ითქვა წინამდებარე წიგნის მეორე ნაწილში. მაცხოვრის სახელის დაწერილობისა და ორი თითით პირჯვრისწერის შესახებ), ჰქონდათ ურვა ("ათი დღე", ანუ დროის განსაზღვრული პერიოდი), გასაჭირი და სიღატაკე, გმობდნენ და აძაგებდნენ ძველი გადმოცემების დაცვისთვის, ხოლო ზოგი მათგანი საპყრობილეებშიც ჩააგდეს, მაგრამ არ დაქანცულან და არ უარუყვიათ ქრისტეს რწმენა, მიუხედავად იმისა, ცხოვრობენ იქ, სადაც სატანის ტახტია; არ აღიარებენ "იეზაბელის" მოძღვრებას, ოკულტიზმსა და მწვალებლობას, არამედ სიყვარულით, რწმენითა და უდიდესი მოთმინებით ემსახურნენ უფალს; და რადგან დევნულებისა და შევიწროების გამო იყვნენ ნაკლებად წიგნიერნი, ვიდრე ბრძენნი ამა სოფლისა, და ვერ ხვდებოდნენ "სატანის სიღრმეს", უფალმა მათ სხვა ტვირთი არ დააკისრა, არამედ უთხრა: "მხოლოდ რაცა გაქვთ, ეგ იტვირთეთ" და იტვირთეს; - ჩვენამდე მოიტანეს უძველესი ქრისტეანული გადმოცემები, უძველესი ქრისტეანული ღვთისმსახურება, შეურყვნელი ლიტურგია და ზნეობრივი ცხოვრება ყოფიერებაში გატარებული მთელი თავისი მორალური და ზნეობრივი პრინციპებით, რომელიც ძველმართლმადიდებელ ქალთა და კაცთა, ყრმათა და მოხუცთა გარეგნობაშიც კი გამოიხატება (არ იპარსავენ წვერს, ატარებენ თავსაფარს, გრძელ კაბებს, სარტყლებს და სრულიად იცავენ ქრისტეანულ შემოსილობას ისე, რომ უარყოფენ სახის გამურვას, ზიზილ-პიპილოებს და ათასგვარ უაზრობას), რის გამოც სიმბოლურად, სულიერ პლანში ნათქვამი სიტყვები "არ შეუბილწავთ თავიანთი სამოსი.." შეიძლება გავიგოთ პირდაპირაც.
რას უნდა ელოდოს უფლისგან ყოველივე ამის დამცველი ,ცხოვრებაში რეალურად გამტარებელი და სიკვდილამდე ქრისტეს ერთგული ძველმართლმადიდებლობა? - "სიცოცხლის გვირგვინს", როგორც აუწყა იოანე ღვთისმეტყველმა სმირნელთა ეკლესიას და ფილადელფიელთა ეკლესიას უთხრა უფალმა: "დავაწერ მას სახელს ჩემი ღვთისას, სახელს ჩემი ღვთის ქალაქის - ახალი იერუსალიმისას, ზეცით რომ ჩამოდის ჩემი ღვთისაგან, და ჩემს ახალ სახელს" (გამოცხ. 3:12).
კიდევ რას უბოძებს ქრისტე ყოველივე იმის დამცველთ, რისთვისაც აქო ღმერთმა ასიის ეკლესიები და რაც ძველმართლმადიდებლობაში სრულიად განხორციელდა? ვუსმინოთ უფალს: "ვიცი ... მცირე გაქვს ძალა, მაგრამ დაიცავი ჩემი სიტყვა და არ უარყავ ჩემი სახელი. აჰა, სატანის საკრებულოდან გადმოგცემ იმათ, რომელნიც ამბობენ, იუდეველნი ვართო, და არ კი არიან, არამედ ცრუობენ. აჰა, მე ვაიძულებ მათ, მოვიდნენ, ფეხქვეშ ჩაგივარდნენ და თაყვანი გცენ, რათა აღიარონ, რომ მე შეგიყვარე. რაკიღა დაიცავი სიტყვა ჩემი მოთმინებისა, მეც დაგიცავ განსაცდლის ჟამს, რომელიც მოიწევა მთელს ქვეყანაზე მიწის მკვიდრთა გამოსაცდელად. აჰა, მოვალ მალე. მტკიცედ გეპყრას, რაც გაგაჩნია, რათა არავინ წარგტაცოს შენი გვირგვინი" ... "აჰა, მოგეცი შენს წინაშე გახსნილი კარი და ვერავინ შესძლებს მის დახშვას" (ფილადელფიის ეკლესიას)".
ვინ არიან "იუდეველნი", რომლებიც ცრუობენ და იუდეველნი "არ არიან"? როგორც პროფ. ა. პ. ლოპუხინი განმარტავს: "უფალი ამხნევებს ფილადელფიელ ქრისტეანებს იუდეველებზე მკაცრი გამოხმაურებით და მათ "სატანის საკრებულოს" (სინაგოგას) უწოდებს, ერს, რომელიც დაისაჯა თავისი ურწმუნოებისთვის და არ არის ღირსი იუდეველად წოდებისა, რომელიც ღმერთმა თავის ხალხად აირჩია. უფალი ჰპირდება ფილადელფიელებს, რომ თავიანთი ღვთისმოსაობისა და პირადი წმიდა ცხოვრების ძალით ფილადელფიელები მათ გულს თავიანთკენ და ღმრთის ჭეშმარიტი რწმენისკენ მოაქცევენ" (Толковая Библия А.П. Лопухина. Откровение. 3:9) https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-3/stih-9/tolkovaa-biblia-ap-lopuhina/ ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020). როგორც ანდრია კესარიელი ბრძანებს: "ჩემი სახელის აღსარებისთვის ჯილდოდ მიიღებ მონანულ და მოქცეულ იუდეველთ, რომლებიც დაეცემიან შენს ფერხთ წინაშე და მოითხოვენ შენგან ჩემთან მოსვლას და ნათლისღებას; არ იუდეველებენ განცხადებულად, არამედ გულის სიღრმეში (ანუ გულწრფელად) იუდეველებენ" https://ekzeget.ru/interpretation/otkrovenie-ap-ioanna-bogoslova/glava-3/stih-9/andrej-kesar ijskij-svatitel ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
ანდრია კესარიელი, განმარტავს რა იოანეს გამოცხადების მე-2 თავის მე-9 მუხლს, იუდეველთა და იუდეველობის შესახებ ბრძანებს: " სატანურ საკრებულოთა მგმობელობაც ცნობილია და მათ შესახებაც ვუწყი, ვინც ამ სახელით სამართლიანად იწოდებიან. "რადგან იუდეველი ის კი არ არის, ვინც გარეგნულად იუდეველობს; არამედ ის, ვინც შინაგანად არის იუდეველი" (რომ. 2:28-29). ხოლო "ჰურია" ("იუდეველი") აღსარებასა და სინანულს ნიშნავს" (святитель Андрей Кесарийский. Толкование на Апокалипсис св. Иоанна Богослова Статья четвертая. Открытое Ангелу Смирнской церкви https://azbyka.ru/otechnik/Andrej_Kesarijskij/tolkovanie_na_apokalipsis/2_1) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
ამრიგად, ძველმართლმადიდებელი ქრისტეანები, როგორც აღმასრულებელნი ქრისტეს მცნებებისა და ყოველივე იმისა, რისთვისაც უფალმა შეაქო ასიის ექვსი ეკლესია (ლაოდიკიის ეკლესიის გამოკლებით), დაჯილდოვდებიან "მონანული და მოქცეული იუდეველებით", ანუ ქრისტეანებითაც, რომლებიც "დაეცემიან მათ ფერხთ წინაშე და მოითხოვენ მისგან ქრისტესთან მისვლას და ნათლისღებას". და ჭეშმარიტად, ნათლისღებადაკარგულ ქრისტეანთ ქრისტესთან მისვლა, წარმართთა მსგავსად, ოდენ სწორი, მართლმადიდებლური ნათლისღების მიღებით თუ შეუძლიათ.
აი, რა უნდა მოსთხოვოს ნებისმიერმა ქრისტეანმა ეკლესიას; აი, როგორ უნდა ეძებოს ის და როგორ იცნოს მრავალ ცრუ ეკლესიათა შორის და არა ისე, როგორც ჩვენი თანამედროვე "პუბლიცისტები", "მწერლები" და "თეოლოგები" გვთხოვენ - "პასპორტი" სადა გაქვთო, სასწაულები რატომ არ ხდებაო, ნაკითხი და სახელგანთქმული თეოლოგები რატომ არ გყავთო... მაგრამ სწორედ იმაში ამხელს უფალი მათ, რაშიც თავს იქებენ. ეს კარგად ჩანს თუნდაც ზ. ნოდიას ბაქიობიდანაც, ამიტომ მოდი, ვნახოთ რითი იქებენ თავს ზ. ნოდია და მისთანანი და რას დაიმსახურებენ იმისთვის, რაც მედიდურობის საგნად და ძველმოწესეთა დასამცირებლად გაუხდიათ, და ვნახოთ, ნამდვილად ახასიათებს თუ არა ზ. ნოდიას ეკლესიას ის თვისებები, რის გამოც ქრისტე ამხელს და ამუნათებს უღირს ქრისტეანთ.
1) "შენს წინააღმდეგ მაქვს ის, რომ დაუტევე შენი პირველი სიყვარული. მაშ, გაიხსენე, საიდან დაეცი, მოინანიე და უწინდელ საქმეებს მიჰყავი ხელი. არადა, მალე მოვალ შენთან და ადგილიდან დავძრავ შენს სასანთლეს, თუკი არ მოინანიებ. მაგრამ ეს კი გაქვს, რომ გძულს ნიკოლაელთა საქმენი, რომელნიც მეცა მძულს" (ეფესოს ეკლესიას).
2) მაქვს შენს წინააღმდეგ მცირეოდენი, რადგანაც გყავს მანდ ზოგიერთნი, ბალაამის მოძღვრების მიმდევარნი, ბალაამისა, რომელმაც ასწავლა ბალაკს, საცდური დაედო ისრაელის ძეთა წინაშე, რათა ეჭამათ კერპთათვის შენაწირი და ემრუშათ. ასევე, შენც გყავს ნიკოლაელთა მოძღვრების მიმდევარნი, რომელნიც მე მძულს. მაშ, შეინანე, არა და, მალე მოვალ შენთან და შევერკინები მათ ბაგეთა ჩემთა მახვილით. (პერგამოსის ეკლესიას).
3) მაქვს შენს წინააღმდეგ ის, რომ ნებას რთავ დიაც იეზაბელს, წინასწარმეტყველად რომ მოაქვს თავი, ასწავლოს და აცთუნოს ჩემი მონები, რათა მრუშობდნენ და კერპთათვის შენაწირს ჭამდნენ. მივეცი დრო, რომ მოენანიებინა თავისი სიძვა, მაგრამ არ ინება სინანული. აჰა, დავამხობ მას სარეცელზე და მასთან ერთად მსიძავთაც შავ დღეს დავაყრი, თუკი არ მოინანიებენ თავიანთ საქმეს. სიკვდილით მოვკლავ მის შვილებს და სცნობს ყოველი ეკლესია, რომ მე ვარ დაფარულ აზრთა და გულთა მხილველი, და მისი საქმისამებრ მივაგებ თვითეულ თქვენგანს" (თიატირის ეკლესიას).
4) "სახელი ისეთი გაქვს, თითქოს ცოცხალი იყო, და მკვდარი კი ხარ. ... ვერ ვნახე, რომ შენი საქმენი გასრულებულიყვნენ ჩემი ღვთის წინაშე. გახსოვდეს, რაც მიგიღია და მოგისმენია, დაიცავი და მოინანიე; ხოლო თუ არ იფხიზლებ, მოვალ შენთან, როგორც მპარავი, და ვერ გაიგებ, რა დროს მოგივალ (სარდეს ეკლესიას).
5) "ვიცი შენი საქმენი: არც ცივი ხარ და არც ცხელი: ოჰ, ნეტა ცივი მაინც იყო, ან ცხელი. მაგრამ რაკი ნელ-თბილი ხარ, არც ცივი ხარ და არც ცხელი, ამიტომ გადმოგაფურთხებ ჩემს ბაგეთაგან. რადგანაც ამბობ: მდიდარი ვარო, გავმდიდრდი და აღარაფერი მჭირდებაო, და ის კი არ იცი, რომ უბადრუკი ხარ და საწყალობელი, გლახაკი, ბრმა და შიშველი. გირჩევ იყიდო ჩემგან ცეცხლით გაწმენდილი ოქრო, რათა გამდიდრდე, და სპეტაკი სამოსი, რათა შეიმოსო და აღარ გამოჩნდეს შენი სიშიშვლის სირცხვილი, და საოლავი იცხო თვალზე, რათა იხილო" (ლაოდიკიის ეკლესიას).
"ასე რომ, ძველმართლმადიდებლურ ეკლესიას, მიუხედავად იმისა, მრავალი წლის განმავლობაში იყო ეპისკოპოსის გარეშე, არ მიუღია არანაირი მწვალებლობა ან ცრუსწავლება, არაფერში შეუცლია მართლმადიდებლური სარწმუნოება და ეკლესიის გადმოცემები, არამედ დაიცვა იგი წმიდად და დაურღვეველად, გაუფრთხილდა მათ თვალისჩინივით. ეს ჭეშმარიტად გაკვირვების ღირსია, იწვევს მისდამი მოწიწებას და ქებას, რაშიც დავრწმუნდით კიდეც მაცხოვრის მიმართვიდან ასიის ეკლესიებისადმი. ალბათ, ძნელია წარმოიდგინო, როგორი მძიმე ღვაწლია, ეპისკოპოსთა არყოფნის დროს განუხრელად შეინარჩუნო მართლმადიდებლური სარწმუნოება, მაშინ როდესაც ვხედავთ, რომ სხვა ეკლესიები, მათ შორის გაბატონებული მართლმადიდებელი ეკლესიაც, რომელთაც ჰყავთ უამრავი ეპისკოპოსი და ბაბილოვნელი მეძავივით ყელმოღერებულნი თავს იქებენ: "ვზი დედუფლად და ქურივ არა ვარ, და გლოვაჲ არა ვიხილო" (გამოცხ. 18:7) შეიწყნარებენ და შეიცავენ ათასგვარ მწვალებლობას და აღარ არიან მართლმადიდებლურნი. ასეთი ეკლესიის შემხედვარე ზ. ნოდია ხომ თვითონაც ამბობს, რაც ხდება. (გვ. 129).
ეკლესია მართლმადიდებლურად იწოდება არა იმიტომ, რომ მას ჰყავს ეპისკოპოსები, არამედ იმიტომ, რომ შეიცავს მართლმადიდებლურ რწმენას. ძველმართლმადიდებლური ეკლესია ამ რწმენას შეიცავს უმცირესი ცთომილების გარეშე, რაზეც მეტყველებს თვით ოფიციალური ეკლესიის სინოდიც (იხ. увещан. син. стр. 35) (И. Усов. Церковь Христова временно без епископа. 1. О вдовстве церкви. https://txt.drevle.com/text/ivan_usov-cerkov_hristova_vremenno_bez_episkopa#h01 ) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 23.11.2020).
სულიწმიდის ძალა ეკლესიაში მარტო ღვთითგაბრძნობილ წმიდა მამათა და დიდ თეოლოგთა არსებობაში კი არ ვლინდება, არამედ იმაშიც, თუ როგორ იცავს იგი (სულიწმიდა) ჭეშმარიტ სარწმუნოებას უბირ, გაუნათლებელ, მაგრამ გულწრფელ და გულანთებულ ერში. ასეთები იყვნენ ძველმორწმუნენი, რომლებმაც სამსაუკუნოვანი დევნულების მიუხედავად იოტაც კი არ შეცვალეს მართლმადიდებლურ სწავლა-მოძღვრებაში, ლიტურგიკაში და იმგვარი უცვლელი სახით შეინარჩუნეს ის დღემდე, როგორც მიეღოთ მათ საკუთარი მართლმადიდებელი წინაპრებისგან.
ძველი, მსოფლიო კრებათა პერიოდის ეკლესია თუ იმით ამაყობს, რომ ამ დროს მან შვა უდიდესი ღვთისმეტყველნი, ბოლო სამსაუკუნენახევრის ძველმართლმადიდებლური ეკლესია იმით ამაყობს, რომ პირველსაუკუნეთა ეკლესიის დარად დევნილმა და შევიწროებულმა, ურყევად შეინარჩუნა მართლმადიდებლური სარწმუნოება და ყოველი საეკლესიო წესი და რიგი. აი, ჩვენი სიამაყის საგანი!
ჩვენ ქედს ვიხრით რუსი მართლმადიდებელი ქრისტეანების წინაშე, რომლებმაც საკუთარი თანამემამულეების სისასტიკეს, სიმუხთლეს, ღალატს, იუდობას და კაენობას (ძმათამკვლელობას) მოაშორეს მართლმადიდებლობა, რომლებმაც უცხო ქვეყნებში გადახვეწილებმა შეინარჩუნეს მღვდლობაც და ჭეშმარიტი ლიტურგიკული წეს-განგებებიც. აი, ეს არის ძველმართლმადიდებლობის ჭეშმარიტი სასწაული, რადგან ყველას და ყოველთვის როდი ძალუძს ასეთი ხანგრძლივი და უმძიმესი დევნულების, ტანჯვა-წამების პირობებში შვიდი მსოფლიო საეკლესიო კრების სწავლებათა, ძველი, მართლმადიდებლური ეკლესიის წმიდა გადმოცემათა ურყევი დაცვა.
ყოველივე ამის ვერდამნახავი და უარმყოფელი ზ. ნოდია არის ტიპური ნიკონიანელი (ახალმოწესე) პროპაგანდისტი და დემაგოგი, რომელიც ოფიციალური რეფორმირებული "მართლმადიდებლობის" გამამართლებელ არგუმენტს მის წიაღში "წმინდანებად" შერაცხილ პირთა და ღვთისმეტყველთა სიმრავლეში ხედავს და არ ითვალისწინებს, თუ ვინ, რა პირობებში, რა დამსახურებებისთვის და რა მიზნით შერაცხა ისინი წმინდანებად. არიან თუ არა ოფიციალური ეკლესიის მიერ წმინდანებად შერაცხილი ადამიანები მართლაც წმინდანები? რაზეა დამოკიდებული წმინდანობა - იმაზე, რას გადაწყვეტს მიწიერი, მებრძოლი ეკლესია თუ იმაზე, - რას გამოავლენს ღმერთი ამა თუ იმ მოღვაწეზე? რატომ აქცევდა ეკლესია ძველად ასეთ დიდ ყურადღებას ქრისტიანი მოღვაწის რწმენას, ღვთივსათნო ცხოვრებას და სასწაულთმოქმედებას? - იმიტომ ხომ არა, რომ ასეთ შემთხვევაში, სასწაულთმოქმედება, როგორც ღმრთის მადლის გამოვლინება, მიიჩნეოდა იმის ნიშნად, რომ თვით ღმერთმა მიანიშნა ამ მოღვაწის წმინდანობაზე, რომ ის შეერთებულია ზეციურ, მედღესასწაულე ეკლესიას და მისმა მოსაგრეობამ მადლი პოვა ღვთის თვალში.
პოლიტიკური და ეროვნული "კანონიზაციები", რასაც ადგილი აქვს ჩვენს თანამედროვე ცხოვრებაში, როდესაც წმინდანებად რაცხენ ილია ჭავჭავაძეს და სხვა ერისკაცებს, კანონიზაციის პროფანაციის ბოლო ეტაპად შეიძლება განვიხილოთ, როდესაც უკვე, სასწაულთმოქმედების არარსებობაზე რომ არაფერი ვთქვათ, წმინდანად შერაცხვის წესი არც სარწმუნოებას ითვალისწინებს და არც მოღვაწის სათნოებებს. პატრიოტული აღტყინება და სამშობლოს სიყვარული კი კანონიზაციისთვის საკმარისი პირობა არასოდეს ყოფილა. ასეთი პატრიოტები იყვნენ იუდეველები, რომლებმაც ქრისტეს ბარაბა არჩიეს და ჭეშმარიტი მესია და მაცხოვარი (მისი სახით კი თვით ჭეშმარიტება) ჯვარზე გააკრეს.
ზ. ნოდია ამაყობს არა მარტო მის რეფორმატორულ-მოდერნისტულ ეკლესიაში "გაბრწყინებული" თუ "კანონიზირებული" მოწამეებით, არამედ "ღვთისმეტყველებითაც", რომლებსაც მცდელობა არ დაუკლიათ, "საღვთისმეტყველო" ლავირებებით, სოფისტიკით და აშკარა ტყუილებითაც კი გაემართლებინათ ნიკონის რეფორმა და ელანძღათ უძველესი, მართლმადიდებლური გადმოცემები. ჩვენი წინამდებარე ნაშრომის მეორე ნაწილში, სადაც დეტალურად გადმოვეცით პატრიარქ ნიკონის საეკლესიო რეფორმის პროვოკაციული ხასიათი, აღვნიშნეთ თუ როგორი შეურაცხმყოფელი სიტყვებით ლანძღავდნენ ისინი პირჯვრისსაწერ ორ თითს და ათასგვარი შეურაცხმყოფელი ეპითეტით "ამკობდნენ", ორი თითით პირჯვრისწერის შესახებ გადმოცემას კი "ეშმაკის გადმოცემას" უწოდებდნენ. და, როგორც უკვე ვთქვით, არავის, არც ერთ "წმიდა" ღვთისმეტყველს, ოფიციალური ეკლესიის მიერ კანონიზირებულ არც ერთ "წმინდანს" არ დაუცავს მართლმადიდებლური ეკლესიის უძველესი გადმოცემები. ყველა მათგანი ერთგული მიმდევარი და ამღიარებელი იყო 1667 წლის კრების დადგენილებებისა, სადაც ეს ძველი გადმოცემები გამოცხადებულია მწვალებლობად და მისი მიმდევრები ანათემას არიან გადაცემულნი.
როგორც ვერ იქნება წმინდანი ძველი მართლმადიდებლური გადმოცემის "ეშმაკის გადმოცემად" და ათასგვარი სალანძღავი ეპითეტით შემრაცხველი, ასევე ამ ძველ გადმოცემათა მიმდევრების მაწყევარი, ვერ იქნება წმინდანი ამგვარი მკრეხელობის ჩამდენთა მხარდამჭერიც. არადა, ასეთი გახლავთ ნიკონის რეფორმის მხარდამჭერი, რუსეთის ახალმოწესეობრივ-ნიკონიანური ეკლესიის თანამოზიარე და კათალიკოს ანტონ პირველის მიერ რუსულ ყაიდაზე გადაკეთებული ქართული "მართლმადიდებელი" ეკლესია მის წიაღში ნაშობი "წმინდანებითურთ".
15